એંધાણ / 'ક્રૂર' ઓઈલ પ્રજાનું તેલ કાઢી નાંખશે, ત્રણ વર્ષમાં પહેલીવાર બન્યું એવું કે પેટ્રોલ-ડીઝલ તો હજુ મોંઘા થાય તેવા એંધાણ

• ભારતમાં ક્રૂ઼ડ ઓઈલ ત્રણ વર્ષની સર્વોચ્ચ સપાટી પર  
• રોગચાળા દરમિયાન એક્સાઇઝ ડ્યુટીમાં થયો હતો વધારો 
• WTI ના મુજબ ક્રુડ ની માંગ 3.02 ટકા વઘી

ભારતમાં ક્રૂ઼ડ ઓઈલ ત્રણ વર્ષની સર્વોચ્ચ સપાટી પર  

ભારતમાં ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ લગભગ ત્રણ વર્ષમાં તેની સર્વોચ્ચ સપાટીએ પહોંચી ગયાં છે. જેની સીધી અસર સામાન્ય લોકોના ખિસ્સા પર પડી રહી છે. સ્થાનિક બજારમાં આજે ફરી પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં વધારો જોવા મળી રહ્યો છે. જ્યારે ક્રૂ઼ડ ઓઈલના ભાવમાં ઉછાળો આવે છે. ત્યારે તેનો સીધો બોજ ગ્રાહકો પર પડે છે. જો કે, જ્યારે  ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં ઘટાડો થયો હતો, ત્યારે કેન્દ્ર સરકારે એક્સાઇઝ ડ્યુટીમાં વધારો કર્યો હતો, જેના કારણે ગ્રાહકોને તે સમયે પણ બળતણ માટે વધુ પૈસા ખર્ચવા પડ્યા હતા. નાણાકીય વર્ષ 2015 અને નાણાકીય વર્ષ 2021 વચ્ચે પેટ્રોલિયમ પેદાશો પર એક્સાઇઝ ડ્યુટી દ્વારા કેન્દ્રને લગભગ 16 લાખ કરોડની કમાણી થઇ છે.

રોગચાળા દરમિયાન એક્સાઇઝ ડ્યુટીમાં થયો હતો વધારો 

તાજેતરના સમયમાં રિટેલ કિંમતોમાં ઉછાળા માટે કેન્દ્રીય એક્સાઇઝ ડ્યુટી એક મુખ્ય કારણ છે. જ્યારે છૂટક ભાવમાં રાજ્યોનો હિસ્સો સ્થિર રહ્યો છે. 2014 ના અંત પછી, આમાં કેન્દ્રનો હિસ્સો અનેકગણો વધી ગયો છે. વર્ષ 2020 માં, રોગચાળા દરમિયાન પણ, એક્સાઇઝ ડ્યુટીમાં વધારો કરવામાં આવ્યો હતો.

ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ કેમ આવી રહ્યો છે વધારો ?

ઓપેક દેશોની બેઠકમાં પરિણામો અપેક્ષા કરતા અલગ આવ્યા છે, જેના કારણે ભાવમાં વધારો જોવા મળી રહ્યો છે. બેઠક પહેલા, એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવી હતી કે માંગમાં વધારો થવાને કારણે ઉત્પાદન પણ તે મુજબ વધશે, પરંતુ ઓપેક દેશોએ પ્રતિદિન માત્ર 4 લાખ બેરલ ઉત્પાદન વધાર્યું છે. તેના કારણે આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં લગભગ 2.5 ટકાનો વધારો થયો છે. ગઈકાલના કારોબારના અંતે, બ્રેન્ટ ક્રૂડની કિંમત $ 81 ને પાર કરી ગઈ હતી.

કેટલો ઉછાળ આવ્યો  ? 

MCX પર, ઓક્ટોબરમાં ડિલિવરી માટે ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં 35 રૂપિયા અથવા 0.62 ટકાનો વધારો જોવા મળ્યો છે. આ વધારા બાદ ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત વધીને 5,651 રૂપિયા પ્રતિ બેરલ થઈ ગઈ છે. તે જ સમયે, નવેમ્બર ડિલિવરી માટે તેલની કિંમત 36 રૂપિયા અથવા 0.64 ટકા વધીને 5,642 રૂપિયા પ્રતિ બેરલ થઈ છે, જેમાં 931 લોટનો કારોબાર થયો છે. ઓક્ટોબર અને નવેમ્બર મહિનામાં અત્યાર સુધી કરવામાં આવેલા કરારોની કિંમત અનુક્રમે 878.81 કરોડ અને 32.19 કરોડ રૂપિયા છે.

WTI ના મુજબ ક્રુડ ની માંગ 3.02 ટકા વઘી

વેસ્ટ ટેક્સાસ ઇન્ટરમીડિયેટ (WTI) ક્રૂડ 3.02 ટકા વધીને 78.17 ડોલર પ્રતિ બેરલ, જ્યારે લંડન સ્થિત આંતરરાષ્ટ્રીય બેન્ચમાર્ક બ્રેન્ટ ક્રૂડ 3.17 ટકા વધીને 81.79 ડોલર પ્રતિ બેરલ થયું છે. OPEC +દ્વારા લેવામાં આવેલા નિર્ણયને કારણે, ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં ઉછાળો જોવા મળી રહ્યો છે.

પેટ્રોલ-ડીઝલ અને ક્રૂડ ઓઇલનો વપરાશ કેવો રહ્યો?

આ સિવાય ભારતમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના સરેરાશ વપરાશની વાત કરીએ તો રોગચાળા દરમિયાન તેમાં મોટો ઘટાડો થયો હતો. સપ્ટેમ્બર 2020 માં પેટ્રોલ અને ડીઝલનો સરેરાશ વપરાશ 5222 પર પહોંચી ગયો. એપ્રિલ 2021 માં આ જ વપરાશ 6929 હતો. કોરોના મહામારી દરમિયાન ક્રૂડની આયાતમાં પણ મોટો ઘટાડો થયો હતો. ઓક્ટોબર 2020 માં ક્રૂડની આયાત ઘટીને 14924 થઈ ગઈ હતી. આ સિવાય મે 2021 માં આ જ આયાત વધીને 18451 થઈ હતી.

ભારત કાચા તેલ ક્યાંથી ખરીદે છે?

સાઉદી અરેબિયા ઉપરાંત ભારત અમેરિકા, યુએઈ, ઈરાકથી સૌથી વધુ તેલ ખરીદે છે. ઇરાક છેલ્લા ઘણા વર્ષોથી ભારતને મુખ્ય સપ્લાયર રહ્યું છે. તે સ્પષ્ટપણે કહી શકાય કે જો ક્રૂડ ઓઇલના ભાવ સતત વધતા રહેશે તો દેશમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં વધુ વધારો જોવા મળશે, જે સામાન્ય માણસના ખિસ્સા પર બોજ નાખવા માટે બંધાયેલ છે.