જરૂરી વાત / હવે નહીં ચેતો તો પસ્તાશો! વધારે સમય મોબાઈલમાં જ રહેતા માતા-પિતા માટે ચેતવણી, રિસર્ચમાં થયો મોટો ખુલાસો

• તમે પણ આખો દિવસ મોબાઈલમાં રહો છો? 
• બાળકો પર પડી શકે છે ગંભીર અસર 
• જાણો રિસર્ચમાં શું થયો ખુલાસો

માતા-પિતાના સ્માર્ટફોનના વધુ પડતા ઉપયોગની અસર તેમના બાળકો પર પડે છે. તેનો ખુલાસો ચાઈલ્ડ ડેવલોપમેન્ટ જનર્લમાં પ્રકાશિત કરવામાં આવેલી એક શોધમાં થયો છે. તેમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે સ્માર્ટફોનના વધુ પડતા ઉપયોગથી માતા અને બાળકની વચ્ચે કોમ્યુનિકેશન ગેપ આવે છે. તેની સાથે જ બાળકના વિકાસ પર પણ તેની અસર પડે છે. 

આ શોધ ફક્ત અવીવ યુનિવર્સિટીમાં મેડિસિન વિભાગના સ્કેલર ફેકલ્ટીના સ્ટેનલી સ્ટેયર સ્કૂલ ઓફ હેલ્થ પ્રોફેશન્સમાં કોમ્યુનિકેશન ડિસોર્ડર વિભાગના ડૉ. કેટી બોરોડકિનની આગેવાનીમાં કરવામાં આવ્યું છે. તેમણે જણાવ્યું કે માતા અને બાળકાના સબંધની જાણકારી માટે બે-ત્રણ વર્ષના બાળકની માતાઓનો અભ્યાસ કર્યો હતો. તેમાં તેમને ત્રણ કામો કરવા માટે કહેવામાં આવ્યું. 

પહેલું 
એક ફેસબુક પેજ પર વીડિયો જોઈને તેમને લાઈક કરવાનું કહ્યું 
બીજુ 
રૂચિના હિસાબથી મેગેઝીન અને લેખ વાંચવાનું કહ્યું 
ત્રીજુ
અંતમાં પોત પોતાના બાળકોની સાથે રમવાનું કહેવામાં આવ્યું. એ પણ ત્યારે જ જ્યારે તેમની પાસે સ્માર્ટફોન કે મેગેઝીન ન હોય. 

પસંદગીના હિસાબથી વહેચાય છે સમય 
ડૉ. કેટીએ જણાવ્યું કે આ શોધમાં એવું જાણવાનો પ્રયત્ન કરવામાં આવ્યો કે તે સમયે માતા અને બાળકોની વચ્ચે શું ચાલી રહ્યું હતું. જ્યારે માતા એક જ સમયમાં બાળકોની દેખરેખ કરે છે અને સ્માર્ટફોન પણ યુઝ કરે છે. કારણ કે આ પ્રયોગ વિશે તેમને જાણ ન હતી. માટે અમુક માતાઓએ પોતાની રૂચિના હિસાબથી બાળકોની સાથે સમય પસાર કર્યો અને સ્માર્ટફોનો ઉપયોગ કર્યો તો કોઈએ આ સમયે મેગેઝીન વાંચી. માતા, બાળકની વચ્ચે વાતચીતના વીડિયો ટેપિંગ કરવામાં આવ્યા અને બાદમાં ફ્રેમ વાઈઝ તેની રેકોર્ડિંગ કરવામાં આવી. 

આ સ્તરો પર કરવામાં આવ્યો અભ્યાસ 
તેલ અવીવ યુનિવર્સિટીના સંશોધકોએ માતા અને બાળકોની વાતચીતને ત્રણ ભાગોમાં વહેચી દીધી 

સૈથી પહેલા માતાના એ વાતોની તપાસ કરવામાં આવી જે પોતાના બાળકોને કહેતી હતી.  પછીના અભ્યાસ અનુસાર, આ બાળકોમાં ભાષાના વિકાસની એક મહત્વપૂર્ણ ભુમિકા છે. માતા જો ઓછી વાતચીત કરે છે તો તેની અસર બાળકો પર પડે છે અને ભાષાનો એટલો વિકાસ નથી થતો. 

ત્યાર બાદ એ માતા પર અભ્યા કરવામાં આવ્યો જે પોતાના બાળકોની સાથે વધારે સમય પસાર કરે છે. તેમાં જાણકારી મળી કે આવા બાળકોમાં ભાષા અને સામાજીક વિકાસ સારો થાય છે. 

છેલ્લે આ બાળકો પર કંઈ પણ  બોલવા પર માતાની પ્રતિક્રિયાની તપાસ કરવામાં આવી. ઉદાહરણ તરીકે, જો કોઈ બાળક, 'જુઓ, ટ્રક' કહે છે તો 'હા, આ ખૂબ જ સારૂ છે' અને 'સાચુ છે' જેવી માતાની બે પ્રતિક્રિયાઓની વચ્ચે કોઈ તુલના નથી. ત્યાર બાદ જો તે એમ પણ કહે છે કે 'આ એજ લાલ ટ્રક છે જેને તમે કાલે પણ જોયો હતો.' આનો મતલબ છે કે માતા બાળકની સાથે વધારે વાતચીત કરે છે. તેના કારણે બાળક ભાષાકીય, સામાજીક, ભાવનાત્મક રૂપથી વધારે વિકાસશીલ બનશે. 

એવી રીતે ઓછી થતી જાય છે બાળકોની સાથે વાતચીત 
ડૉ. કેટી કહે છે કે માતા અને બાળકોની વાતચીતની તપાસમાં ત્રણ તત્વો સામે આવ્યા. 
પહેલું 
બાળકોની સાથે રમત રમવા ઉપરાંત મેગેઝીન વાંચવા અને ફોનનો ઉપયોગ કરવાના કારણે માતા પોતાના બાળકોથી થોડુ ઓછુ વાતચીત કરે છે. 
બીજુ 
સ્માર્ટફોન પર વધારે સમય પસાર કરવાના કારણે માતા પોતાના બાળક સાથે ચાર ઘણુ ઓછુ વાત કરે છે. 
ત્રીજુ 
જો માતા ફેસબુક બ્રાઉઝ કરવાની સાથે બાળકની કોઈ વાત પર પ્રતિક્રિયા આપે છે તો તેની પ્રતિક્રિયાની ગુણવત્તા ખરાબ થઈ જાય છે.