કામની વાત / બેંકમાં ફાટેલી નોટો બદલવા જતા પહેલા આ નિયમ જાણી લેજો, નહીં તો થશે ધરમધક્કો

• RBIએ એક સાથે નોટો બદલવાની મર્યાદા પણ નક્કી કરી છે
• 1 વ્યક્તિ એક વખતમાં વધારેમાં વધારે 20 નોટ એક્સચેન્જ કરાવી શકો છો
• નોટ વધારે ફાટેલી કે ખરાબ હોય તો, ગ્રાહકને પૂરા પૈસા મળતા નથી

ઘણી વખત નોટોના બંડ્ડલની વચ્ચે જૂની ફાટેલી નોટ નીકળે છે. તે ક્યારેક દુકાનદાર આપણને આવી નોટ પકડાવી દેતા હોય છે. સામાન્ય રીતે લોગ નોટ પર બદલનારા દુકાનદારોની પાસે જઇને તેમને અમુક કમિશન આપીને જૂના ફાટેલી નોટ બદલાવે છે. પરંતુ તમારે આવુ કરવાની જરુર નથી. તમે ફ્રીમાં બેંકમાં જઇને ફાટેલી નોટોને બદલીને નવી નોટ (Mutilated Note Exchange) લઇ શકો છો. જો ગ્રાહક દ્વારા આપવામાં આવેલ ફાટેલી કરન્સી નોટ ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) દ્વારા બનાયેલી ગાઇડલાઇન્સ પૂર્ણ કરે છે, તો કોઈ પણ બેંક તેને બદલવાની મનાઇ કરી શકશે નહીં.

RBIએ એક સાથે નોટો બદલવાની મર્યાદા પણ નક્કી કરી છે. પરંતુ, અહીં ધ્યાન રાખવાની બાબત એ છે કે તમે કોઈપણ સહકારી બેંક, પ્રાદેશિક બેંક અને ગ્રામીણ બેંકમાં નોટો બદલી શકતા નથી. ખાનગી બેંકો તેમજ રાષ્ટ્રીયકૃત બેંકોમાં પણ નોટો બદલી શકાશે. તમે જે બ્રાન્ચમાં નોટ બદલવા જઈ રહ્યા છો ત્યાં બેંકમાં ખાતું હોવું જરૂરી નથી.

1 વખતમાં બદલાવી શકો છો 20 નોટ
1 વ્યક્તિ એક વખતમાં વધારેમાં વધારે 20 નોટ એક્સચેન્જ કરાવી શકો છો. પરંતુ આ વીસ નોટોની વેલ્યુ 5000 રુપિયાથી વધારે  ના હોવા જોઇએ, 20 નોટ વેલ્યુ 5 હજાર રુપિયાથી ઓછા હોવા પર તરત નોટ એક્સચેન્જ કરી દીધા. જો આનાથી વધારે નોટ એક્સચેન્જ કરાવા પર બેંક ફાટેલી નોટ રાખશે તો ખરા પણ પૈસા ગ્રાહકના ખાતામાં નાંખશે. તેમાં થોડો સમય લાગે છે. 

કેટલા પૈસા મળશે 
જો નોટ વધારે ફાટેલી કે ખરાબ હોય તો, ગ્રાહકને પૂરા પૈસા મળતા નથી. 2000 રુપિયાની નોટનો 88 વર્ગ સેન્ટિમીટર ભાગ પર પૂરી કિંમત મળશે. ત્યાં 44 વર્ગ સેન્ટિમીટર ભાગ થવા પર અડધા પૈસા મળશે. આ રીતે જો 200 રુપિયાની ફાટેલી નોટનો 78 સેન્ટિમીટર ભાગ સુરક્ષિત થવા પર પૂરા પૈસા અને 39 વર્ગ સેન્ટિમીટર થવા પર અડધા પૈસા મળશે. આ રીતે 10,20,50 ના ફાટેલા નોટનુ ઓછામાં ઓછો 50 ટકા ભાગ સુરક્ષિત છે, તો તેના બદલામાં તમને પાછી તે કિંમતનો બીજો નોટ મળશે.

આ સાઇન છે જરુરી 
બેંક તે કરન્સી નોટોને બદલતા છે જેની પર સિક્યોરિટીના સાઇન જેવા સીરિયલ નંબર, ગાંધીજીનો વોટરમાર્ક, ગવર્નરના હસ્તાક્ષર વગેરે દેખાઇ રહ્યા છે તો આ નિશાન નોટ પર નથી તો બેંક નોટ નહીં બદલી આપે.