શિયાળામાં તાપમાન નીચું જવાને કારણે ઠંડી લાગવી સામાન્ય છે પણ જો હાથ-પગ ઠંડા પડી જાય અને ધ્રૂજારી શરૂ થઈ જાય અને વ્યક્તિને ચક્કર આવવા લાગે તો તે હાઈપોથર્મિયા (શરીરનું તાપમાન હંમેશા કરતાં વધુ નીચું હોવાની સ્થિતિ)ના લક્ષણ હોઈ શકે છે. જો યોગ્ય સમયે હાઈપોથર્મિયાનો ઈલાજ ન કરાય તો જીવનું જોખમ પણ થઈ શકે છે.શિયાળામાં ઓછાં કપડાં પહેરીને બાઈક ચલાવવાથી ઠંડો પવન લાગી જવો અને ઠંડા પાણીમાં કામ કરવાથી કે નહાવાથી પણ હાઈપોથર્મિયાનો ખતરો વધે છે.
આ લક્ષણોથી ઓળખો હાઈપોથર્મિયા
નાના બાળકો અને વૃદ્ધોને તેનો ખતરો વધુ હોય છે
યોગ્ય સમયે હાઈપોથર્મિયાનો ઈલાજ ન કરાય તો જીવનું જોખમ પણ થઈ શકે છે
જ્યારે શરીરનું તાપમાન 95 ડિગ્રીથી ઓછું થઈ જાય જાય અથવા શરીરની ગરમી પેદા કરવાની ક્ષમતા ઘટવા લાગે તો હાઈપોથર્મિયા થાય છે. ઠંડીની સિઝનમાં વૃદ્ધો અને નવજાત શિશુઓમાં હાઈપોથર્મિયાનો ખતરો વધી જાય છે. આ બીમારીને કારણે હાથ-પગ એકદમ ઠંડા પડી જાય છે અને કામ કરવાના બંધ કરી દે છે. સાથે જ પેટમાં પણ દુખાવો થવા લાગે છે.
આ લક્ષણોથી ઓળખો હાઈપોથર્મિયા
વ્યક્તિને બહુ જ વધારે ઠંડી લાગે છે અને ધ્રૂજારી ચડે છે
હાથ-પગ ઠંડા થવા લાગે છે
બોલવામાં પરેશાની અને શરીર અચેતન થઈ જાય છે
ચાલતા-ચાલતા કે કામ કરતાં અચાનક પડી જાય છે
ઊંઘ આવવા લાગે છે
હાથ અને પગ અકડાય જાય છે
મગજ શરીર પર નિયંત્રણ ગુમાવવા લાગે છે
શરીરનું તાપમાન જો 95 ડિગ્રી ફોરનહાઈટથી ઘટી જાય છે
હાઈપોથર્મિયાની સમસ્યામાં આ રીતે કરો મદદ
હાઈપોથર્મિયાના રોગીને સૌથી પહેલાં ગરમ કપડાંથી ઢાંકી દો અને કોઈ ગરમ રૂમમાં કે ગરમ જગ્યાએ સૂવડાવી દો. કપડાં ભીના હોય તો બદલી દો. ત્યારબાદ તરત ડોક્ટરને બોલાવો. આવી સ્થિતિમાં ડાયરેક્ટ ગરમી આપવી પણ ઘણીવાર ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે. જેથી સીધું આગ પાસે કે હીટર પાસે દર્દીને રાખવું નહીં. હાઈપોથર્મિયામાં ડોક્ટરની સલાહ વિના કોઈ મેડિકલ સ્ટોરથી દવાઓ લઈને ખાવી નહીં, કારણ કે તેનાથી ખરાબ અસર થઈ શકે છે.
કઈ રીતે હાઈપોથર્મિયાથી બચાવ કરવો
શિયાળામાં જ્યારે પણ બહારનું તાપમાન શરીરને અનુકૂળ ન રહીને નીચું થઈ જાય ત્યારે શરીરને ગરમીની જરૂર પડે છે. આ જ કારણથી ઠંડીમાં ગરમ કપડાં પહેરવા ખૂબ જ જરૂરી છે. ઘરમાંથી બહાર જાઓ ત્યારે પેટ ભરેલું રાખો. ખાલી પેટ હાઈપોથર્મિયાનો ખતરો વધી જાય છે. ઠંડી જો બહુ જ વધારે હોય તો ઘરમાં જ રહો અને બ્લેંકેટ અથવા રજાઈ ઓઢીને રાખો. ગરમ કપડાં પહેરો. માથાથી શરીરને ગરમી મળે છે જેથી માથું ઢાંકીને રાખો. ઘરમાં નાનું બાળક હોય તો હીટરનો ઉપયોગ કરો જેથી ઘરમાં તાપમાન સામાન્ય રહે. આ સિવાય ધ્યાન રાખો કે ઠંડી હવામાં બાઈકથી જવું નહીં અથવા તો બોડીમાં પ્રોપર ગરમાવો રહે તેવા કપડાં પહેરીને જ જવું.