ચેતવણી / નોનવેજ ખાતા લોકોની હવે વાટ લાગી જવાની, પશુઓ પહોંચાડશે પરધામ, નવી ચેતવણીએ ડર વધાર્યો

• નોનવેજ પસંદ કરનારાઓ માટે નવું વર્ષ જોખમ લઈને આવ્યું
• ચીનમાં કોરોના વચ્ચે સુપરબગ્સને લઈને વૈજ્ઞાનિકોની ચેતવણી
• સુપરબગના કારણે સ્વસ્થ લોકોના મોત થઈ શકે છે

ચીનમાં કોરોના વચ્ચે સુપરબગ્સને લઈને વૈજ્ઞાનિકો ચેતવણી આપી રહ્યા છે. તેમનું કહેવું છે કે આ વર્ષે સુપરબગના કારણે સ્વસ્થ લોકોના મોત થઈ શકે છે. તો આગળ વધતા પહેલા એક વાર સુપરબગ સમજી લઈએ. આ માત્ર પરોપજીવીઓ છે, જેને તે પરિસ્થિતિમાં સુપરબગ કહેવામાં આવે છે, જ્યારે દવાઓ તેમને અસર કરવાનું બંધ કરે છે. આવું અચાનક થતું નથી, પરંતુ જ્યારે આપણું શરીર એન્ટિબાયોટિક્સ લેવાનું ચાલુ રાખે છે ત્યારે થાય છે. પછી એવી સ્થિતિ આવે છે કે દવાઓની અસર ખતમ થઈ જાય છે. એટલે કે, આપણે તેના માટે નોંધણી કરાવીએ છીએ. આવી સ્થિતિમાં સામાન્ય ચેપ પણ મારી શકે છે. 

આ ખતરો માંસાહારી લોકો પર વધુ છે
પ્રાણીઓને ઝડપથી મોટા થાય તે માટે તેમને એન્ટિબાયોટિક આપવામાં આવે છે. જેના કારણે આ દવાઓ અજાણતા જ આપણા શરીરમાં પહોંચી જાય છે. ધીરે ધીરે આપણું શરીર એન્ટિમાઈક્રોબાયલ રેઝિસ્ટન્ટ બનશે, એટલે કે દવાઓની અસર ખતમ થઈ જશે. 

ભારતમાં પ્રાણીઓને એન્ટિબાયોટિક્સ આપવામાં આવે છે

ઓક્ટોબર 2018માં અહીં આવી જ પ્રથા સામે આવી હતી, જેણે મેડિકલ સાયન્સની દુનિયામાં ખળભળાટ મચાવ્યો હતો. બ્યુરો ઑફ ઇન્વેસ્ટિગેટિવ જર્નાલિઝમ, લંડન સ્થિત બિન-લાભકારી સંસ્થા, દક્ષિણના કેટલાક અખબારો સાથે મળીને જાણવા મળ્યું કે ભારતમાં પ્રાણીઓને એન્ટિબાયોટિક્સ આપવામાં આવે છે, તે પણ પશ્ચિમમાં પ્રતિબંધિત છે. રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે કેવી રીતે વજન વધારવા માટે વપરાતી દવાઓ માત્ર પ્રાણીઓ સાથે જ નહીં પરંતુ માનવ સ્વાસ્થ્ય સાથે પણ ખેલ કરી રહી છે. 

કઈ દવા આપવામાં આવે છે?
ટાયલોસિન આવી જ એક દવા છે, જે વૃદ્ધિ પ્રમોટર તરીકે આપવામાં આવી હતી. વર્ષ 1998 માં, યુરોપિયન યુનિયન દ્વારા ચિકન અને બકરા પર તેનો ઉપયોગ સંપૂર્ણપણે પ્રતિબંધિત કરવામાં આવ્યો હતો કારણ કે આ દવા એરિથ્રોમાસીનની અસરને ઘટાડે છે. મહેરબાની કરીને જણાવો કે એરિથ્રોમાસીન એ એન્ટિબાયોટિક છે, જે ઘણીવાર છાતીના ચેપથી લઈને ઘણી બીમારીઓમાં આપવામાં આવે છે.

વર્ષ 2006માં EU એ પ્રાણી વિકાસના નામે આપવામાં આવતી તમામ પ્રકારની એન્ટિબાયોટિક દવાઓ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. જોકે ભારત સહિત મોટાભાગના દેશોમાં આના પર કોઈ કાયદાકીય પ્રતિબંધ નથી. અમેરિકામાં પણ આ અંગે કોઈ કડક નિયમ નથી. 

એન્ટિબાયોટિક પ્રતિકાર શું છે?
તેને એન્ટિમાઇક્રોબાયલ રેઝિસ્ટન્સ પણ કહેવામાં આવે છે, એટલે કે, દવાઓની બિનઅસરકારકતા. આવું ત્યારે થાય છે જ્યારે બેક્ટેરિયા અથવા વાયરસ અથવા કોઈપણ પ્રકારના પરોપજીવી તેનું સ્વરૂપ બદલી નાખે છે અને સમય જતાં દવાઓ તેમના પર બિનઅસરકારક બની જાય છે. માત્ર ગંભીર જ નહીં, એક નાનો ચેપ પણ ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે કારણ કે કોઈપણ એન્ટિબાયોટિકની કોઈ અસર થતી નથી. 

પ્રાણીઓને શું નુકસાન થઈ રહ્યું છે

ઉદાહરણ તરીકે પ્રયોગશાળામાં ઉગાડવામાં આવેલા સસ્તન પ્રાણીઓમાં, જેમ કે ડુક્કર, તેઓ કુદરતી રીતે 3 થી 4 મહિનાની ઉંમરે તેમની માતાનું દૂધ પીવાનું બંધ કરી દે છે, પરંતુ પ્રયોગશાળામાં તેઓ 17 થી 20 દિવસમાં માતાથી અલગ થઈ જાય છે. જો માતાના દૂધમાં હાજર એન્ટિબોડીઝ ન મળે, પ્રાણી ઝડપથી બીમાર પડે છે, તો તેને સારવારના નામે એન્ટિબાયોટિક્સ આપવામાં આવે છે. અથવા ચિકનના કિસ્સામાં, તેનું વજન વધારવા માટે એન્ટિબાયોટિક્સનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જલદી જ તેના પર દવાઓ બિનઅસરકારક બની જાય છે, ત્યાં સુધીમાં તે આપણી પ્લેટમાં પહોંચી જાય છે અને આપણી અંદર તે જ ફેરફારો કરી રહી છે.