ભારતના ઘણા સંરક્ષણ વિશ્લેષકો અને લશ્કરી અધિકારીઓએ આશંકા વ્યક્ત કરી છે કે જો ચીન સાથે ભારતને યુદ્ધ ફાટી નીકળશે તો પાકિસ્તાન પણ તેની સાથે આવી શકે છે. પંજાબના મુખ્ય પ્રધાન કેપ્ટન અમરિન્દરસિંહે થોડા દિવસો પહેલા કહ્યું હતું કે ભારતે એક સાથે ચીન-પાકિસ્તાન સામે લડવું પડી શકે છે. અમરિંદરસિંહે કહ્યું હતું કે તેથી ભારતની સૈન્યને મજબૂત બનાવવાની જરૂર છે.
ભારત ચીન અને પાકિસ્તાન સાથે એકી સાથે બે મોરચે યુદ્ધ ન લડી શકે: ચીન
નેપાળ અને પાકિસ્તાન સાથે પણ ભારતને છે સરહદી વિવાદ: ચીની મીડિયા
દક્ષિણ એશિયામાં ભારત સર્વોચ્ચતા ઈચ્છે છે, ચીનને દખલ માને છે ભારત: ચીન
હાલના CDS અને ભારતીય સેનાના ભૂતપૂર્વ ચીફ જનરલ બિપિન રાવતે પણ કહ્યું છે કે ભારત બે મોરચાના યુદ્ધ માટે સંપૂર્ણ રીતે તૈયાર છે. ભારતે ચીન અને પાકિસ્તાન બંને સામે લડી ચૂક્યું છે. જ્યારે પાકિસ્તાને 1962 માં લડ્યું હતું, ત્યારે પાકિસ્તાને પોતાને અલગ રાખ્યું હતું, અને 1965-71 માં પાકિસ્તાન સાથે યુદ્ધ થયું હતું, ત્યારે ચીને પોતાને આખા મામલાથી દૂર રાખ્યો હતો અને કોઈ પક્ષ લીધો ન હતો.
અમેરિકા તરફથી પાકિસ્તન ઉપર હતું દબાણ
પરંતુ હવે પરિસ્થિતિ બદલાઈ ગઈ છે. તે સમયે અમેરિકા તરફથી દબાણ હતું, તેથી ચીન અને પાકિસ્તાને પોતાને તટસ્થ રાખ્યા હતા. ઘણા વિશ્લેષકો સંમત છે કે પાકિસ્તાન કે ચીન બંને અમેરિકાને હાલની પરિસ્થિતિમાં સાંભળશે નહીં. ભારત તરફથી ચાલી રહેલા તણાવની વચ્ચે હવે ચીની મીડિયામાં ભારતના બે મોરચા પર યુદ્ધની તૈયારી અંગે ચર્ચા થઈ રહી છે.
ચીન સરકારના મુખપત્ર ગ્લોબલ ટાઇમ્સે તેના વિશે એક લેખ પ્રકાશિત કર્યો છે. આમાં પાકિસ્તાન અને ચીન સાથે ભારતના ચાલી રહેલા તનાવનો ઉલ્લેખ કરતા કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારત માટે બે મોરચા પર યુદ્ધ જીતવું અશક્ય છે.
ભારત પાકિસ્તાન સાથેની સીમા પર આક્રમક બનીને પાકિસ્તાનને ઉકસાવે છે : ચીન
અખબારે લખ્યું છે કે, પાકિસ્તાન સૈન્ય LOC પર ભારત પર યુદ્ધવિરામનું ઉલ્લંઘન કરવાનો આરોપ લગાવે છે. કાશ્મીરમાં અલગાવવાદીઓના મજબુત થવાના ડરથી ભારતે ઓગસ્ટ 2019 માં કાશ્મીરની વિશેષ સ્થિતિનો અંત લાવી દીધો, ત્યારથી બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધ વણસેલાં છે. નવી દિલ્હીને લાગે છે કે આ વિસ્તારના તમામ પાકિસ્તાનીઓ બધા આતંકવાદી છે. આ કારણોસર, કાશ્મીરમાં ભારતે ખૂબ આક્રમક નીતિ અપનાવી છે.
