નિર્ણય / BIG NEWS : મોદી સરકારે રદ્દ કર્યો આ વિવાદિત કાયદો, વૉડાફોન સાથે થયો હતો ભારે વિવાદ

• વિવાદાસ્પદ રેટ્રોસ્પેક્ટિવ ટેક્સ કાયદો રદ 
• આ કાયદાને કારણે કૈઈર્ન અને વોડાફોન જેવી કંપનીઓનો વિવાદ સર્જાયો
• વોડાફોન સામેના કેસમાં ભારતની હાર થઈ હતી 
• સરકાર વોડાફોન-કેઈર્નને વળતર ચુકવશે 

કેન્દ્ર સરકાર  ચુકવવામાં આવેલી રકમ વ્યાજ વગર પરત કરવા તૈયાર છે. કેન્દ્ર સરકારે 2012 નો આ વિવાદીત કાયદો રદ કરવા માટે બીલને મંજૂરી આપી દીધી છે. ગયા વર્ષના ડિસેમ્બરમાં ભારત વોડાફોન સામેનો કેસ હારી ગયો હતો. તથા અપીલ દાખલ કરી હતી. 

રેટ્રોસ્પેક્ટિવ કાયદો શું છે જાણો 

રેટ્રોસ્પેકિટવ ટેક્સેશન ટેક્સની એક પ્રક્રિયા છે જેમાં આ કાયદો પસાર થયાની તારીખ પહેલા લાગુ પડે છે. અર્થાત જો 26 ડિસેમ્બર 2020 ના રોજ આ કાયદો પાસ થાય તો તેને 20 સપ્ટેમ્બર 2020 ના રોજ પણ લાગુ પાડી શકાય છે. કોઈ પણ દેશ આ પ્રકારનો કાયદો એટલા માટે પસાર કરે છે જેથી કરીને ત્યાંના ટેક્સ ડિપાર્ટમેન્ટને ટેક્સ વસૂલીમાં કાયદાકીય સમસ્યાનો સામનો ન કરવો પડે. ટેક્સ વિવાદ થતા સરકારો રેટ્રોસ્પેક્ટિવ ટેક્સ રુટનો સહારો લે છે અને તેના હાલના કાયદામાં સુધારો કરે છે પછી તેને જુની તારીખથી લાગુ પાડી દેવાય છે. 

વોડાફોને 2007 માં હચિસનને ખરીદીને ભારતીય બજારમાં પ્રવેશ કર્યો હતો.

વોડાફોને 2007 માં હચિસનને ખરીદીને ભારતીય બજારમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. વોડાફોને ત્યારબાદ હચમાં 67 ટકા હિસ્સો 11 અબજ ડોલરમાં ખરીદ્યો હતો. આ સોદામાં હચનો ભારતીય ટેલિફોન વ્યવસાય અને અન્ય સંપત્તિનો સમાવેશ થાય છે. તે જ વર્ષે, સરકારે વોડાફોનને કહ્યું કે તેને 7990 કરોડ રૂપિયા કેપિટલ ગેઇન અને વિથહોલ્ડિંગ ટેક્સ તરીકે ચૂકવવા પડશે. આવી સ્થિતિમાં, વોડાફોને ચુકવણી પહેલા આ નાણાં ટેક્સ તરીકે કાપવા જોઈએ.

આવકવેરાના આ દાવા સામે વોડાફોન બોમ્બે હાઈકોર્ટમાં પહોંચી હતી.

કોર્ટે આવકવેરા વિભાગની તરફેણમાં ચુકાદો આપ્યો હતો. બાદમાં મામલો સુપ્રીમ કોર્ટ સુધી પહોંચ્યો હતો. 2012 માં, સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે વોડાફોનમાં હિસ્સો ખરીદવાથી કર જવાબદારી ઉભી થતી નથી. તેમણે આવકવેરા અધિનિયમ 1961 માં જે અર્થ કા્યો છે તે સાચો છે.

પ્રણવ મુખરજીએ કાયદો બદલ્યો હતો

તે સમયે પ્રણવ મુખર્જી દેશના નાણામંત્રી હતા. તેમણે ફાઇનાન્સ એક્ટ બદલ્યો. ફાઇનાન્સ એક્ટમાં ફેરફારને કારણે આવકવેરા વિભાગને પૂર્વવર્તી કરની સત્તા મળી. જલદી આ ટેક્સ લાગુ કરવામાં આવ્યો, આવકવેરા વિભાગ વોડાફોન પાસેથી ટેક્સ વસૂલવામાં પાછળ પડી ગયો.