આપણી ખાનપાનની આદતોમાં જબરદસ્ત પરિવર્તન આવ્યું છે.અહીં વાત ઘરના પરંપરાગત ભોજન અને જંકફૂડની નથી.વાત છે ઘરનાં રસોડામાં રજા રાખીને હોટલ કે રેસ્ટોરાંમાં જમવાની.ભારતના મધ્યમ અને તેનાથી ઉપરના વર્ગમાં હવે બહારનું ખાવાનો ક્રેઝ વધતો જાય છે. હોટલમાં ન જવાય તો હવે ઓનલાઇન ઓર્ડર આપીને ઘરે જ મનગમતી વાનગી મગાવવાની પણ અનેક ફેમિલીમાં જાણે હવે પ્રથા બનતી જાય છે.
નેશનલ રેસ્ટોરાં એસોસીએશન ઓફ ઇન્ડિયાના એક સર્વેક્ષણ મુજબ શહેરોમાં રહેતા પરિવારો મહિનામાં સરેરાશ છ થી સાત વખત બહાર ખાવા જાય છે અથવા તો ઘરે મંગાવે છે. જોકે પ્રમાણ એશિયાના અનેક દેશોની તુલનાએ ઘણું ઓછું છે. સિંગાપોરમાં આ ટકાવારી ૩૦ ટકા સુધી પહોંચી છે. એશિયાના અન્ય શહેરોની વાત કરીએ તો બેંગકોકમાં ૪૫ ટકા અને શાંઘાઇમાં ૬૦ ટકા છે. એટલે કે ઘરનું ખાવાનું જ ગાયબ. ભારતમાં આ ટ્રેન્ડ નવો છે પણ ઝડપથી વધી રહ્યો છે. બહાર જમવા માટે શહેરોમાં એક પરિવાર દર મહિને સરેરાશ રૂ.રપ૦૦ ખર્ચ કરે છે.
આ બદલાતા ટ્રેન્ડને કારણે દેશમાં ફૂડ ઇન્ડસ્ટ્રીનું કદ વધી રહ્યું છે. મુંબઇમાં આ ઇન્ડસ્ટ્રી સૌથી વ્યવસ્થિત છે અને તેનો કારોબાર રૂ.૪૧,૦૦૦ કરોડ સુધી પહોંચી ગયો છે. દિલ્હીમાં તે રૂ.૩૧,૧૩ર કરોડ તો બેંગલુરુમાં રૂ.ર૦,૦૧૪ કરોડ છે. લોકો પાસે આજે બહાર ખાવાના અનેક વિકલ્પ ઉપલબ્ધ છે. દેશ-વિદેશની વાનગીઓનો સ્વાદ માણી શકે છે. સર્વે મુજબ મુંબઇના લોકો દક્ષિણ ભારતીય વાનગીઓ વધુ પસંદ કરે છે. ૩૩ ટકાની પસંદ ચાઇનીઝ ફૂડ તો ર૯ ટકા લોકોને ઇટાલિયન ફૂડ વધુ પસંદ છે.મજાની વાત એ છે કે દક્ષિણ ભારતીય લોકો ઉત્તર ભારતીય વાનગીઓ વધુ પસંદ કરે છે. જયારે દિલ્હીવાસીઓ થોડા જુદા પડે છે. તેમની પ્રથમ પસંદ લોકલ વાનગીઓ છે. સમગ્ર ભારતની રીતે જોઇએ તો ઉત્તર ભારતીય વાનગીઓ સૌથી વધુ ૪૧ ટકા લોકોની પહેલી પસંદગી છે.તેના પછી ર૭ ટકા ચાઇનીઝ, ર૭ ટકા દક્ષિણ ભારતીય, રર ટકા મુગલાઇ, ૧૬ ટકા ઇટાલિયન વાનગીઓનો નંબર આવે છે.
જોકે દરેક ક્ષેત્રના લોકો તેમની પરંપરાગત વાનગીઓના પણ દિવાના હોય છે.સર્વેમાં એ બાબત પણ જાણવા મળી કે આર્થિક અને સામાજિક કારણો ખાનપાનની બદલાવ પાછળ જવાબદાર છે. પહેલાની સરખામણીમાં નોકરી-ધંધો કરતી મહિલાઓનું પ્રમાણ વધ્યું છે અને તેમાં સતત વધારો થતો રહે છે.તેથી મહિલાઓ પાસે કયારેક ખાવાનું બનાવવાનો સમય રહેતો નથી અથવા તો તેને પણ તેમાંથી બ્રેક લેવો હોય છે. મહિલાઓ પણ કમાતી થતાં અનેક પરીવારોની આવક પણ વધી છે, તેથી બહાર ખાવાનો શોખ પુરો કરવા માટે તેઓ વધુ પૈસા ખર્ચ કરી શકે છે.
બીજી મહત્વની વાત એ પણ છે કે ખાવાની બાબતમાં હવે માન્યતા બદલાઇ રહી છે. તહેવાર કે શુભ પ્રસંગોને બાદ કરતાં પહેલાં આપણે ત્યાં દરેક પરિવારોમાં પરંપરાગત વાનગીઓ બનતી હતી.પરંતુ હવે સ્વાદ અને આનંદ માટે નવી નવી વાનગીઓની મજા માણવાનું પ્રમાણ વધ્યું છે.જમવું પણ જાણે એક ઉત્સવ સમાન બન્યું છે.અનેક કંપનીઓ માત્ર મોબાઇલ એપથી ઓર્ડર આપો તો તમારી મનપસંદ હોટલની વાનગી ગરમાગરમ તમારા ઘરે ગણતરીની મિનિટોમાં પહોંચતી કરે છે. જેના કારણે બહારનું ખાવાની મન થયું હોય પણ બહાર જવાનો કંટાળો આવતો હોય કે વેઇટિંગમાં બેસવાની તૈયાર ન હોય તેવા સંજોગોમાં ઓનલાઇન ઓર્ડર સૌથી સારો વિકલ્પ છે. આ સગવડના કારણે ઘણી વાર લોકોમાં નવું નવું ટેસ્ટ કરવાની ઇચ્છા પણ થાય છે.તેથી ફૂડની હોમ ડિલિવરીનો બિઝનેસ પણ ઝડપભેર વધી રહ્યો છે.