મહામારી / આવા લોકોને કોરોનાના બૂસ્ટર ડોઝની જરુર પડશે, હેલ્થ નિષ્ણાંતોએ આપી મોટી ચેતવણી

• ડેલ્ટા વેરિયન્ટ ડોમિનન્ટ વેરિયન્ટ બનતા ચિંતા વધી
• ડેલ્ટાની શક્તિ જોતા વેક્સિનની સાથે બૂસ્ટર ડોઝ પણ જરુરી 
• ઈઝરાયલમાં બુસ્ટર ડોઝ અપાવાનું શરુ થયુ 

કોરોના ચેપ (કોરોનાવાયરસ)ને ફેલાવતા સાર્સ સીઓવી-2 (સાર્સ-કોવી2) વાયરસના જીનોમ સિક્વન્સિંગના એક વર્ષમાં વૈજ્ઞાનિકોએ કોરોના વેક્સિન (કોવિડ 19 વેક્સિન)ની રચના કરી હતી. આ સમયગાળા દરમિયાન જ તેના પર કેસ ચલાવવામાં આવ્યો હતો અને લોકોએ તેને લાગુ કરવાનું શરૂ કર્યું હતું. આનાથી કોરોના ચેપને રોકવા માટે લોકોને સંપૂર્ણપણે રસી (કોરોના રસીકરણ) કરવામાં આવે તેવી સંભાવના વધી ગઈ હતી. ઉચ્ચ આવક ધરાવતા દેશોએ 2021ની શરૂઆતમાં લોકો પર કોરોના રસી મૂકવાનું શરૂ કર્યું હતું. જ્યારે સંપૂર્ણ રસી આપવામાં આવેલા લોકોમાં ચેપ ફરીથી ફેલાવા લાગ્યો, ત્યારે આ પણ નિરર્થક સાબિત થયું.

કોરોના વાયરસના ડેલ્ટા વેરિએન્ટે પણ રસી લેવાનું અને ચિંતા પેદા કરવાનું શરૂ કર્યું. હવે એવા ઘણા દેશો છે જે કોરોના રસીનો વધારાનો ડોઝ આપવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે. આને બુસ્ટર ડોઝ કહેવામાં આવી રહ્યું છે.

જોકે, કેટલાક લોકો તેને બુસ્ટર ડોઝ કહેવા સામે વાંધો ઉઠાવી રહ્યા છે. તે દલીલ કરે છે કે કોરોના રસીનો પ્રથમ ડોઝ પ્રાથમિક છે. બીજો ડોઝ પહેલેથી જ બુસ્ટર ડોઝ (બુસ્ટર ડોઝ) છે. હાલમાં, ઇઝરાયલ બુસ્ટર ડોઝ તરફ આગળ વધ્યા પછી ઉચ્ચ આવક ધરાવતા દેશો કોરોના રસીના વધારાના ડોઝ માટે આગળ વધી રહ્યા છે.

શું આ વધારાના બુસ્ટર ડોઝ વધુ સારા અને લાંબા ગાળાના લાભો આપી શકે છે? જો હા, તો શું આખી વસ્તીને તેની જરૂર પડશે? શું તે સુરક્ષાની ચિંતા ઓ ઉભા કરશે? આ તમામ પ્રશ્નો અંગે જાણીતા કાર્ડિયોલોજિસ્ટ અને પબ્લિક હેલ્થ ફાઉન્ડેશનના ચેરમેન કે.શ્રીકાંત રેડ્ડી કહે છે કે બુસ્ટર ડોઝ લગાવવાનું કામ હમણાં જ શરૂ થયું હોવાથી જવાબો હજી ઉપલબ્ધ નથી.

ટાઇમ્સ ઓફ ઇન્ડિયામાં પ્રકાશિત એક લેખમાં રેડ્ડી કહે છે કે ઇઝરાયલ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા તાજેતરના સંશોધનમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે ફાઇઝર-બીએનટી રસીના ત્રણ ડોઝમાં ફાઇઝર-બીએનટી રસીના બે ડોઝની તુલનામાં ક્લિનિકલ અસરોના જોખમમાં 11 ગણો ઘટાડો જોવા મળે છે. તેમાં ગંભીર ચેપના જોખમમાં 15 ગણો ઘટાડો પણ જોવા લાગ્યો હતો. આ સંશોધનમાં ૬૦ વર્ષથી વધુ વયના ૪મિલિયન લોકો શામેલ હતા. જોકે 60 વર્ષથી ઓછી વયના લોકોને તેનો કેટલો ફાયદો થશે તેનો કોઈ પુરાવો મળ્યો નથી.

તેઓ લખે છે, "આપણે એ પણ જાણવું પડશે કે સ્ટાન્ડર્ડ ડોઝ હેઠળ આપવામાં આવેલી કોરોના રસીએ લોકોને બીમાર પડવા, હોસ્પિટલમાં દાખલ થવા અને મૃત્યુ પામતા બચાવ્યા હતા." આ તે તમામ દેશોમાં જોવા મળ્યું હતું જ્યાં રસીકરણનો દર ઊંચો છે. ઇઝરાયલે હવે 12 વર્ષથી વધુ વયના લોકોને કોરોના રસીનો વધારાનો ડોઝ આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે, જેમણે પાંચ મહિના પહેલા તેમના બંને ડોઝ લીધા હતા.'

રેડ્ડી લખે છે, "જ્યારે રસીકરણનો દર ઓછો હોય છે અને કોરોના વાયરસ વસ્તીમાં સક્રિય પણે હોય છે, ત્યારે વધુ ચેપી અને રસી-છેતરપિંડીના પ્રકારો દેખાવાનું જોખમ વધારે હોય છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશને પણ બુસ્ટર ડોઝ સામે દલીલ કરી છે. પરંતુ તેમનું કહેવું છે કે ઓછી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા અને વૃદ્ધ લોકોને રસીનો વધારાનો ડોઝ આપી શકાય છે.