ગ્લોબલ ટાઇમ્સે લખ્યું છે કે, ઓગસ્ટ 2019 માં ભારતના પગલા છતાં પાકિસ્તાને સંયમનો ઉપયોગ કર્યો હતો. પાકિસ્તાન ભારત કરતા સૈન્ય રીતે મજબૂત નથી પરંતુ કાશ્મીર પાકિસ્તાન માટે સંવેદનશીલ મુદ્દો રહ્યું છે. જો પાકિસ્તાન સરકાર કાશ્મીર અંગે પોતાનું વલણ કડક નહીં કરે તો તેની લોકપ્રિયતા તેના પોતાના દેશમાં ઘટશે. આ જ કારણ છે કે પાકિસ્તાન ભારતના દરેક આક્રમક પગલાની આકરી ટીકા કરે છે અને જરૂર પડે તો તેની સામે કાર્યવાહી પણ કરે છે.
ભારતને ચીન સાથે વિવાદ છે તો હાલ ભારત પાકિસ્તાન ઉપર આક્રમક કેમ છે? : ચીની મીડિયાનો પ્રશ્ન
અખબારે પૂછ્યું છે કે, જ્યારે ચીન સાથેનો ભારતનો વિવાદ સરળતાથી હલ નથી થતો, તો ભારત આવા સમયે પાકિસ્તાન સામે આક્રમક કેમ છે? ગ્લોબલ ટાઇમ્સે લખ્યું છે, કદાચ કારણ કે પાકિસ્તાન ઉપર ભારતીય સૈન્ય અને સરકારની અંદર શ્રેષ્ઠતાની ભાવના છે. આવી વિચારસરણીને કારણે જ ભારત તેના પાડોશી દેશ પર આક્રમક બને છે. ભારતના આ પગલા પાછળ હિન્દુ રાષ્ટ્રવાદની લાગણીઓમાં વધારો પણ એક કારણ છે.
ગ્લોબલ ટાઇમ્સે લખ્યું છે કે, ચીન અને પાકિસ્તાન સાથેના વિવાદ સિવાય ભારતનો પણ નેપાળ સાથે સરહદ વિવાદ છે. ભારતીય સેનાનો દાવો છે કે તે અઢી મોરચાના યુદ્ધ માટે સંપૂર્ણ તૈયાર છે. અઢી મોરચાનો અર્થ ચીન, પાકિસ્તાન અને તેની આંતરિક સુરક્ષાના જોખમો છે. પરંતુ તે એક સત્ય છે કે ભારતીય સૈન્ય આવા પડકારનો સામનો કરવામાં સક્ષમ નથી. ઘણા મોરચા પર લડવું એ કોઈપણ દેશ માટે એક ગંભીર પડકાર છે.
ભારત ઘણા દેશો પાસેથી ખરીદી રહ્યું છે હથિયારો પણ તે બે દેશો સામે યુદ્ધ ન જીતી શકે : ચીની મીડિયા
ગ્લોબલ ટાઇમ્સે લખ્યું છે કે, તેની સૈન્ય ક્ષમતા વધારવા માટે ભારત રશિયા અને પશ્ચિમી દેશો પાસેથી આધુનિક શસ્ત્રો ખરીદી રહ્યું છે અને પશ્ચિમી દેશો સહિત આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયનો ટેકો મેળવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ભારત અમેરિકા તરફ ઝૂકતું જોવા મળી રહ્યું છે. અમેરિકા અને તેના નજીકના દેશો સાથે વધતા લશ્કરી સહયોગની સાથે સાથે ભારતે અનેક સૈન્ય કરાર પણ કર્યા છે. જો કે, આ બધા પગલા છતાં ભારત એક જ સમયે ચીન અને પાકિસ્તાન સાથે યુદ્ધ લડી શકે નહીં.
એલએસી પર ઉશ્કેરણીજનક પગલાં લેનારા ચાઇનીઝ મીડિયાએ ભારત પર આરોપ લગાવ્યો કે ભારત આ ક્ષેત્રની શાંતિ અને સ્થિરતા માટે ખતરનાક બની ગયું છે. આ લેખમાં એવું પણ સૂચવવામાં આવ્યું છે કે જો ભારત ખરેખર મજબુત બનવા માંગે છે તો તેના પડોશીઓ સાથેના સંબંધોને સુધારવાની જરૂર છે. ભારત દક્ષિણ એશિયામાં સર્વોચ્ચ બનવા માંગે છે અને આ દેશોમાં ચીનને તેના પ્રભાવમાં દખલ માને છે. ભારતે તેની આ માનસિકતા બદલવી જોઈએ. કેમ કે ચીન અને પાકિસ્તાન મિત્ર દેશ છે.