વિશ્વના બીજા ક્રમના સૌથી મોટા રેલ નેટવર્ક ભારતીય રેલ્વેમાં લાખો લોકો મુસાફરી કરે છે. આ મુસાફરો સાથે મોટા પાયે સામાન પણ વહન કરવામાં આવે છે. જો કે, ખૂબ ઓછા લોકો તેમની સાથે સામાન રાખવા માટે પરવાનગી મર્યાદા અને બુકિંગ વિશે જાણતા હોય છે. રેલવે દ્વારા ટ્રેનમાં બુકિંગ અને સામાન વહન કરવાના કેટલાક નિયમો બનાવવામાં આવ્યા છે.
ટ્રેનમાં બુકિંગ અને સામાન વહન કરવાના કેટલાક નિયમો બનાવવામાં આવ્યા છે
સામાન વહન કરવાના નિયમો શું છે
કેટલા કિલો મફતમાં લઈ જવાની મંજૂરી છે
કયા કયા નિયમો છે
કોઈ પણ મુસાફર એક પણ વધારાના પૈસા ચૂકવ્યા વિના તેની સાથે 50 કિલો સુધીનો સામાન લઈ જઈ શકે છે. આ સિવાય ટિકિટની વિવિધ કેટેગરીમાં માલ વહન કરવાની અલગ મર્યાદા છે. ઉદાહરણ તરીકે, એસી ફર્સ્ટ ક્લાસની ટિકિટ પર 70 કિલો સુધીનો માલ વિના મૂલ્યે લઈ શકાય છે.
50 કિલો સુધી મફત
એસી ટૂ ટાયર મુસાફરો તેમની સાથે 50 કિલો સુધીનો સામાન વિના મૂલ્યે લઈ જઇ શકે છે. ચાર્જ સાથે વધુમાં વધુ 100 કિલો માલ લઈ શકાય છે. એ જ સાથે, સ્લીપર ક્લાસની ટિકિટ ધારકો તેમની સાથે ફક્ત 40 કિલો સુધીનો સામાન લઈ શકે છે. મહત્તમ 80 કિલો માલ વહન કરવાની મંજૂરી છે.
સેકન્ડ ક્લાસના મુસાફરોને ફક્ત 35 કિલો સુધીનો માલ વહન કરવાની છૂટ છે. ઉપરાંત, મહત્તમ 70 કિલો સામાન ચાર્જ સાથે લઈ જઇ શકાય છે.
માલ બુક કરવા માટે જરૂરી નિયમ શું છે
ટ્રેનમાં માલ બુક કરવા માટે, મોકલનારનું સરનામું અંગ્રેજી કે હિન્દીમાં સ્પષ્ટ શબ્દોમાં લખવું જરૂરી છે. જો આ કરવામાં નહીં આવે તો બુકિંગ શક્ય નહીં હોય. સામાન બુકિંગ પહેલાં સારી રીતે ભરેલું હોવું જોઈએ. ખુલ્લું અથવા અસુરક્ષિત માલનું બુકિંગ થઈ શકશે નહીં.
લગેજ ટ્રેનમાં મુસાફરી ફરજિયાત છે
સામાન બુક કરનારા માલિક માટે સમાન ટ્રેનમાં મુસાફરી કરવી ફરજિયાત છે. મુસાફરોએ ટ્રેન આવ્યાંના અડધા કલાકમાં પોતાનો સામાન લઇ જવાનો હોય છે. જો વધુ સમય લાગે તો સમય પ્રમાણે ચાર્જ આપવો પડશે. આ સિવાય બુકિંગ સ્ટેશન ટ્રેન રવાના થવાના 30 મિનિટ પહેલાં હાજર રહેવુ ફરજિયાત છે.
100 કિલોથી વધુના પેકેજો પર માલના બુકિંગ માટેના ચાર્જ લાગુ પડે છે. 100 કિલો કરતા ઓછા વજનવાળા માલને પણ 100 કિલો જેટલુ જ ગણવામાં આવશે, ભલે તેનું વજન 100 કિલો કરતા ઓછું હોય. જો કે વજન મર્યાદામાં 10 ટકા સુધીની છૂટ છે.
વિસ્ફોટક પદાર્થની બુકિંગ નથી
વિસ્ફોટક સામગ્રી, ખતરનાક અને દાહક વસ્તુઓ અને ખાલી ગેસ સિલિન્ડર બુક કરાવવાની મંજૂરી નથી. ટ્રંક્સ, સુટકેસો અને 100x60 સેન્ટિમીટરના બોક્સ મુસાફરોને સાથે રાખવાની મંજૂરી છે. દર્દીઓને ડોકટરોની સલાહ પર ઓક્સિજન સિલિન્ડર અને સ્ટેન્ડ સાથે લઈ જવાની છૂટ છે.
મોટા કદના માલ પર ઓછામાં ઓછા 30 રૂપિયા લેવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે, વધુ માલ વહન કરનાર માલિક પાસેથી 1.5 ગણો વધુ ચાર્જ લેવામાં આવે છે. બધા મુસાફરોને તેમની સાથે સામાન રાખવાની છૂટ છે. ઉપરાંત, 5 થી 12 વર્ષના બાળકો પર અડધી ટિકિટ લેવામાં આવે છે.