ચિંતાજનક / જે કારણથી ચીન- ભારત વચ્ચે 1962માં યુદ્ધ થયું, ત્યાં ચીને ફરી નવો રસ્તો બનાવ્યો

• યુદ્ધ બાદ ચીને નવા રસ્તા G219 માધ્યમથી પશ્ચિમ વિસ્તારો પર કબ્જો કર્યો 
• આનાથી હોટન અને પૂર્વ લદ્દાખના પ્રવેશ બિંદુ હાજી લંગરની વચ્ચેનું અંતર ઓછુ થઈ ગયુ
• ચીન લદ્દાખની સીમા વાળા હાલના રસ્તાના વૈકલ્પિક માર્ગ માટે ઝડપથી કામ કરી રહ્યું 

સેટેલાઈટ તસ્વીરોથી સંકેટ મળ્યા છે કે પીએલએ પૂર્વ લદ્દાખના ઉત્તર પૂર્વમાં નવા કોઈ રસ્તા તૈયાર કરી રહ્યા છે. જેમાં લ્હાસાથી કાશગર સુધી રાષ્ટ્રીય રાજમાર્ગ 129 (G219)નો છેલ્લો ભાગ પણ સામેલ છે. પૂર્વ લદ્દાખના વિસ્તારોમાંથી પસાર થનારા એ રસ્તાઓના નિર્માણ 1950ના દાયકાની મધ્યમાં શરુ કરવામાં આવ્યો હતો. જે 1957 સુધી પુરો થયો હતો.  રસ્તાનું નિર્માણ ભારત અને ચીન માટે તણાવની શરુઆત હતી. અંતઃ 1962ની યુદ્ધનું પણ કારણ હતુ.

યુદ્ધ બાદ ચીને નવા રસ્તા G219 માધ્યમથી પશ્ચિમ વિસ્તારો પર કબ્જો કર્યો હતો. G219 પર ચીની યુદ્ધ સ્મારક એ વાતની યાદ અપાવે છે કે કેવી રીતે ભારતીય સેના આ વિસ્તારમાં બહું બહાદુરીથી લડ્યા હતા. ત્યારથી બન્ને દેશો દ્વારા એક્ચ્યૂલ લાઈન ઓફ કન્ટ્રોલ પર રસ્તાના નિર્મણ અને પ્રાથમિક ઢાંચાને શંકાની નજરે  જોવામાં આવે છે. ભારત દ્વારા રોડ રસ્તાનું નિર્માણ પણ લદ્દાખમાં હાલની તણાવની સ્થિતિનું કારણ માનવામાં આવે છે.

આખુ લદ્દાખ એક દુર્ગમ વિસ્તાર છે પૂર્વ લદ્દાખમાં જવા આવવા માટે ચીન પાસે એક માત્ર રસ્તો  G219છે. જેથી ચીન માટે સંઘર્ષની સ્થિતીમાં સેન્ય તથા તેમનો સામાન મોકલવો બહું અઘરો છે. ભારતની વાત કરીએ તો અહીં અવર જવર માટે વાયુસેનાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.

ચીન તરફથી આ વિસ્તારમાં પીએલએ માટે લોજિસ્ટિક્સ સપોર્ટને બદલી દેવામાં આવશે. જેનાથી ભારતીય પરિચાલન યોજનાઓની સંપૂર્ણ ગતિશીલતા પર અંકુશ લાગી જશે.

પીએલએએ ગત બે વર્ષોમાં સેન્ય મૂવમેન્ટને અજમાવવા માટે આ રસ્તાઓ પર એનેક સેન્ય અભ્યાસ કર્યો છે. ચીનના હોટન અને કાંગ્સીવાની વચ્ચે પહેલા રસ્તાનું નિર્માણ કાર્ય પૂરુ કરી લીધું છે. જેનાથી હવે G580 પ્રાંતીય રાજમાર્ગ નામ આપવામાં આવ્યું છે. આનાથી હોટન અને પૂર્વ લદ્દાખના પ્રવેશ બિંદુ હાજી લંગરની વચ્ચેનું અંતર લગભગ 400 કિમી સુધી ઓછુ થઈ જાય છે.