કન્ઝ્યૂમર પ્રોટેક્શન બિલ 2019 (Consumer Protection Bill 2019) સંસદના બંને સદનોમાંથી પાસ થઇ ગયા બાદ અને રાષ્ટ્રપતિ પાસેથી મંજૂરી મળ્યા બાદ એક્ટ બની ગયો છે. હવે સરકાર એને લાગૂ કરવાની તૈયારી કરી રહી છે.
કન્ઝ્યૂમર પ્રોટેક્શન બિલ 2019 ને સંસદની મંજૂરી મળ્યા બાદ હવે સરાકર એને લાગૂ કરવાની તૈયારી કરી રહી છે. કન્ઝ્યૂમર અફેર સચિવ અવિનાશ શ્રીવાસ્તવે કહ્યું કે ઓગસ્ટ મહિનાના અંત સુધી નિયમ બનાવવાનું કામ કરશે. 3 મહિનામાં તમામ રુલ્સ તૈયાર થશે. નવા બિલમાં ગ્રાહકોને વકીલ વગર લડવાનો અધિકાર મળ્યો છે.
CCPA ને મળ્યા ઘણા અધિકાર
કન્ઝ્યૂમર પ્રોટેક્શન બિલમાં સેન્ટ્રલ કન્ઝ્યૂમર પ્રોટેક્શન ઓથોરિટી (CCPA) ને ઘણા અધિકાર આપવામાં આવ્યા છે. એનાથી ગ્રાહકોની પરેશાનીઓ દૂર થશે. CCPA માં ઇન્વેસ્ટિગેશન વિંગ પણ હશે. CCPA માથી સરકાર કંપનીઓ પર કાર્યવાહી કરશે. ઇન્વેસ્ટિગેશન વિંગના હેડ ડીજી હશે, જ્યારે એડિશનલ ડીજી સહિત ઘણા અધિકારી આ વિંગમાં સામેલ થશે. CCPA ગેરરજૂઆત પર રોક માટે પણ કામ કરશે.
હવે જિલ્લામાં 1 કરોડ રૂપિયા સુધીની ફરિયાદ અને રાજ્ય સ્તર પર 10 કરોડ રૂપિયાની ફરિયાદ કરી શકો છો. પહેલા વકીલ રાખવો પડતો હતો, હવે તમે વકીલ વગર કેસ લડી શકો છો.
હવે જાહેરાતોમાં ખોટા દાવા કરવા પર જેલ જશે સેલિબ્રિટીઝ
હવે જાહેરાતોમાં ખોટા વાયદા કરલા અને ખોટી જાણખારી આપવા પર કંપનીઓ, સર્વિસ પ્રોવાઇડર્સ અને એ જાહેરાતને એન્ડોર્સ કરનાર સેલિબ્રિટીઝને પણ સજા થઇ શકે છે. આ ચીજોમાં દોષિત ગણાતા દંડ અથવા જેલની સજા થઇ શકે છે.
આ બિલમાં જોગવાઇ રાખવામાં આવી છે કે કોઇ પણ જાહેરાત ભલે એ પ્રિન્ટ, રેડિયો, ટેલિવિઝન, આઉટડોર, ઇ-કોમર્સ, ડાયરેક્ટ સેલિંગ અથવા ટેલિકમાર્કેટિંગ કોઇ પણ માધ્યમથી કરવામાં આવી રહી હોય, પરંતુ જો એમાં ખોટી માહિતી આપવામાં આવશે તો એ ગુનાની શ્રેણીમાં આવશે.
આ છે સજાની જોગવાઇ
આ બિલની જોગવાઇ અનુસાર સર્વિસ પ્રોવાઇડર્સને 10 લાખ રૂપિયાના દંડની સાથે વધારેમાં વધારે 2 વર્ષની જેલ થઇ શકે છે. જ્યારે સેલિબ્રિટીઝને 10 લાખ રૂપિયાના દંડનો સામનો કરવો પડી શકે છે. ઉપરાંત વારંવાર ભૂલ કરવા પર ઑથોરિટી એમની પર 50 લાખ રૂપિયાના દંડની સાથે સાથે 5 વર્ષ સુધી જેલની સજા આપી શકે છે.
આટલું જ નહીં ઑથોરિટી કોઇ સેલિબ્રિટીઝની જાહેરાત એન્ડોર્સ કરવા પર એક વર્ષ સુધીની રોક પણ લગાવી શકે છે. તો બીજી બાજુ વારંવાર ભૂલ કરવા પર આ રોક ત્રણ વર્ષ સુધી વધારી શકાય છે.