અવકાશયાત્રા એ વિજ્ઞાન અને સાહસનો સુમેળ છે. ભારતના રત્નસમી સંસ્થા ઈસરો પણ હવે જયારે ગગનયાન થાકી સમાનવ મીશન કરવા જઈ રહી છે ત્યારે અમેરિકાના ઉદ્યોગપતિ ઈલોન મસ્કે એકસાથે ૧૦૦ અવકાશયાત્રીઓને અવકાશમાં મોકલી શકાય અને લાંબી યાત્રા માટે મોકલી શકાય એવું વિશાળ અવકાશયાન બનાવ્યું છે.
ચંદ્રયાન-૨ના વિક્રમ લેન્ડર સાથે સંપર્ક ન સ્થાપતા દેશમાં છવાયેલી દુખની શાહી હજી સુકાઈ નથી પણ દુનિયાના ટોચના બીઝનેસમેનમાંથી એક એવા અમેરિકાના ઈલોન મસ્કે હમણાં ટ્વીટર ઉપર તેમની કંપની SpaceX દ્વારા બનાવાયેલ “સ્ટારશીપ” અવકાશયાનના ફોટોઝ શેર કર્યા હતા. એક અજાયબી સમા આ અવકાશયાનનો ઉદ્દેશ મોટી સંખ્યામાં માણસોને મંગળ, ચંદ્ર જેવા ગ્રહો ઉપર પહોચાડવાનો છે. ૨૮મી સપ્ટેમ્બરે આ યાન અમેરિકાના ટેક્સાસના બોકા ચીનાની કંપનીની ટેસ્ટીંગ સાઈટ પર પ્રદર્શન માટે મુકવામાં આવ્યું છે.
કોણ છે ઈલોન મસ્ક?
ઈલોન મસ્ક એક ઉદ્યોગ સાહસી સ્વપ્નદ્રષ્ટા છે. ઈલોન તેમના ઊંચા અને અઘરા ધ્યેયો બનાવીને તેને સર કરવા માટે પ્રખ્યાત છે. ઈલોને જાણ્યું કે સરકારી સંસ્થાઓ સિવાય વિશ્વમાં કોઈ સંસ્થા અવકાશ સંશોધન માટે રોકેટ્સ લોન્ચ કરતી નથી ત્યારે તેણે SpaceX નામની અવકાશ સંશોધન અને આવાગમન માટે રોકેટ બનાવતી સંસ્થા ખોલી. લોકોને શરૂઆતમાં આ યોજના હાસ્યાસ્પદ લાગી પરંતુ આજથી અગિયાર વર્ષ પહેલા SpaceXએ ફાલ્કોન નામના રોકેટને સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કરીને ઈતિહાસ રચી દીધો. આ ઉપરાંત ઈલોન મસ્ક વિદ્યુત વડે ચાલતી ગાડીઓ બનાવતી કંપની ટેસ્લાના પણ CEO છે.
SpaceX શા માટે શરુ કરવામાં આવી?
ઈલોન મસ્ક પોતે અવકાશમાં રોકેટ લોન્ચ કરવા માંગતા હતા, તેમણે નોંધ્યું કે બીજા દેશોની સંસ્થાઓ પાસેથી રોકેટ લેવાની રકમના ફક્ત ૩% રકમમાં રોકેટ બનાવવાનો કાચો માલ આવી જાય છે. આથી તેઓ તેમની કંપનીમાં તેમનાં રોકેટના ૮૫% ભાગો પોતે જ બનાવે છે.
SpaceX નું નવું અવકાશયાન સ્ટારશીપ
સ્ટારશીપ ૧૬૪ ફૂટ ઊંચું છે જેનો વ્યાસ 9 મીટર છે. આ યાન ૨૦૧૬ ITSના નામે બન્યું હતું. ૨૦૧૭માં તેનું નામ બદલીને બીગ ફાલ્કન રોકેટ (BFR) કરવામાં આવ્યું જેનું છેવટે નામ સ્ટારશીપ પાડવામાં આવ્યું. આ યાનને સુપર હેવી બુસ્ટર નામના રોકેટ વડે લોન્ચ કરવામાં આવશે જેના ૩૭ એન્જીનો હોય છે.
કેમ બનાવ્યું છે સ્ટારશીપ?
સ્ટારશીપ યાન લાંબી અવકાશયાત્રાઓમાં ૧૦૦ જેટલા અવકાશયાત્રીઓને લઇ જઈ શકશે.તે ૧૦૦ ટન જેટલી સાધન સામગ્રી લઇ જઈ શકે તેટલી ક્ષમતા ધરાવે છે.
ઈલોન મસ્કનું દ્રઢપણે એવું માનવું છે કે આવનાર સમયમાં પૃથ્વી ઉપરની સજીવ સૃષ્ટિ નામશેષ થઇ જશે, માનવજાતે પોતાની જાતને જો બચાવવી હોય તો તેમણે બીજા ગ્રહો રહેઠાણ બનાવવું પડશે. સ્ટારશીપ જેવા અવકાશયાનની મદદથી માનવજાત ચંદ્ર, મંગળ જેવા નજીકના ગ્રહ ઉપર જઈને રહેઠાણ બનાવવાની વ્યવસ્થા અત્યારથી જ શરુ કરી દે તે ખુબ જરૂરી છે.
અહી ઉલ્લેખનીય છે કે ઈલોન મસ્કનો અંતિમ ધ્યેય આગામી ૧૦૦ વર્ષમાં મંગળ ગ્રહ ઉપર માનવ વસાહત શરુ કરવાનો છે.