સરકાર તરફથી મળેલ જાણકારી અનુસાર, વિત્ત વર્ષ 2020 તથા 2021માં 2 હજારની કોઈ નવી નોટ નથી છપાઈ. આવો વિસ્તારથી જાણીએ.
2 હજારની નોટો ઓછી દેખાઈ રહી છે
શું છે મામલો?
RBI ઓછી સંખ્યામાં જ 2 હજારની નોટો છાપી રહી છે
સરકાર તરફથી મળેલ જાણકારી અનુસાર, વિત્ત વર્ષ 2020 તથા 2021માં 2 હજારની કોઈ નવી નોટ નથી છપાઈ. આવો વિસ્તારથી જાણીએ.
લોકોના ગુલાબી સપનાઓને સાકાર કરવાવાળી 2 હજારની ગુલાબી નોટ ક્યા ગાયબ થઇ રહી છે? નવી નોટો સરકાર નથી છાપી રહી, તથા ચલનમાં પણ તેની અછત થઇ જઈ રહી છે. સરકારે લોકસભામાં કહ્યું હતું કે વિત્ત વર્ષ 2020 તથા 2021માં 2 હાજરની કોઈ નવી નોટ નથી છપાઈ. આરબીઆઈનો ડેટા જણાવે છે કે 2019માં એક લાખ નોટોમાં 2 હજારના નોટોની સંખ્યા 32910 હતી જે માર્ચ 2021 ઘટીને 24510 નોટ અહી ગઈ છે. જ્યારે કુલ સર્ક્યુલેશન જે લગભગ 30 લાખ કરોડ રૂપિયા છે તેમાં 2 હજારની નોટોનું મુલ્ય 2019 માં 6 લાખ 58 હજાર 199 કરોડ હતું. જે સાલ 2020માં ઘટીને 4 લાખ 90 હજાર 195 કરોડ રહી ગયું.
શું છે મામલો?
31 માર્ચ 2021ના રોજ કુલ નોટ ચલનમાં હતી જેનાં 85 ટકા મૂલ્યથી અધિકની 2 હજાર તથા 500ની નોટો હતી. જ્યારે 31 માર્ચ 2020માં આ આંકડો 83 ટકા હતો. એટલે એવું માનવામાં આવી રહ્યું છે કે સર્ક્યુલેશનમાં 500 ની નોટોની સંખ્યા વધી ગઈ છે. એક કારણ આ પાચલ એ પણ માનવામાં આવી રહ્યું છે કે નાના લેણદેણમાં 2 હજારની નોટોને કારણે તકલીફો પડી શકે છે જેથી 500 તથા 100ની નોટોની સંખ્યા 2 હજારની નોટો કરતા વધારે જોવા મળે છે.
નાના લેણદેણમાં લોકોને તકલીફ ન થાય એટલા માટે એટીએમથી 2 હજારની નોટો ઓછી તથા 500ની નોટો વધારે નીકળે છે. ઘણા એટીએમમાં 2 હજારના ખાંચાની જગ્યાએ 500 ની નોટોનો ખાંચો લગાવવામાં આવે છે.
ખબરો એવી પણ આવી રહી છે કે એટીએમમાં નોટ નાંખવાવળી કંપનીઓને બેંક 2 હજારની નોટ ઓછી સંખ્યામાં આપી રહી છે. અમુક જાણકારોનું માનવું છે કે 2 હજારની નોટોની જમાખોરી પણ થઇ રહી છે, જયારે અમુકનું કહેવું છે કે એક પછી એક ચુંટણીને કારણે પણ 2 હજારની નોટો બજારમાં ઓછી જોવા મળી રહી છે.
વિશેષજ્ઞો એમ પણ જણાવે છે કે મોટા મુલ્યની નોટો પર છાપકામનો ખર્ચ પણ અધિક થાય છે. RBI ઓછી સંખ્યામાં જ 2 હજારની નોટો છાપી રહી છે. હવે કારણ કંઈપણ હોય 2 હજારની નોટોનું ઓછું દેખાવું લોકો વચ્ચે ચર્ચાનો વિષય છે.