ઉત્તરપ્રદેશના હાથરસ જિલ્લામાં કથિત ગેંગરેપ બાદ 19 વર્ષની યુવતીની મોતને લઈને દેશભરમાં આક્રોશ છે. ગુનેગારોને કડક સજા આપવાની અને દેશમાં મહિલાઓની વધુ સુરક્ષાની માંગની માંગ સર્વત્ર સાંભળવા મળી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં નેશનલ ક્રાઇમ રેકોર્ડ્સ બ્યુરો (NCRB) ના આંકડા દર્શાવે છે કે ૨૦૧૨માં ભારતને હચમચાવી નાખનાર નિર્ભયા ગેંગરેપની ઘટના પછી, હકીકતમાં, દેશમાં દુષ્કર્મ ગુનાઓનું પ્રમાણ વધ્યું છે.
છેલ્લા 10 વર્ષમાં રાજ્ય મુજબના દુષ્કર્મના કેસોના ડેટા વિશ્લેષણ કરીએ તો વર્ષ 2019 માં દેશમાં નોંધાયેલા કુલ કેસોમાં બે તૃતીયાંશ કરતા વધારે 10 રાજ્યોમાંથી નોંધાયા છે. આ 10 રાજ્યોમાં યુપીથી રાજસ્થાન અને મધ્યપ્રદેશથી કેરળ જેવા રાજ્યો શામેલ છે. મહિલાઓની સલામતીને લઈને છેલ્લાં 10 વર્ષોમાં આ રાજ્યોમાં પરિસ્થિતિ વધુ વણસી છે.
દર 5માંથી 4 કેસ આ 10 રાજ્યોમાં
NCRBના તાજેતરના ઉપલબ્ધ આંકડા દર્શાવે છે કે ભારતમાં નોંધાયેલા દુષ્કર્મના કેસોમાંથી પાંચ દુષ્કર્મ પીડિતાઓમાંથી ચાર આ 10 રાજ્યોમાંથી છે - રાજસ્થાન, ઉત્તરપ્રદેશ, મધ્ય પ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, કેરળ, આસામ, હરિયાણા, ઝારખંડ, ઓડિશા અને દિલ્હી. .
આ 10 રાજ્યોમાં દુષ્કર્મના કેસ બમણા થયા
આ 10 રાજ્યોમાં દુષ્કર્મના નોંધાયેલા કેસોની સંખ્યા છેલ્લા 10 વર્ષમાં લગભગ બમણી થઈ છે - જે 2009 માં 12,772 થી 2019 માં 23,173 થઈ ગઈ છે. દેશના બાકીના 26 રાજ્યો / કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં છેલ્લા 10 વર્ષમાં દુષ્કર્મના કેસમાં નોંધપાત્ર ફેરફાર થયો નથી.
મહિલાઓને માથે જોખમ ચોંકાવનારું વધ્યું
સરેરાશ, છેલ્લા 10 વર્ષોમાં ભારતમાં મહિલાઓને દુષ્કર્મનું જોખમ લગભગ ચાર ગણું વધ્યું છે. 2009 માં, ઉપરોક્ત 10 રાજ્યોમાં દરરોજ લગભગ ત્રણ મહિલાઓ પર દુષ્કર્મની ઘટનાઓ નોંધાઈ છે. 2019 માં આ 10 રાજ્યોમાં આ આંકડો ત્રણથી વધીને 11 થયો છે.
સ્ત્રીઓ માટે સૌથી અસુરક્ષિત રાજ્ય રાજસ્થાન
રાજસ્થાનમાં, છેલ્લા 10 વર્ષોમાં દુષ્કર્મના નોંધાયેલા કેસોની સંખ્યામાં 295 ટકાનો વધારો થયો છે. દેશના કોઈપણ રાજ્યની તુલનામાં આ સૌથી ખરાબ પરિસ્થિતિ છે. NCRBના ડેટા અનુસાર, રાજસ્થાનમાં 2009 માં દુષ્કર્મના 1,519 કેસ નોંધાયા હતા. 2019માં આ આંકડો વધીને 5,997 કેસો પર પહોંચી ગયો છે.
આ યાદીમાં કેરળ બીજા ક્રમે ખરાબ દેખાવ કરતું રાજ્ય છે. કેરળમાં, છેલ્લા 10 વર્ષમાં દુષ્કર્મના કેસોમાં 256% નો વધારો થયો છે. 2009 માં કેરળમાં દુષ્કર્મના 568 કેસ નોંધાયા હતા જે 2019માં 1,455 વધીને 2,023 થયા છે. સૌથી આશ્ચર્યજનક બાબત એ છે કે કેરળ દેશનું સૌથી વધુ સાક્ષરતા ધરાવતું રાજ્ય છે. આ રાજ્યમાં સાક્ષરતા દર 96% હોવા છતાં અહીં દુષ્કર્મોની સંખ્યા વધતી જ જાય છે. જો કે બીજી તરફ નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે વધુ સાક્ષરતા હોવાને કારણે કેરળમાં જાગૃતિના પગલે દુષ્કર્મના કેસો વધુ પ્રમાણમાં રજીસ્ટર કરવામાં આવે છે તેથી તેના આંકડા વધુ ભયજનક લાગે છે જયારે અન્ય રાજ્યોમાં ઘણા દુષ્કર્મોના કેસ જ રજીસ્ટર નહીં થતા હોય તેવી સંભાવના રહેલી છે.
ભારતની ત્રીજું સૌથી સંવેદનશીલ રાજ્ય દિલ્હી છે. છેલ્લા 10 વર્ષોમાં દેશની રાજધાની દિલ્હીમાં દુષ્કર્મના કેસમાં 167% એટલે કે ત્રણ ગણો વધારો થયો છે. વર્ષ 2009 માં દિલ્હીમાં દુષ્કર્મના 469 કેસની તુલનામાં વર્ષ 2019 માં આવા 1,253 કેસ નોંધાયા હતા.
પડોશી રાજ્ય હરિયાણામાં છેલ્લા 10 વર્ષમાં દુષ્કર્મના કેસોની સંખ્યા બમણાથી વધુ વધી ગઈ છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, રાજ્યમાં દુષ્કર્મના નોંધાયેલા કેસોમાં લગભગ 145 ટકાનો વધારો થયો છે. 2009 માં હરિયાણામાં દુષ્કર્મના 603 કેસ નોંધાયા હતા જે 2019 માં વધીને 1,480 થઈ ગયા છે. એ જ રીતે, ઝારખંડમાં 10 વર્ષમાં દુષ્કર્મના કેસોની સંખ્યામાં 97% વધારો થયો છે. 2009 માં 719 દુષ્કર્મના કેસ નોંધાયા હતા, જે 2019 માં વધીને 1,416 થઈ ગયા છે.
ઉત્તર પ્રદેશ આ દિવસોમાં હાથરસની ઘટનાને કારણે હેડલાઇન્સમાં છે. આ ઘટનાને ખોટી રીતે ડીલ કરવા બદલ રાજ્ય વહીવટી તંત્રની આકરી ટીકા થઈ રહી છે. સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતા રાજ્યમાં, છેલ્લા 10 વર્ષમાં દુષ્કર્મના કેસ લગભગ બમણા થયા છે. રાજ્યમાં, વર્ષ 2009 માં રેપના 1,759 કેસોની સરખામણીએ 2019 માં આવા 3,065 કેસ નોંધાયા હતા.
મધ્યપ્રદેશ એકમાત્ર રાજ્ય જ્યાં ઘટાડો નોંધાયો
આ 10 રાજ્યોમાં મધ્યપ્રદેશ એકમાત્ર એવું રાજ્ય છે જ્યાં દુષ્કર્મના કેસમાં 17 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. મધ્યપ્રદેશમાં દર વર્ષે 2013 થી 2018 સુધીમાં 4000 થી વધુ દુષ્કર્મના કેસ નોંધાયા છે. વર્ષ 2019 માં રાજ્યમાં દુષ્કર્મના 2,485 કેસ નોંધાયા હતા. અન્ય રાજ્યોમાં, છેલ્લા 10 વર્ષમાં મહારાષ્ટ્ર, ઓડિશા અને આસામમાં અનુક્રમે 55 ટકા, 35 ટકા અને 9 ટકાનો વધારો નોંધાયો છે.