રિર્સચ / શું વાત છે! પહેલી વાર રંગીન એક્સ રે... જુઓ કોરોના થયા બાદ આવા દેખાય છે ફેફસાં 

• નવી ટેકનોલોજીથી મેડિકલ તપાસ સરળ બની  
• વૈજ્ઞાનિકોએ કોવિડ -19 સંક્રમણ પછી શરીરમાં થયેલા ફેરફારોનું 3D સ્કેન કર્યું
• 5 માઇક્રોન સુધીની નસો સ્કેન કરવામાં આવે છે

વૈજ્ઞાનિકોએ કોવિડ -19 સંક્રમણ પછી શરીરમાં થયેલા ફેરફારોનું 3D સ્કેન કર્યું

કોરોનાને કારણે 50.5 લાખ લોકોના મોત થયા છે. 25 કરોડથી વધુ લોકો પ્રભાવિત થયા છે.એટલે કે, મોટી સંખ્યામાં લોકો બીમાર થયા બાદ સાજા થયા છે. તેમના શરીરના તમામ અંગો કોવિડ પહેલાની જેમ સ્વસ્થ રીતે કામ કરી રહ્યાં છે.આ પ્રકારના પ્રશ્નો દરેકના મનમાં ઉભા થઈ રહ્યાં છે.પરંતુ તેના જવાબ ના છે.કોવિડ-19 સંક્રમણ પછી તમારા શરીરના અંગોમાં ઘણો બદલાવ આવી રહ્યો છે. તેમની કામ કરવાની રીત બદલાય છે. તે નુક્સાનકાર ફેરફારો આવે છે. ત્યારે પ્રથમ વખત, વૈજ્ઞાનિકોએ કોવિડ -19 સંક્રમણ પછી શરીરમાં થયેલા ફેરફારોનું 3D સ્કેન કર્યું.અનેક અંગોના રંગીન એક્સ-રે લેવામાં આવ્યા હતા.

કોરોના બાદ વૈજ્ઞાનિકોએ  હાયરાર્કિકલ ફેઝ કોન્ટ્રાસ્ટ ટોમોગ્રાફી નામની ટેકનીક વિકસાવી 

કેલિફોર્નિયા યુનિવર્સિટી અને યુરોપિયન સિંક્રોટ્રોન રિસર્ચ ફેસેલિટી એ કોરોના ચેપ પહેલા અને પછી અંગોને સ્કેન કરવા માટે નવી ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કર્યો. આ ટેકનીકનું નામ હાયરાર્કિકલ ફેઝ કોન્ટ્રાસ્ટ ટોમોગ્રાફી (HiP-CT)છે. આ ટેકનીક દ્વારા શરીરના વિવિધ ભાગોની કલર સ્કેનિંગ અને 3ડી ઈમેજીસ તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ ટેક્નિક એટલી પાવરફુલ છે કે તે અંગના કોષોના સ્તર પર જઈને ફોટોગ્રાફી કરી શકે છે.

ESRF એક્સ-રે હોસ્પિટલના એક્સ-રે કરતાં 100 મિલિયન ગણા વધુ સ્પષ્ટ છે

તેનો એક્સ-રે ગ્રેનોબલ, ફ્રાન્સમાં સ્થિત ESRF દ્વારા બનાવવામાં આવ્યો છે. ESRF માં અત્યંત બ્રિલિયન્ટ સોર્સ અપગ્રેડ ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે, જેના કારણે ESRF એક્સ-રે હોસ્પિટલના એક્સ-રે કરતાં 100 મિલિયન ગણા વધુ તેજસ્વી અને સ્પષ્ટ બને છે. એટલે કે, તમે સ્ક્રીન પર સીધા જ કોઈપણ અંગના કોષોમાં તફાવત અથવા ફેરફાર જોઈ શકો છો. તે પણ ખૂબ જ સૂક્ષ્મ સ્તરે. એટલે કે, આપણે તે નસો પણ જોઈ શકીએ છીએ, જેનો વ્યાસ પાંચ માઇક્રોન છે. એટલે કે, વાળના વ્યાસનો દસમો ભાગ. આવી નસો માનવ ફેફસામાં જોવા મળે છે.

હોસ્પિટલોમાં વપરાતું સ્કેન માત્ર 1 મિલીમીટર વ્યાસ સુધીની લોહીની નસો બતાવવા માટે સક્ષમ છે

કિલનિકલ સીટી સ્કેન એટલે કે, હોસ્પિટલોમાં વપરાતું સ્કેન માત્ર 1 મિલીમીટર વ્યાસ સુધીની લોહીની નસો બતાવવા માટે સક્ષમ છે. યુસીએલ મિકેનિકલ એન્જિનિયરિંગ વિભાગના વૈજ્ઞાનિક ડો. ક્લેર વોલ્શે જણાવ્યું હતું કે જો આપણે શરીરના કોઈપણ ભાગને આટલા સૂક્ષ્મ સ્તરે એક જ સમયે જોઈ શકીએ છીએ, તો તબીબી વિજ્ઞાનમાં આનાથી મોટી ક્રાંતિ બીજું કંઈ નહીં હોય. અમે કૃત્રિમ બુદ્ધિમત્તાની મદદથી ક્લિનિકલ છબીઓનું વિશ્લેષણ કરવા HiP-CT નો ઉપયોગ કર્યો.જે પરિણામો આવ્યા તે ચોંકાવનારા હતા. કોવિડ-19 ચેપ પછી અમે તમામ અંગો સ્કેન કર્યા.

HiP-CT ટેકનીકથી અંગોની ઝીણી અને છુપી નસો દેખાઈ જાય છે

ESRFના મુખ્ય વૈજ્ઞાનિક પ્રો. પૌલ ટેફોરીઓએ કહ્યું કે HiP-CT બનાવવાનો વિચાર કોરોના મહામારી પછી જ આવ્યો હતો. કારણ કે આખી દુનિયામાં એવી કોઈ વ્યવસ્થા નહોતી કે જેનાથી શરીરના અંગોને બારીકાઈથી તપાસી શકાય. અમે ચિત્રોને મોટું કરી શકીએ છીએ. સામાન્ય રીતે શરીરના ભાગોનું ચિત્ર ખૂબ જ અસ્પષ્ટ હોય છે. તેથી, તેની ચમક વધારવાની કોઈ વ્યવસ્થા નહોતી. પરંતુ આ ટેકનિકથી આપણે યોગ્ય માત્રામાં અંગોના ચિત્રોની ચમક વધારી શકીએ છીએ.જેના કારણે અંગોની ઝીણી અને છુપી નસો દેખાઈ જાય છે.