નિ:સ્વાર્થ બાળપણને જોઇ આંખોએ દિલને બ્રેક મારી અને હું ત્યાં જ થંભી ગયો

 - વિશાલ ચૌધરી

રાષ્ટ્રીય શાયર ઝવેરચંદ મેઘાણીનું એક બાળકાવ્ય "કાળુડી કૂતરીને આવ્યા ગલુડિયા ચાર કાબરાને ચાર ભુરીયા હોજી" ખૂબ ચર્ચિત આ કાવ્ય બધાએ વાંચ્યું જ હોય. આજે કંઇક આ કાવ્ય જેવુ જ દ્રશ્ય મારી આંખોની સામે આવ્યું. ત્યારે મને થયું કે આ બાળકાવ્ય પર મેઘાણીએ જ્યારે પોતાની કલમ ચલાવી હશે ત્યારે તેમના મનમાં પણ આજે મે જોયા તેવા જ દ્રશ્યો ચાલતા હશે.

આજે વહેલી સવારથી એક મિત્રના કામથી અચાનક ગાંધીનગર જવાનું થયું. જેથી રીટર્ન ઓફિસ આવતાં મોડુ થતું હતું. ઓફિસે પહોંચવાની ઉતાવળ મારા બાઇકના સ્પીડ મીટર ઉપર સ્પષ્ટ દખાઈ રહી હતી. એક પછી એક વાહનોને પાછળ રાખી હુ ઓફિસ તરફ આગળ વધી રહ્યો હતો. અચાનક મારી આંખોએ દીલને બ્રેક મારી અને મારુ મન ત્યા ઉભુ રહી ગયુ. ઉતાવળને બાજુમાં પાર્ક કરી અને શાંતિથી રોડ પર બેસી ગયો. ખબર નહી પણ એ ક્ષણ જ એવી હતી. એક તરફ શહેરની આભને આંબે એવી બિલ્ડિંગો હતી. જ્યારે બીજી તરફ ફુટપાથ પર તટકામાં રમી રહેલા સ્લમના કેટલાંક બાળકો હતા. 

શિયાળાના મીઠા તડકાનાં રમી રહેલા સ્લમના બાળકો પાસે રમવા રમકડા નહોતા પણ તેમની પાસે સમય હતો. જે આજે કોઈ પાસે નથી. બાળકોની આ ટોળકી વચ્ચે એક દ્રશ્યો એવુ હતું જેણે મારા બાઇકની સાથે મારી આંખોને પણ થંભાવી હતી તે સામે હતું. ચાર પાંચ ટેણીયા એક દેશી કૂતરીના ગલુડિયાને ફુટપાથ પર નવડાવી રહ્યા હતા. 

ગલુડીયાને શાહી સ્નાન કરાવવા માટે આ ટોળકી બહુ દુર સુધીની યાત્રા કરીને પાણી લાવ્યા હશે તેવુ આજુબાજુની બહુમાળી બિલ્ડિંગો જોઈને લાગી રહ્યુ હતુ. એક બાળક તો પોતાના ફુટપાથ પરના ઘરમાંથી ન્હાવાનો સાબુ ચોરી કરીને લઈ આવ્યો હોય તેવું લાગી રહ્યું હતું. 

આ સ્લમના બાળકોને ખૂબ સારી રીતે ખબર હતી કે અમારી જેમ આ ગલુડીયાની પણ આર્થિક પરિસ્થિતિ ખરાબ હોવાના કારણે રહેવાના અને ખાવા-પીવાના ઠેકાણા નહી હોય. જેમ અમારો પેટનો ખાડો પુરવા માટે અમારા મા-બાપ કાળીમજૂરી કરતા હોવાથી અમારી પર ધ્યાન આપી શકતા નથી. તેમ આ ગલુડીયાની માતા પણ તેમના માટે ભોજનની વ્યવસ્થા કરવા માટે ક્યાંક ભટકી રહી હશે.

નાના ભુલકાંઓને આવી રીતે ગલુડીયાને શાહીસ્નાન કરવાતાં જોઇ જાણે કે ઝવેરચંદ મેઘાણીની બાળકવિતા "કાળુડી કૂતરીને આવ્યા ગલુડિયા ચાર કાબરાને ચાર ભુરીયા હોજી. હાલો ગલૂડાં રમાડવા જી રે" ગાઈ રહ્યા હોય તેવુ દશ્ય આંખોમાં ભમી રહ્યુ હતુ. આ નિસ્વાર્થ બાળપણ અને તેમની વચ્ચે ભટકી રહેલા પેલા ગલુડીયાનુ દ્રશ્ય કોઇ કેમરામાં નહી પણ દીલમાં કંડારાઈ જાય એવું હતું. કોઇ હજારો રૂપિયા ખર્ચીને ટ્રિપ કરે તો પણ આવો આનંદ ન લઇ શકે જેવો આનંદ આ ટેણીયા લઇ રહ્યા હતા. 

આ બધા દ્રશ્યો જોઇ થોડીવાર માટે મને પણ મારૂ બાળપણ યાદ આવી ગયું. જ્યારે હું પ્રાથમિક શાળાનું ભારવાળુ ભણતર ભણવા જતો ત્યારે પાંચ વાગ્યાની શાળા છુટ્યા બાદ ક્યારેક સાત તો ક્યારેક આઠ વાગ્યે ઘરે જતો બાકી આવી જ રીતે ક્યાંક મારી મસ્તી કરી લેતો. ક્યારેક રસ્તામાં ચાલતા બળદગાડા પાઠળ છાનામાના દફતર ટિંગાડી જાણે કે સમગ્ર જિંદગીનો ભાર હળવો કર્યાનો અહેસાસ થતો. બાળબુધ્ધીમાં ભવિષ્યની કંઇ પણ ચિંતા નહોતી અને ભૂતકાળની યાદો પણ ન હતી. એક અનેરી જિંદગી હતી. આજે જોયેલા દ્રશ્યોમાં પણ આ બાળકોમાં કંઇક આવું જોયું. "ન ભૂતકાળની યાદો કે ન ભવિષ્યની ચિંતા".