રાજનીતિ / અમેરિકાની ચૂંટણીમાં ભારતીયોની નિર્ણાયક ભૂમિકા?

અમેરિકામાં ભારતીય મૂળના અમેરિકન નાગરિકોની સંખ્યા ૪૦ લાખથી વધુ છે. જેમાંથી ૪૪ ટકા એટલે કે ૧૮ લાખ લોકો મતાધિકાર ધરાવે છે. ભારતીયોની મોટી સંખ્યાને ધ્યાનમાં રાખીને અમેરિકાની ચૂંટણીમાં ભારતીયોને રિઝવવાની હોડ ચરમસીમાએ છે. 

ભારતીયોનું પોતાને સમર્થન હોવાનો દાવો

એક બાજુ ડેમોક્રેટિક પાર્ટીએ પોતાના રાષ્ટ્રપ્રમુખ પદના ‌ઉમેદવાર જોસેફ (જો) બીડેનના રનિંગ મેટ તરીકે ભારતીય મૂળનાં અમેરિકન કમલા હેરીસની પસંદગી કરી છે અને આ રીતે અમેરિકન ભારતીયોના ઉત્થાન માટે એક અલગ નીતિ બનાવવા પર ભાર મૂકયો છે. જ્યારે બીજી બાજુ વર્તમાન રાષ્ટ્રપ્રમુખ અને રિપબ્લિકન પાર્ટીના ઉમેદવાર ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કમલા હેરીસથી પણ વધુ ભારતીયોનું પોતાને સમર્થન હોવાનો દાવો કર્યો છે. સાથે જ તેમણે પૂર્વ રાજદૂત નિકી હેલીને પોતાના સ્ટાર પ્રચારક બનાવી દીધાં છે. સ્પષ્ટ છે કે ભારત પ્રત્યે અમેરિકન રાજદ્વારી ઝુકાવને કારણે છેલ્લાં છ વર્ષમાં ભારતીય નેતૃત્વની એક એવી નીતિ રહી છે કે જેેના કારણે તેની આંતરરાષ્ટ્રીય છબી પહેલાં કરતાં ઘણી વધુ સશકત અને વ્યૂહાત્મક બનાવી દીધી છે.

હવે નિકી અને કમલા હેરીસ બેમાંથી કોણ વધુ ભારતીય છે?

હવે નિકી અને કમલા હેરીસ બેમાંથી કોણ વધુ ભારતીય છે? તેની ચર્ચા અમેરિકન ભારતીયો ખુલ્લેઆમ કરી રહ્યા છે. ર૦ જાન્યુઆરી, ૧૯૭રના રોજ સાઉથ કેરોલીનામાં જન્મેલાં નિકી હેલીનું મૂળ નામ નમ્રતા રંધાવા છે. તેમના પિતા અજિતસિંહ રંધાવા અને માતા રાજકૌર રંધાવા પંજાબના અમૃતસરથી અમેરિકામાં વસ્યા હતાં. ૧૯૯૬માં નિકીએ માઇકલ હેરી સાથે લગ્ન કર્યા હતાં. તેઓ આર્મી નેશનલ ગાર્ડમાં કેપ્ટન છે. ર૦૦૪માં રાજકીય ક્ષેત્રમાં વિધિવત પ્રવેશ્યાં બાદ નિક્કી હેલી ગવર્નર પદ સુધી પહોંચ્યા હતા અને ર૦૧૬માં રાષ્ટ્રપ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે તેમને સંયુકત રાષ્ટ્રસંઘમાં અમેરિકન રાજદૂત તરીકે નિયુકત કર્યાં હતાં. બે વર્ષ બાદ ટ્રમ્પ સાથે મતભેદોના કારણે તેમણે રાજીનામું આપી દીધું હતું.

કમલા હેરીસનાં ભારતીય મૂળ તેમનાં મોસાળ સાથે સંકળાયેલાં

કમલા હેરીસનાં ભારતીય મૂળ તેમનાં મોસાળ સાથે સંકળાયેલાં છે. તેમના નાનાં પી.વી.ગોપાલન ચેન્નઇના બ્રાહ્મણ પરિવારમાંથી આવે છે. ગોપાલનની મોટી પુત્રી શ્યામલા ૧૯પ૮માં આગળ અભ્યાસઅર્થે અમેરિકા ગયાં હતાં. જ્યાં તેમણે પોતાના કોલેજ સહપાઠી અને આફ્રિકન ખ્રિસ્તી ડોનાલ્ડ હેરીસ સાથે લગ્ન કર્યાં હતાં. આ ટૂંકા લગ્નજીવનમાં ર૦ ઓકટોબર, ૧૯૬૪ના રોજ કમલાનો જન્મ થયો હતો. કમલા પોતાના ચૂંટણી પ્રચારમાં ભલે ભારતીય મૂલ્યો અને પરંપરાની વાત કરતાં હોય, પરંતુ તેમણે હંમેશાં પોતાની અમેરિકન આફ્રિકન ઓળખને પ્રાથમિકતા આપી છે. ટ્રમ્પ પ્રશાસનની તુલનાએ બીડેન-હેરીસ જૂથના કાશ્મીર, નાગરિકતા સુધારા કાયદો અને એનઆરસી જેવા આંતરિક મામલે ભારતીય હિતોની વિરુદ્ધ પ્રતિકૂળ વિચાર રહ્યા છે. 

આ સ્થિતિમાં ભારતીય સમાજ દ્ધિધામાં છે કે કોને સમર્થન આપવું? જોકે એક વાત સ્પષ્ટ છે કે ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને અમેરિકાના વર્તમાન રાષ્ટ્રપ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાથે પ્રગાઢ સંબંધો છે. બંને દેશો વચ્ચે સંરક્ષણ-ઇન્ટેલિજન્સ સહયોગ નવી ઊંચાઇએ છે. અમેરિકાએ ભારતને સૌથી મોટા વેપારી ભાગીદાર બનાવ્યું છે. ચીનની વિસ્તારવાદી નીતિનો સામનો કરવા ભારત-અમેરિકા, ઓસ્ટ્રેલિયા અને જાપાન હવે સંગઠિત થયા છે. તો બીજી બાજુ અમેરિકા આ વખતે ટ્રમ્પને પરાજીત કરવા માગે છે અને ઉદારવાદી-સમાજવાદી બીડેન-હેરીસનો વિજય ઇચ્છે છે. હવે આ સ્થિતિમાં ભારતીય અમેરિકનોના મત નિર્ણાયક બની રહેશે અને હાલ સમગ્ર વિશ્વની મીટ ભારતીયો કઇ રીતે મતદાન કરે છે તેના પર મંડાયેલી છે.