સવાલ / ખૂંખાર તાલિબાન દુનિયાભરમાં સસ્તા કરી શકે છે મોબાઈલ અને કાર!, પણ કઈ રીતે? 

• અફઘાનિસ્તાનમાં સૌથી વધારે લિથિયમ?
• આ ખનીજ બહાર આવે તો સસ્તા થઇ જશે મોબાઇલ અને કાર
• તાલિબાન રાજ દુનિયાને ફાયદો કરાવી શકશે?

​અફઘાનિસ્તાનમાં ખતરો 

અફઘાનિસ્તાનમાં જ્યારથી તાલિબાનીઓએ પોતાનું રાજ જમાવ્યું છે ત્યારથી ખનિજનું ભવિષ્ય પણ ખતરામાં પડી ગયુ છે. આ દેશ દુનિયાના સૌથી ગરીબ દેશમાં સામેલ છે પરંતુ 2010માં અમેરીકી સૈન્યએ ખુલાસો કર્યો કે આ દેશમાં લગભગ 1 લાખ કરોડ ડૉલરનું ખનિજ ભંડાર છે. જેનાથી દેશની ઇકોનોમીમાં પણ ફરક પડશે. 

દેશના ઘણા સ્થાનો પર લોખંડ, તાંબા અને સોનાના ભંડાર છે. સાથે જ ત્યાં કેટલાક દુર્લભ ખનીજો છે. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે અફઘાનિસ્તાન લિથિયમનો સૌથી મોટો ભંડાર સાબિત થઇ શકે છે. આ રિચાર્જેબલ બેટરી બનાવવાનું કામ કરે છે. જેના ઉપયોગથી મોબાઇલ ફોન, લેપટોપ અને ઇલેક્ટ્રીક વ્હીકલ ઝડપથી ચાર્જ થાય છે. ક્લાઇમેટ ચેન્જની સમસ્યાના કારણે બીજી ટેક્નોલોજીમાં પણ તેનો ઉપયોગ થઇ શકે છે. 

દુનિયાનો સૌથી મોટો લિથીયમ ભંડાર 

ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના અભાવના કારણે તેમજ પાણીની અછતના કારણે અફઘાનિસ્તાનમાં ખનિજ બહાર લાવી શકાતું નથી. તાલિબાન રાજમાં આ સ્થિતિ બદલાશે નહી. સાથે જ ચીન અને પાકિસ્તાન જેવા દેશોની નજર પણ આ દુર્લભ ખનિજ ભંડાર પર છે. લિથિયમ અને કોબાલ્ટ જેવી ધાતુઓની માગ દુનિયાભરમાં વધતી જઇ રહી છે. જેનું સૌથી મોટું કારણ તે છે કે તે કાર્બન ડાયોક્સાઇડને ઓછુ કરે છે. દુનિયાભરમાં હવે ઇલેક્ટ્રીક વ્હીકલની માગ વધતી જઇ રહી છે. 

IEAએ આપ્યું નિવેદન 

ઇન્ટરનેશનલ એનર્જી એજન્સીએ કહ્યું હતું કે, લિથિયમ, કોપર, નિકલ અને કોબાલ્ટની અપૂર્તી સમાપ્ત કરવાની જરૂર છે નહીતર જળવાયું પરિવર્તનની સમસ્યા માટે કરવામાં આવી રહેલા દરેક ઉપાય નકામા જશે. હજુ દુનિયાનું 75 ટકા લિથિયમ, કોબાલ્ટ અને રેયર અર્થ્સનું ઉત્પાદન ચીન, ડેમોક્રેટિક રિપબ્લિક ઓફ કાંગો અને ઓસ્ટ્રેલિયામાં થાય છે. અમેરિકી સરકારનું માનવું છે કે અફઘાનિસ્તાનમાં સૌથી વધારે લિથિયમ છૂપાયેલું છે. 

બદલાઇ શકે છે અફઘાનિસ્તાનની તસવીર 
દેશમાં સોના, તાંબુ અને લોખંડનું ખનન થઇ રહ્યું છે પરંતુ લિથિયમને કાઢવા માટે વધારે ઇનવેસ્ટમેન્ટ અને સાધનોની જરૂર છે. અફઘાનિસ્તાનમાં ખનિજ ભંડારની ખોજનું ઉત્પાદન શરૂ થવામાં હજુ 16 વર્ષ લાગી જશે. જો આ ખનિજનું ખનન શરૂ થઇ જાય તો અફઘાનિસ્તાનની તસવીર જ બદલાઇ જશે.