દિવાળી / મોદી સરકારનો મોટો નિર્ણય, ચીનના ફટાકડા વેંચતા કે ઉપયોગ કરતાં પકડાયા તો થશે સજા

• સરકારે ચાઇનીઝ ફટાકડા પર સમગ્ર રીતે પ્રતિબંધ લગાવી દીધો છે
• કસ્ટમ વિભાગના પ્રિન્સિપલ કમિશ્નરે આ સંબંધે એક નોટિસ જારી કરી
• આ વર્ષે કેન્દ્ર સરકારે ગ્રીન ફટાકડા જાહેર કર્યા છે

દિવાળી પહેલા સરકારે ચાઇનીઝ ફટાકડા પર સમગ્ર રીતે પ્રતિબંધ લગાવી દીધો છે. સોમવારે કસ્ટમ વિભાગના પ્રિન્સિપલ કમિશ્નરે આ સંબંધે એક નોટિસ જારી કરી છે. નોટિસમાં સ્પષ્ટ રીતે કહેવામાં આવ્યું છે કે ફટાકડાની આયાત પર સમગ્ર રીતે પ્રતિબંધ છે. જો કોઇ વ્યક્તિ ચાઇનીઝ ફટાકડા રાખશે, વેચશે અથવા કોઇ પણ પ્રકરાની એની ડીલિંગ કરે છે તો એને કસ્ટમ એક્ટ 1962 હેઠળ દંડ ફટકારવામાં આવશે. 

ખતરનાક કેમિકલ્સથી બચવા માટે લગાવ્યા પ્રતિબંધ
જણાવી દઇએ કે સરકાર તરફથી જારી આ નોટિસમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ચાઇનીઝ ફટાકડાની આયાત અને ભારતીય બજારમાં એનો ઉપયોગ ચિંતાનો વિષય છે. ચાઇનીઝ ફટાકડા પર આયાત પર પ્રતિબંધ છે અને જો કોઇ વ્યક્તિ પાસે આ મળી આવે છે તો એને કસ્ટમ એક્ટ હેઠળ દંડ ફટાકારવામાં આવશે. આ નોટિસમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ચાઇનીઝ ફટાકડાનો ઉપયોગ સરકારના એક્સપ્લોઝિવ રૂલ્સ 2008ની વિરુદ્ધ છે અને આ હાનિકારક છે. એમાં લેડ. કૉપર. ઑક્સાઇડ અને લીથિયમ જેવા પ્રતિબંધિત કેમિકલ્સનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આ કેમિકલ્સ વ્યક્તિઓ માટે ખતરનાક હોવાની સાથે સાથે પર્યાવરણ માટે ખૂબ હાનિકારક છે. 

આવી સ્થિતિમાં લોકોને ફટાકડાઓની લેબલિંગ વિગતો જોઇને જ ખરીદી કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. જો કોઈ સામાન્ય નાગરિક આવા ફટાકડાઓના સેલ સંબંધિત માહિતી રાખે છે, તો તેઓ ચેન્નઈ કસ્ટમ કંટ્રોલ રૂમના ટેલિફોન નંબર 044-25246800 પર ફોન કરીને માહિતી આપી શકે છે.

સરકારે જાહેર કર્યા ગ્રીન ફટાકડા
આ વર્ષે કેન્દ્ર સરકારે ગ્રીન ફટાકડા જાહેર કર્યા છે. તેમાં દાડમ, પેન્સિલ, ચકરી, ફૂલઝ્ડી અને સુતરાઉ બોમ્બ સામેલ છે. સરકારનો દાવો છે કે સામાન્ય ફટાકડાથી ગ્રીન ફટાકડાનું પ્રદૂષણ 30 ટકા જેટલું ઓછું રહેશે. વિજ્ઞાન અને ટેકનીકી પ્રધાન ડૉ.હર્ષ વર્ધન કહે છે કે આ વખતે દિવાળી પર પ્રદૂષણ ઘટાડાવ લીલા ફટાકડા બજારમાં જોવા મળશે.

Principal Commissioner of Customs: Import of firecrackers is ‘Restricted’&if a person acquires possession of or is in any way concerned carrying, keeping, concealing, selling or purchasing or in any manner dealing with Chinese firecrackers will be punished under Customs Act 1962. pic.twitter.com/dTFCmUYVT3

— ANI (@ANI) October 22, 2019

શું હોય છે ગ્રીન ફટાકડા
એક્સપર્ટ જણાવે છે કે ફટાકડા સંપૂર્ણપણે પ્રદૂષણ મુક્ત એટલે કે પ્રદૂષણ મુક્ત બનાવી શકાતા નથી, પરંતુ CSIR એટલે કે સંશોધન પરિષદના વૈજ્ઞાનિકોએ ફટાકડાનું એક સૂત્ર તૈયાર કર્યું છે જેનો ઉપયોગ લીલા ફટાકડાની શ્રેણીમાં કરી શકાય છે.

ચીનમાં બને છે સૌથી વધારે ફટાકડા
વિશ્વમાં સૌથી વધુ ફટાકડા ચીનમાં ઉત્પન્ન થાય છે. ત્યારબાદ ભારતનો નંબર આવે છે. તામિલનાડુમાં શિવકાસી એ ભારતના સૌથી વધુ ફટાકડા બનાવનાર છે. શિવકાસી પાસે 1000 ક્રેકર ઉત્પાદન છે. તેમનું વાર્ષિક ટર્નઓવર 6000 કરોડ રૂપિયા છે.

ઉલ્લેખનીય છે સુપ્રીમ કોર્ટે વર્ષ 2018માં ફટાકડા પર પ્રતિબંધ લગાવી દીધો હતો. ત્યારબાદ ગ્રીન ફટાકડાં પર વિચાર કરવામાં આવ્યો. વૈજ્ઞાનિકો અને ઓદ્યોગિક અનુસંધાન પરિષદે ગ્રીન ફટાકડા બનાવવાનું મહત્વનું કામ કર્યું.