ચંદ્રયાન -2 / વિક્રમ ચંદ્ર પર શા માટે થયું ક્રેશ? ઈસરોના વૈજ્ઞાનિકોને જાણવા મળ્યું કારણ!

• ઓટોમેટિક લેન્ડિંગ પ્રોગ્રામમાં થયેલી ભૂલના કારણે વિક્રમ લેન્ડર ક્રેશ થવાનું અનુમાન
• મિશન ચંદ્રયાન-2ની અસફળતા બાદ હાલ સુધીના રિસર્ચથી નિષ્કર્ષ પર પહોંચી ટીમ
• વૈજ્ઞાનિકોએ જણાવ્યું કે પ્રોગ્રામ લાગૂ કરતાં પહેલાં તેનું યોગ્ય પરીક્ષણ થયું કે નહીં તેની થશે તપાસ
• ચંદ્રના જે ભાગ પર વિક્રમ લેન્ડરને ઉતરવાનું હતું ત્યાં સોફ્ટ લેન્ડિંગ ઘણું મુશ્કેલ હતું

વિક્રમ સાથે ફરીથી સંપર્ક લગભગ અશક્ય

ચંદ્રયાન -2ના વિક્રમ લેન્ડરની સાથે ફરી સંપર્ક થવાની શક્યતા ઓછી છે. વૈજ્ઞાનિકોની ટીમે શરૂઆતમાં જાણકારી મેળવી તે હવે ફરીથી સંપર્ક થવો શક્ય નથી. 7 સપ્ટેમ્બરના શરૂઆતમાં જ ખ્યાલ આવ્યો હતો કે લૂનર ક્રાફ્ટ ક્રેશ લેન્ડિંગ બાદ નષ્ટ થઈ ચૂક્યું છે. ચંદ્રયાન 2ની અસફળતાનું કારણ ટીમ શોધી રહી છે અને તેમનું માનવું છે કે ઓટોમેટિક લેન્ડિંગ પ્રોગ્રામમાં ગરબડીના કારણે લેન્ડર વિક્રમનો એક્સીડન્ટ થયો.

વિક્રમ લેન્ડર ઊંધું પડ્યું હશે અથવા તૂટી ગયું હશે

ઈસરોના જાણકારો જણાવે છે કે 1471 કિલોના વિક્રમ લેન્ડરની સાથે 27 કિલોનું પ્રજ્ઞાન રોવર પણ ચંદ્રની કક્ષાની થોડે દૂર ક્રેશ થયું. ટીમનું માનવું છે કે ક્રેશ બાદ વિક્રમ લેન્ડરના કામ કરવાની આશા નહીં બરોબર છે. લેન્ડર વિક્રમના ક્રેશ લેન્ડિંગના કારણે ક્યાં તો તે ઊંધું પડ્યું હશે અથવા તૂટી ગયું હશે. પરંતુ એટલં પણ ખરાબ નહીં થયું હોય કે ઓળખાઈ પણ ન શકે.

વિક્રમ પડીને ઘણું ક્ષતિગ્રસ્ત થયું

ફોટોને તપાસીને વૈજ્ઞાનિકોએ જણાવ્યું છે કે હાલ સુધી જે જોવા મળ્યું છે તેના આધારે કહી શકાય છે કે વિક્રમ લેન્ડરનો પડછાયો જોવા મળ્યો છે. જેના આધારે કહી શકાય કે તે તેના નીચેના ભાગે પડ્યું નથી. તેના ઓછામાં ઓછા 4 પગ ક્ષતિગ્રસ્ત થયા છે. તે ક્યાં તો વળી ગયા છે અથવા તૂટી ગયા છે. વિક્રમ લેન્ડર 10 કિમીની ઉંચાઈએ જ અનિયંત્રિત થયું હતું અને ત્યારે તે ચંદ્રથી 330 મીટર દૂર હતું. આ સમયે ઈસરોના કંટ્રોલ રૂમ સાથે તેનો સંપર્ક તૂટી ગયો હતો.

ચંદ્રની કક્ષાથી ઘણું દૂર હતું ત્યારે જ થયું લેન્ડર ક્રેશ

વૈજ્ઞાનિકોએ વિક્રમ લેન્ડરના ક્રેશ થવા પર કહ્યું કે ચંદ્રની કક્ષા પર પહોંચવા માટે જ્યારે લેન્ડર વિક્રમ 200 કિમી/કલાકની ઝડપે ઉપરથી નીચે આવી રહ્યું હતું ત્યારે બધું ઠીક ચાલી રહ્યું હતું. એસ્કલેટર પર કામ કરી રહ્યું હતું. છેલ્લી ઘડીએ વિક્રમ લેન્ડરનો સંપર્ક તૂટી ગયો.

લેન્ડિંગ પ્રોગ્રામમાં ભૂલને કારણે તૂટ્યો સંપર્ક?

બે વૈજ્ઞાનિકો કહે છે કે અત્યાર સુધીની તપાસથી એવું લાગે છે કે ઉતરાણના સમયે કંઈક ખોટું હતું. લેન્ડિંગ પ્રોગ્રામ યુઆર રાવ સેટેલાઇટ સેન્ટર, બેંગ્લોર દ્વારા લખવામાં આવ્યો હતો. એક વૈજ્ઞાનિકે કહ્યું, "અમારે એ જોવું રહ્યું કે ઉતરાણનો કાર્યક્રમ બહાર પાડતા પહેલા તેની યોગ્ય પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું કે કેમ?" સોફ્ટવેર પ્રોગ્રામનો મુખ્ય ઉદ્દેશ ચંદ્રની સપાટીને સ્પર્શ કરતા 15 મિનિટ પહેલાં અંતર અને ઉંચાઇ પર આધારિત નિયંત્રણની ખાતરી કરવાનો હતો.

સોફ્ટ લેન્ડિંગ અમેરિકા અને રશિયા જેવા દેશો માટે પણ મુશ્કેલ

ચંદ્ર સાથે જોડાયેલા અંતરિક્ષ મિશનના જનક ગણાતા દેશો માટે પણ સોફ્ટ લેન્ડિંગ મોટી ચેલેન્જ છે. અમેરિકા અને રશિયા જેવા અંતરિક્ષ વિજ્ઞાનના અગ્રણી દેશો માટે તે એક ચેલેન્જ સમાન છે. ચંદ્રની કક્ષા પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ ઝીરો ગ્રેવીટી અને વધારે સ્પીડના કારણે મુશ્કેલ કામ છે.