આ ઉનાળામાં હવામાન ખૂબ ગરમ રહેવાનું છે. હવામાન વિભાગનું કહેવું છે કે વર્ષ 2023ની ગરમ ફેબ્રુઆરી પછી ભારતમાં તીવ્ર ગરમીનું મોજું આવશે.
ફેબ્રુઆરીમાં મે મહિનામાં ગરમીનો અહેસાસ થઈ ચૂક્યો છે
122 વર્ષ પછી ફેબ્રુઆરીમાં ગરમીએ ભૂતકાળનો રેકોર્ડ તોડ્યોઃ વામાન વિભાગ
માર્ચ, એપ્રિલ અને મે દરમિયાન તીવ્ર ગરમી પડવાની શક્યતા
આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં મે મહિના જેવી ગરમીનો અહેસાસ થઈ ચૂક્યો છે. દરમિયાન, ભારતીય હવામાન વિભાગે જણાવ્યું છે કે 122 વર્ષ પછી, ફેબ્રુઆરી 2023 માં ગરમીએ ભૂતકાળનો રેકોર્ડ તોડ્યો હતો. 1901 પછી તે સૌથી ગરમ ફેબ્રુઆરી હતો. આગામી દિવસો માટે તાપમાન અને હવામાનને લઈને હવામાન વિભાગે કરેલી આગાહી પણ ભયાનક છે.
મળતી માહિતી મુજબ આ વર્ષે ભારતમાં 1901 પછી સૌથી વધુ ગરમીનો અહેસાસ ફેબ્રુઆરી મહિનામાં થયો. આઇએમડીના હાઇડ્રોમેટ અને એગ્રોમેટ એડવાઇઝરી સર્વિસીસના મુખ્ય વૈજ્ઞાનિક એસ.સી. ભાનના જણાવ્યા મુજબ, હવામાન કચેરીએ માર્ચ, એપ્રિલ અને મે દરમિયાન દેશના મોટાભાગના ભાગોમાં તીવ્ર ગરમી પડવાની શક્યતા વ્યક્ત કરી છે. ભાને કહ્યું, "આખું વિશ્વ ગ્લોબલ વોર્મિંગના યુગમાં છે. આપણે વોર્મિંગ વિશ્વમાં જીવી રહ્યા છીએ."
તેમણે કહ્યું કે માર્ચમાં ગરમીની શક્યતા ઓછી છે, પરંતુ દેશના મોટાભાગના ભાગોમાં એપ્રિલ અને મેમાં ભારે હવામાનની સ્થિતિનો અનુભવ થઈ શકે છે. નોંધપાત્ર રીતે, 1877 થી, આ વર્ષે ફેબ્રુઆરી મહિનો ભારતમાં સૌથી ગરમ હતો અને મહત્તમ સરેરાશ તાપમાન 29.54 ડિગ્રી સેલ્સિયસ નોંધાયું હતું. હવામાન વિભાગે તેને 'ગ્લોબલ વોર્મિંગ' સાથે જોડી દીધું છે.
આનાથી સ્પષ્ટ છે કે ભારતને આગામી મહિનાઓમાં ગરમ હવામાનનો સામનો કરવો પડશે. ગત વર્ષની ગરમી આ વર્ષે ફરી યથાવત રહેશે તે ચિંતાનો વિષય છે. તેનાથી પાકને નુકસાન તો થશે જ, પરંતુ દેશના વીજળી નેટવર્ક પર વધુ દબાણ આવવાનો ભય છે. શા માટે યોગ્ય હવામાન પેટર્ન હોવું મહત્વપૂર્ણ છે
મળતી માહિતી મુજબ સમગ્ર દેશમાં મહત્તમ માસિક સરેરાશ તાપમાન 1901 પછી ફેબ્રુઆરીમાં સૌથી વધુ હતું. ઘઉંના પાક માટે માર્ચનું તાપમાન મહત્વનું છે. પાક હજુ પણ નબળી સ્થિતિમાં છે. બીજી તરફ, દ્વીપકલ્પના પ્રદેશ સિવાયના મોટાભાગના ભાગોમાં તાપમાન સામાન્ય કરતા વધુ રહેવાની શક્યતા છે.
લાંબા સમયથી સતત ગરમીને કારણે ભારતમાં ઘઉંના ઉત્પાદનમાં બીજા વર્ષે ઘટાડો થઈ શકે છે. આ સ્થાનિક ખાદ્યપદાર્થોના ખર્ચને નિયંત્રિત કરવાના પ્રયત્નોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. વાસ્તવમાં ઘઉંના ઉત્પાદનમાં ચીન પછી ભારત બીજા ક્રમે છે. ઓછા ઉત્પાદનને કારણે વૈશ્વિક બજારમાં ઘઉંની અછત સર્જાઈ શકે છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને, દેશ નિકાસ નિયંત્રણો ચાલુ રાખી શકે છે.
આયાતી કોલસા પર ચાલતા પાવર પ્લાન્ટ્સને પહેલેથી જ ઉનાળા દરમિયાન 3 મહિના માટે સંપૂર્ણ ક્ષમતા પર કામ કરવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે, જેથી બ્લેકઆઉટ ટાળવા અને સ્થાનિક સપ્લાય પર દબાણ ઓછું કરવામાં મદદ મળી શકે. એર કંડિશનર અને સિંચાઈ પંપની વધતી જતી માંગને પહોંચી વળવા જનરેટર વધુ વીજળીનું ઉત્પાદન કરી રહ્યા છે.
2015 થી, ગરમીથી પ્રભાવિત ભારતીય રાજ્યોની સંખ્યામાં વધારો થયો છે. વર્ષ 2020 સુધીમાં તે બમણાથી વધુ વધીને 23 થઈ ગઈ છે. દેશમાં ઉનાળાની ઋતુના સામાન્ય મહત્તમ તાપમાનમાં અસામાન્ય વધારો સામાન્ય રીતે હીટ વેવ કહેવાય છે.