વિશેષ / વંશીય ટિપ્પણી: નફરતનું ઝેર આપણી અંદર ધરબાયેલું છે

આ ઘટનાથી સાબિત થાય છે કે જાતિ, વંશ, ધર્મ અને રંગના નામ પર ભેદભાવ કરવાનું ઝેર હજુ પણ લોકોના દિમાગમાં ધરબાયેલું પડ્યું છે. સિડની ટેસ્ટમાં બીજા અને ત્રીજા દિવસની રમત દરમિયાન નશામાં ધૂત દર્શકોના એક સમૂહે ભારતીય ખેલાડી જસપ્રીત બૂમરાહ અને મોહમ્મદ સિરાઝ પર ફિલ્ડિંગ દરમિયાન વંશીય અભદ્ર ટિપ્પણી કરવાની સાથે તેમને ગાળો પણ ભાંડી.

જોકે ભારતીય ક્રિકેટ બોર્ડ દ્વારા સત્તાવાર ફરિયાદ કરાયા બાદ છ દર્શકોને ન્યૂ સાઉથ વેલ્સ પોલીસે કસ્ટડીમાં પણ લીધા, પરંતુ રવિવારે ફરી ઓસ્ટ્રેલિયન દર્શકોના એક સમૂહે ભારતીય બોલર સિરાઝને બ્રાઉન ડોગ, બિગ મંકી વગેરે અપશબ્દો કહ્યા. ભારતીય ખેલાડીઓએ આ વર્તન અને નફરત સામે કડક વલણ અપનાવ્યું અને દસ મિનિટ સુધી રમત રોકાયેલી રહી.

વંશીય ટિપ્પણીની એક ઘટનાની કડવી યાદો તાજી થઇ

સ્થિતિની ગંભીરતા પારખી યજમાન હોવાના નાતે ઓસ્ટ્રેલિયાએ ભારતીય ક્રિકેટ ટીમની માફી પણ માગી લીધી અને જણાવ્યું કે અમે કોઈ પણ પ્રકારના ભેદભાવને સહન કરવાના નથી.

આ ઘટનાએ ૧૩ વર્ષ પહેલાં આ મેદાન પર બનેલી વંશીય ટિપ્પણીની એક ઘટનાની કડવી યાદો તાજી કરી દીધી. એ વખતે ઓસ્ટ્રેલિયન ખેલાડી એન્ડ્રયુ સાયમન્ડ્સે ટેસ્ટ મેચ દરમિયાન આરોપ લગાવ્યો હતો કે ભારતીય ખેલાડી હરભજનસિંહે તેને મંકી કહી વંશીય ટિપ્પણી કરી છે ત્યારે મેચ રેફરી માઈક પ્રોક્ટરે હરભજન પર ત્રણ મેચનો પ્રતિબંધ લગાવી દીધો હતો.

ક્રિકેટ એક ‘માઈન્ડ ગેમ’ છે

ક્રિકેટ એક ‘માઈન્ડ ગેમ’ છે. દરેક દેશવાસી પોતાના દેશની ટીમ પાસે જીતની જ આશા રાખે છે. આવી ટિપ્પણીઓ અન્ય દેશના ખેલાડીઓ પર મનોવૈજ્ઞાનિક દબાણ બનાવવા માટે કરવામાં આવતી હોય છે. ક્યારેક આ ઘટનાક્રમ વંશીય ટિપ્પણી અને ગાળાગાળી સુધી પણ પહોંચી જાય છે. ઓસ્ટ્રેલિયન ખેલાડી ડેરેન લેહમેને ૨૦૦૨-૦૩માં શ્રીલંકા સાથેની વન ડે ‌િસરીઝ દરમિયાન વંશીય ટિપ્પણી કરી હતી. શ્રીલંકન ટીમની ફરિયાદના કારણે તેના પર પાંચ મેચનો પ્રતિબંધ લાદવામાં આવ્યો હતો.આપણા જ દેશમાં પૂર્વોત્તરનાં રાજ્યના હોનહાર ખેલાડીઓ સાથે અવારનવાર આવી ઘટનાઓ બનતી રહે છે. તેઓ આપણા જ દેશવાસીઓ હોવા છતાં આપણામાંથી કેટલાક મૂર્ખ લોકો તેમને નફરતની નજરે જુએ છે એ વાત બહુ શરમજનક છે.

હકીકતમાં ઓસ્ટ્રેલિયા અનેક દેશમાંથી આવીને વસેલા લોકોનો એક દેશ છે. એક અનુમાન પ્રમાણે ત્યાં ૫૦થી પણ વધુ દેશના લોકો આવીને વસ્યા છે. અહીંની સંસ્કૃતિ બહુ સાંસ્કૃતિક છે અને અનેક સમુદાયના લોકો રહેતા હોવાના કારણે જીવનશૈલીમાં વિવિધતા જોવા મળે છે. આમ છતાં કેટલાક લોકોની આવી હરકતના કારણે ઓસ્ટ્રેલિયાના લોકોનું માથું શરમથી ઝૂકી જાય છે.

થોડા દિવસ પહેલાં અમેરિકામાં અશ્વેત જ્યોર્જ ફ્લોઈડની પોલીસના હાથે ક્રૂર હત્યા બાદ દુનિયાભરમાં વંશીય હિંસા-ભેદભાવ સામે ઉગ્ર વિરોધ જોવા મળ્યો હતો. લોકોની નબળાઈને નિશાન બનાવી તેના પર આકરો ઘા કરી તેમનું મનોબળ તોડવાનો આ ટ્રેન્ડ બહુ ખતરનાક અને માણસાઈની ઘોર ખોદનારો છે. વ્યક્તિ ક્યારેક ઘૃણાની ભાવનામાં આંધળો બનીને તો ક્યારેક આકસ્મિક જોશમાં ખેંચાઈને વંશીય ટિપ્પણી કરવા જેવી નિમ્ન સ્તરની હરકત કરી બેસે છે.

એક વાત આપણે સૌએ યાદ રાખવી જોઈએ કે દુનિયાની કોઈ પણ રમત આપણને જોડવાનું કામ કરે છે, તોડવાનું નહીં. ક્રિકેટ કોઈ પણ વંશ, રંગ, ધર્મ કે રાષ્ટ્રીયતા પર આધારિત રમત નથી પણ આ તો પ્રતિભાની હરીફાઈ છે, જેમાં નફરતને કોઈ સ્થાન નથી. •