મોટો નિર્ણય / આ રાજ્યમાં હવે શિક્ષણ-નોકરીમાં 76% અનામત હશે: ગરીબ સવર્ણ અને SCને ઝટકો, જુઓ કોને કેટલો કોટા

• SC, ST, OBC અને ગરીબ સામાન્ય વર્ગને અનામત આપવા માટે બે બિલ પસાર
• આર્થિક રીતે નબળા વર્ગો માટેનો ક્વોટા 10 થી ઘટાડીને 4 ટકા કરવામાં આવ્યો
• શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં પ્રવેશ માટે 76 અનામત

છત્તીસગઢ વિધાનસભાએ SC, ST, OBC અને ગરીબ સામાન્ય વર્ગને અનામત આપવા માટે બે નવા બિલ સર્વસંમતિથી પસાર કર્યા છે અને તેને રાજ્યપાલને મોકલવામાં આવ્યા છે. સાથે જ બિલ પર હસ્તાક્ષર કર્યા પછી તેઓ અધિનિયમ બની જશે અને ત્યાર બાદ જ રાજ્યની શાળા-કોલેજોમાં નવી ભરતી અને પ્રવેશ માટે અનામતનું રોસ્ટર બહાર પાડવામાં આવશે. 

છત્તીસગઢમાં આર્થિક રીતે નબળા વર્ગો (EWS) માટેનો ક્વોટા 10 થી ઘટાડીને 4 ટકા કરવામાં આવ્યો છે.તેવી જ રીતે, અનુસૂચિત જાતિ (SC) માટે અનામત 16 થી ઘટાડીને 13 કરવામાં આવી છે.અન્ય પછાત વર્ગો (OBC) અને અનુસૂચિત જનજાતિ (ST) ને તેનો સીધો ફાયદો થયો છે.આ સંદર્ભે શુક્રવારે રાજ્યની વિધાનસભામાં બે સુધારા બિલ સર્વસંમતિથી પસાર કરવામાં આવ્યા હતા.

શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં પ્રવેશ માટે 76 અનામત
રાજ્યમાં ઓબીસી ક્વોટા પહેલા 14 હતો જે વધારીને 27 કરવામાં આવ્યો છે. સાથે જ 20 થી 32 સુધી એસટીનું રિઝર્વેશન કરવામાં આવ્યું છે અને રાજ્યમાં હવે સરકારી નોકરીઓ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં પ્રવેશ માટે 76 અનામત છે. જણાવી દઈએ કે મુખ્યમંત્રી ભૂપેશ બઘેલે છત્તીસગઢ જાહેર સેવા (અનુસૂચિત જાતિ, અનુસૂચિત જનજાતિ અને અન્ય પછાત વર્ગ આરક્ષણ) સુધારા વિધેયક અને છત્તીસગઢ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ (પ્રવેશમાં અનામત) સુધારા બિલ રજૂ કર્યા, જે પાંચ કલાકની ચર્ચા પછી પસાર થયો હતો. 

આ વિશે મુખ્યમંત્રી બઘેલે કહ્યું હતું કે સરકાર દ્વારા રચવામાં આવેલ QDC (ક્વોન્ટિટેટિવ ​ડેટા કમિશન) હેઠળ રાજ્યમાં OBC અને EWS કેટેગરીઓનો સર્વે કરવામાં આવ્યો હતો અને તેના આધારે અમે આરક્ષણ બદલવાનું પગલું ભર્યું.

જિલ્લાઓમાં અનામત 88% સુધી હોઈ શકે છે
 રાજ્ય સરકારે આ વિધેયકમાં પ્રથમ વખત જિલ્લા સંવર્ગની જગ્યાઓ પર અનામત નક્કી કરી છે. મુખ્યમંત્રી ભૂપેશ બઘેલે જણાવ્યું હતું કે, અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિને સંબંધિત જિલ્લામાં તેમની વસ્તીના પ્રમાણમાં જિલ્લાઓમાં વર્ગ તૃતીય અને ચતુર્થ પદો પર અનામત આપવામાં આવશે. OBC ને 27% અનામત મળશે. બીજી તરફ, સામાન્ય વર્ગના ગરીબોને વિવિધ જિલ્લાઓમાં 4 થી 10% અનામત મળશે. અત્યાર સુધી સરકારના આદેશથી જિલ્લા સંવર્ગની અનામત આપવામાં આવતી હતી. હાઈકોર્ટે 19 સપ્ટેમ્બરના આદેશમાં સુરગુજા વિભાગના જિલ્લાઓમાં આ અનામતને ગેરકાયદે ગણાવીને ફગાવી દીધી હતી. હવે નવી સિસ્ટમને કારણે કેટલાક જિલ્લાઓમાં અનામત મર્યાદા વધીને 88% થઈ જશે.

19 સપ્ટેમ્બર સુધી આરક્ષણ 58% હતું
19 સપ્ટેમ્બર સુધી છત્તીસગઢમાં સરકારી નોકરીઓ અને શિક્ષણમાં 58% અનામત હતી. તેમાંથી 12% અનુસૂચિત જાતિ માટે, 32% અનુસૂચિત જનજાતિ માટે અને 14% અન્ય પછાત વર્ગો માટે અનામત હતી. આ સાથે, અમુક અંશે સામાન્ય વર્ગના ગરીબો માટે 10% અનામતની જોગવાઈ હતી. બિલાસપુર હાઈકોર્ટનો નિર્ણય, જે 19 સપ્ટેમ્બરે આવ્યો હતો, તેણે અનુસૂચિત જાતિ, અનુસૂચિત જનજાતિ અને અન્ય પછાત વર્ગો માટે અનામતને સમાપ્ત કરી દીધું હતું. જે બાદ સરકારે નવું બિલ લાવીને અનામત પુનઃસ્થાપિત કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો.