કુટનીતિ / અમેરિકા-તાલિબાન વચ્ચે શાંતિ સમજૂતિ કરાર પર થશે હસ્તાક્ષર, જાણો તેની ભારત પર શું અસર પડશે

• અમેરિકા-તાલિબાન  કરાર સમયે ભારતીય રાજદૂત પી.કુમારન રહેશે હાજર
• પ્રથમવાર તાલિબાની-ભારતીય પ્રતિનિધિ એકસાથે હશે
• કુલ 30 દેશોનો કરાર સમયે હાજર રહેવા આમંત્રણ

આજે અમેરિકા-તાલિબાન ડીલ પર કરશે હસ્તાક્ષર

અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે આતંકી સંગઠન તાલિબાન સાથે શાંતિ સમજૂતિને સશર્ત મંજૂરી આપી દીધી હતી. જેને પગલે ટ્રમ્પે શરત રાખી છે કે સમજૂતિ પર હસ્તાક્ષર ત્યારે જ થશે જ્યારે તાલિબાન આ મહિનાના છેલ્લા 7 દિવસમાં કોઈ હિંસા ન કરે. અમેરિકી વિદેશ મંત્રી માઈક પોમ્પિયોએ આ અંગે અફઘાનિસ્તાનના નેતાઓ સાથે વાત કરીને જાણકારી આપી છે. આજે અમેરિકા અને તાલિબાન વચ્ચે શાંતિ સમજૂતિ પર હસ્તાક્ષર થઈ શકે છે.

તાલિબાન-અમેરિકા શાંતિ કરારમાં ભારતની એન્ટ્રી

જો શાંતિ સમજૂતી કરાર થાય તો ભારતની તાલિબાન મુદ્દેની રણનીતિમાં મોટો ફેરફાર થઈ શકે છે. અમેરિકા અને તાલિબાન ડીલ સમયે ભારતની હાજરી હશે. આ સમયે ભારતીય રાજદૂત પી.કુમારન હાજર રહેશે. અમેરિકાએ 30 દેશોને કરાર સમયે હાજર રહેવા આમંત્રણ આપ્યું છે. 
 
દોહામાં યુએસ અને તાલિબાન વચ્ચે હસ્તાક્ષર થશે

કતારની રાજધાની દોહામાં યુએસ અને તાલિબાન વચ્ચે હસ્તાક્ષર થશે.  ઉલ્લેખનીય છે કે ભારત આવતા પહેલા પૂર્વ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પણ અમેરિકા-તાલિબાન વચ્ચેના પ્રારંભિક શાંતિ કરારની વાત કરી હતી. જોકે અમેરીકા એક વર્ષ કરતા પણ વધારે સમયથી તાલિબાનીઓ સાથે વાતચીત કરી સમજૂતી કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું હતું. આ અંતર્ગત તે તાલિબાનની સુરક્ષા ગેરંટીના બદલામાં હજારો સૈનિકોને દૂર કરાશે. ત્યારબાદ તાલિબાન તેમની સેનાઓને કાબૂમાં રાખી શકે છે. તુરંત જ, યુ.એસ. સંરક્ષણ મંત્રાલય અફઘાનિસ્તાનમાં હાજર લગભગ 12-13 હજાર સૈનિકોમાંથી લગભગ અડધા પાછી ખેંચી લેશે.

ભારતની ચિંતા શું ? 

સમજૂતી થશે તો અફઘાનિસ્તાનમાં તાલિબાન સરકાર રચાવાનો માર્ગ મોકળો બનશે. અફઘાનમાં તાલિબાનની સરકાર રચાય તેને પાકિસ્તાનનું સમર્થન છે. ભારત નથી ઈચ્છતું કે પોતાના પાડોશમાં કોઈ આતંકવાદી સંગઠનની સરકાર રચાય. વર્તમાન અફઘાન સરકાર ભારતના હિતોની પક્ષધર રહી છે. અફઘાનમાં તાલિબાની સરકાર બનશે તો ભારતના ક્ષેત્રીય હિતોને નુકસાન થશે. 

અમેરિકા કેમ નરમ પડ્યું? 

અફઘાનિસ્તાનમાં 2001થી અમેરિકી સેનાએ ધામા નાંખ્યા છે. તાલિબાનો સાથે છેલ્લાં 19 વર્ષથી અમેરિકા લડી રહ્યું છે. અફઘાનિસ્તાનમાં હાલ 13000 સૈનિકો સ્ટેન્ડ ટૂ છે. અમેરિકા માટે આ જંગ સૌથી ખર્ચાળ સાબિત થયો છે. આ સંઘર્ષમાં અમેરિકાએ પોતાના 2400 સૈનિકો ગુમાવ્યા છે. લાંબા સંઘર્ષ બાદ પણ અમેરિકા તાલિબાનને હરાવી  શકયું નથી. તાલિબાનો હાર માનવાના બદલે વધુને વધુ આક્રમક બની રહ્યા છે. અમેરિકાને અહીં  લાંબાગાળા સુધી સફળતા મળે તેવી આશા દેખાતી નથી. અમેરિકા પોતાના નાગરિકોના ટેકસનાં નાણાં હવે અહીં વેડફવા માગતું નથી ખુદ અમેરિકન નાગરિકોમાંથી  પણ સૈનિકો પર બોલાવી લેવાની માગ થઈ રહી છે. અમેરિકાનું કહેવું છે કે, સમગ્ર દુનિયાને સુરક્ષિત રાખવાનો તેને  ઠેકો નથી લીધો.