વડોદરા જિલ્લાની તમામ સરકારી શાળામાં રેઇન વોટર હાર્વેસ્ટિંગ સિસ્ટમ તૈયાર કરી વડોદરા જિલ્લો દેશમાં પ્રથમ જિલ્લો બન્યો છે. એક વર્ષનો પ્રોજેક્ટ માત્ર 9 માસમાં જ સરકારના એક પણ રૂપિયાની ગ્રાન્ટ વગર વહીવટી તંત્રએ પુર્ણ કર્યો છે. આ પ્રોજેક્ટનું નામ વર્ષા જળ નિધિ આપવામાં આવ્યું છે. આ પ્રકારની પહેલા કરનાર વડોદરા દેશનો પ્રથમ જિલ્લો હોઇ શકે છે. ત્યારે હવે આ પ્રોજેક્ટ પ્રધાનમંત્રી મોદીના મનમાં વસી ગયો છે. રવિવારે પ્રધાનમંત્રીએ મન કી બાત કાર્યક્રમ દરમિયાન વડોદરાના આ વર્ષા જળનિધિ પ્રોજેક્ટને એક દિલચસ્પ મુહિમ એટલે રસપ્રદે અભિયાન ગણાવ્યું હતું.
વર્ષા જળનિધિ પ્રોજેક્ટને PMએ દિલચસ્પ ગણાવ્યો
વડોદરા દેશનો પ્રથમ જિલ્લો જેમણે આ પહેલ કરી !
વર્ષા જળનિધી પ્રોજેક્ટનો પ્લાન કોનો છે?
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, ગુજરાતના વડોદરાનું આ ઉદાહરણ ખૂબ પ્રેરક છે. આ પ્રોજેક્ટથી વરસાદનું નકામું વહી જતું 10 કરોડ લિટર જેટલું પાણી સાચવવાની સુવિધા થશે. 1000 શાળાઓમાં વરસાદી પાણીના સંચયના આ આયોજનને અનુલક્ષીને પ્રધાનમંત્રીએ લોકોને વરસાદની હાલની મોસમમાં પ્રકૃતિ અને પર્યાવરણના રક્ષણ માટે આવો જ કોઈ વિચાર કરવા અને અમલમાં મૂકવા ખાસ અનુરોધ કર્યો હતો.
વડોદરા દેશનો પ્રથમ જિલ્લો જેમણે આ પહેલ કરી !
એટલે જિલ્લાના ગ્રામ વિસ્તારની તમામ સરકારી શાળાઓના મકાનમાં છતના પાણીને જમીનમાં ઉતારવાની સુવિધા ધરાવતો વડોદરા કદાચિત દેશનો પ્રથમ જિલ્લો બન્યો છે. એટલે જ પ્રધાનમંત્રીએ શાળાઓમાં રેન વોટર હારવેસ્ટિંગના આ વડોદરા મોડેલને પ્રેરક ગણાવ્યું છે. વડોદરામાં ગત વર્ષે પૂર આવ્યું હતું ત્યારે વડોદરા કલેક્ટર અને મ્યુનિસપિલ કમિશનરનો ચાર્જ હાલના વડોદરા કલેક્ટર શાલિની અગ્રવાલ પાસે હતો. વરસાદી પાણી કોઈ પણ ઉપયોગ વગર એમ ને એમ વહી જતા કલેક્ટરે મુખ્યમંત્રીના જળ સંચય અભિયાનથી પ્રેરણા લઈ વડોદરા જિલ્લાની તમામ 1000 સરકારી શાળામાં રેઇન વોટર હાર્વેસ્ટિંગ સિસ્ટમ તૈયાર કરવાનો લક્ષ્યાંક સિદ્ધ કર્યો છે. જે માટે એક વર્ષનો સમય નક્કી કર્યો. વર્ષા જળ નિધિ પ્રોજેક્ટ નું નામ આપ્યું. વડોદરા કલેક્ટર, જિલ્લા આયોજન અધિકારી, જિલ્લા પ્રાથમિક શિક્ષણાધિકારી, સર્વ શિક્ષા અભિયાનના ઇજનેરોની ટીમે એક વર્ષના બદલે માત્ર 9 માસમાં જ તમામ 1000 સરકારી શાળામાં રેઇન વોટર હાર્વેસ્ટિંગ સિસ્ટમ તૈયાર કરી દીધી.
રેઇન વોટર હાર્વેસ્ટિંગ સિસ્ટમથી શું ફાયદો થશે ?
- એક સ્કુલમાં 1 લાખ લિટર પાણી જમીનમાં સંગ્રહ થશે
- ચોમાસામાં અંદાજિત 1000 થી 1200 લાખ લિટર પાણીનો જમીનમાં થશે સંગ્રહ
- સ્કુલમાં બાળકોને રેઇન વોટર હાર્વેસ્ટિંગ સિસ્ટમ નો અભ્યાસ સહેલાઈથી કરાવી શકાશે
- બોરવેલ અને ટ્યુબવેલ જે સ્કુલમાં હતા ત્યાં માત્ર 25થી 40 હજારમાં સિસ્ટમ તૈયાર કરી
- બોરવેલ અને ટ્યુબવેલ જે સ્કુલમાં ન હતા ત્યાં માત્ર 60 થી 90 હજારમાં સિસ્ટમ તૈયાર કરી
- સરકારના એક પણ રૂપિયાની ગ્રાન્ટની મદદ નથી લીધી
જિલ્લાની તમામ સરકારી શાળાઓમાં રેઇન વોટર હાર્વેસ્ટિંગ સિસ્ટમ તૈયાર કરતા જિલ્લાના પ્રાથમિક શિક્ષણાધિકારી ખૂબ ખુશ છે. વર્ષા જળ નિધિ પ્રોજેક્ટમાં શિક્ષકો, ગ્રામ પંચાયતના સભ્યો અને વાલીઓનો પણ સાથ સહકાર મળ્યો હોવાની વાત કરે છે. શિક્ષણાધિકારી કહે છે કે આ સિસ્ટમથી બાળકો અને વાલીઓને પાણી બચાવવા માટે પ્રેરણા મળશે.
વડોદરા વહીવટી તંત્ર અને જીલ્લા શિક્ષણ સમિતીના ટીમ વર્કના કારણે દેશમાં પ્રથમવાર જીલ્લાની તમામ પ્રથમિક શાળાઓમાં વોટર હાર્વેસ્ટીગ સિસ્ટમ તૈયાર થઈ છે જે દર ચોમાસામાં વહી જતા વરસાદી પાણીને ભુગર્ભમાં ઉતારી સાચા અર્થમાં વર્ષા જલને સંગ્રહિત કરશે.