સર્વે / ભારતમાં મહિલાઓની સરખામણીમાં પુરુષોને વિદ્યુતીકરણમાં વધારે ફાયદો થયો છે

• સંશોધકો દ્વારા બે અલગ અલગ રીતે અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો
• ભારતમાં વિદ્યુતીકરણનો ફાયદો મહિલાઓ કરતા પુરુષોણે વધારે થયો
• વીજળી ધરાવતા પરિવારોની ૩૦થી વધુ મહિલાઓનો ઇન્ટરવ્યૂ કર્યો

ભારતમાં વધતા વિદ્યુતીકરણનો ફાયદો પુરુષોને મહિલાઓની સરખામણીમાં વધુ થયો છે. તાજેતરમાં થયેલા એક અભ્યાસમાં કહેવાયું છે કે દેશના નવા વિસ્તારોમાં વીજળી પહોંચવાથી તેના ઉપયોગ પર પુરુષોનું વર્ચસ્વ વધ્યું છે. આ અભ્યાસ નેચર સબસ્ટેનબિલિટી જર્નલમાં પ્રકાશિત થયો છે.

અત્યાર સુધી મનાતું હતું કે વિકાસશીલ દેશોમાં વીજળીની પહોંચ વધતાં સામાન્ય રીતે મહિલાપ્રધાન કાર્યો જેમ કે જમવાનું બનાવવું, પાણી જમા કરવું અને અન્ય ઘરેલુ કામમાં ઓછી મહેનત અને ઓછો સમય લાગે છે. આ અભ્યાસ અમેરિકાની કાર્નેગી મેલ્લન યુનિવર્સિટી સહિત ઘણા સંશોધકોએ કર્યો છે. આ સંશોધકોનું કહેવું છે કે માત્ર કોઇ જગ્યા કે વ્યક્તિ સુધી કોઇ સેવાની પહોંચ પર્યાપ્ત હોતી નથી, કેમ કે તેમાં સ્થાનિક સામાજિક સંદર્ભ અને પારિવારિક સત્તા સંતુલનનું ધ્યાન આપવું પણ જરૂરી છે.

સંશોધકોએ પોતાના અભ્યાસ માટે બે અલગ અલગ રૂપથી પરિવારોને કામમાં લગાવ્યા જેથી ભારતમાં પરિવારો દ્વારા વીજળીના ઉપયોગને સમજી શકાય. તેમણે વીજળી ધરાવતા પરિવારોની ૩૦થી વધુ મહિલાઓનો ઇન્ટરવ્યૂ કર્યો. 

આ મહિલાઓએ જણાવ્યું કે દરેક ઘરમાં કેવા પ્રકારનાં ઉપકરણનો પ્રયોગ કરાય છે અને સામાન્ય રીતે તેનો ઉપયોગ કોણ કરે છે. વિજ્ઞાનીએ ત્યાર બાદ એકસમાન ઉપકરણોને તેમના પારંપારિક પ્રયોગના આધારે અલગ અલગ ત્રણ ભાગમાં વહેંચ્યા. આ ત્રણ ભાગમાં પુરુષો દ્વારા સર્વાધિક પ્રયોગ, મહિલાઓ દ્વારા સર્વાધિક પ્રયોગ અને નિષ્પક્ષ પ્રયોગને સામેલ કરાયો.

અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું કે વીજળીના ઉપકરણો દ્વારા સૌથી વધુ પ્રયોગ પુરુષો દ્વારા કરાયો. સંશોધકોનું કહેવું છે કે પંખા અને બલ્બ જેવા ઓછી કિંમતવાળા ઉપકરણોના ઉપયોગમાં પણ લૈંગિક અંતર જોવા મળ્યું.