ટિપ્પણી / પતિ સાથે રહી શકાય એમ ન હોય એવા કિસ્સામાં ભરણ પોષણનો દાવો કરી શકે છે પત્ની: દિલ્હી હાઇકોર્ટ 

• ભરણપોષણને લઈ દિલ્હી હાઇકોર્ટની મોટી ટિપ્પણી
• પતિ સાથે રહી શકાય એમ ન હોય એવા કિસ્સામાં ભરણ પોષણનો દાવો કરી શકે છે પત્ની
• ન્યાયાધીશોએ ભરણપોષણ સાથે CrPC કલમ 125 પાછળના હેતુને ધ્યાનમાં રાખવો જોઈએ

દિલ્હી હાઈકોર્ટે પોતાના એક નિર્ણયમાં કહ્યું છે કે,  જો પતિ એવી સ્થિતિ સર્જે છે જેમાં પત્ની માટે તેની સાથે રહેવું શક્ય ન હોય તો આવી સ્થિતિમાં પત્ની ભરણપોષણ માટે પતિનો દાવો કરી શકે છે. છે.  હાઈકોર્ટે કહ્યું કે, ન્યાયાધીશોએ અમુક સંજોગોમાં પત્નીઓના ભરણપોષણ સાથે સંબંધિત ફોજદારી પ્રક્રિયા સંહિતા (CrPC)ની કલમ 125 પાછળના હેતુને પણ ધ્યાનમાં રાખવો જોઈએ. હાઈકોર્ટે એ વાત પર પણ ભાર મૂક્યો હતો કે, ભરણપોષણ સંબંધિત દરેક બાબતને એકસરખી રીતે હાથ ધરવી જોઈએ નહીં. આ સાથે ઉમેર્યું હતું કે, સંબંધિત અદાલતો 'સંવેદનશીલ અને જાગ્રત' હોવી જોઈએ. 

દિલ્હી હાઈકોર્ટે નીચલી કોર્ટના આદેશ વિરુદ્ધ એક મહિલાની અરજી પર આ ટિપ્પણી કરી હતી. ટ્રાયલ કોર્ટે જણાવ્યું હતું કે, અરજદાર કલમ ​​125 CrPC હેઠળ ભરણપોષણનો દાવો કરવા માટે હકદાર નથી. કારણ કે, તેની વિરુદ્ધ વૈવાહિક અધિકારોને પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે એક પક્ષીય આદેશ પસાર કરવામાં આવ્યો હતો.

જસ્ટિસ સ્વરણ કાંતા શર્માએ કહ્યું કે, આ ચુકાદામાં ટ્રાયલ કોર્ટનો તર્ક "ભૂલભર્યો" હતો. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, દાંપત્ય અધિકારની પુનઃસ્થાપના માટેના પૂર્વ-પક્ષીય આદેશને ધ્યાનમાં રાખીને, ફોજદારી કાયદા હેઠળ ભરણપોષણની ચૂકવણી પર વિચાર કરવા માટે કોઈ સંપૂર્ણ અવરોધ નથી અને જો સંબંધિત કોર્ટ સંતુષ્ટ છે કે સંજોગો અસ્તિત્વમાં છે કે પત્ની પાસે પતિથી દૂર રહેવાનો વ્યાજબી આધાર છે. તો પછી ભરણપોષણ આપી શકાય છે. 

જાણો શું છે સમગ્ર મામલો ? 

મહત્વનું છે કે,  2009માં અરજદાર દ્વારા ભરણપોષણ માટેની અરજી દાખલ કરવામાં આવી હતી. તેની નોંધ લેતા કોર્ટે એ પણ અવલોકન કર્યું કે, હાલનો કેસ પોતે જ એક વાર્તા કહે છે કે, કેવી રીતે ભરણપોષણનો દાવો ભરણપોષણની લડત બની ગયો કારણ કે તે કેટલીક કોર્ટમાં નવ વર્ષ સુધી ચાલ્યો હતો. જેથી આવા કિસ્સાઓને વહેલામાં વહેલી તકે નિપટાવવા માટે સંવેદનશીલ બનાવવાની જરૂર છે.

શું કહ્યું કોર્ટે ? 

કોર્ટે કહ્યું કે,  અરજદારે ટ્રાયલ કોર્ટ સમક્ષ પુરાવા રજૂ કર્યા હતા અને દલીલ કરી હતી કે, તેણી પાસે "તેના પતિથી દૂર રહેવાનું દરેક કારણ છે કારણ કે તેના જીવને જોખમ હતું અને તેથી ટ્રાયલ કોર્ટે ભરણપોષણના મુદ્દા પર નિર્ણય લેવો જોઈએ. પરંતુ તેવું બન્યું નથી. ન્યાયાધીશે કહ્યું કે, જો રેકોર્ડ પરના પુરાવા દર્શાવે છે કે,  પતિના વર્તનને કારણે પત્ની તેની સાથે રહી શકતી નથી અને પતિએ પત્ની અને નાનાં બાળકોની સંભાળ રાખવાનો ઇનકાર કર્યો છે, તો પત્નીને ભરણપોષણ આપવાનો ઇનકાર કરી શકાય નહીં.  

આ સાથે કોર્ટે કહ્યું કે, પતિ દ્વારા ક્રૂરતા અને તેની પત્નીને અનૈતિકતા માટે જવાબદાર ઠેરવવી અને લગ્નમાંથી જન્મેલા બાળકોના પિતૃત્વ પર પણ પ્રશ્ન ઉઠાવવાથી તેણીને અલગ રહેવા અને ભરણપોષણનો દાવો કરવા માટે વ્યાજબી ઠેરવવામાં આવશે. આ પૃષ્ઠભૂમિ સાથે જ્યારે આ કોર્ટના તથ્યોની તપાસ કરે છે. હાલનો કેસ જેમ કે તેણી ભરણપોષણ માટે હકદાર હતી કે નહીં  ? જવાબ સકારાત્મક હોવો જોઈએ. ટ્રાયલ કોર્ટને આ કેસને નવેસરથી જોવાનું કહી કોર્ટે કહ્યું કે, આવા કેસોનો સામનો કરતા ન્યાયાધીશોએ કલમ 125 સીઆરપીસી પાછળના હેતુને ધ્યાનમાં રાખવો જોઈએ. આ સાથે એવા વ્યક્તિઓને ગૌરવપૂર્ણ અસ્તિત્વ આપવાની જરૂર છે. જેમને કાયદાકીય રીતે યોગ્ય રીતે જાળવણી કરવાની આવશ્યકતા છે.