ડોલરના ભાવ સામે રૂપિયો ગગડી જતા તેની સિદ્ધિ અસર ભાવનગર સ્થિત અલંગના શિપ બ્રેકીંગ ઉદ્યોગને થવા પામી છે. આ ઉદ્યોગ હાલ મંદીમાં ફસાયો છે. તો બીજી બાજુ ઇન્ડિયન કોમોડિટીઝ એક્ષચેન્જમાં થયેલી ઉથલ પાથલ અને ગુજરાતમાં બાંધકામના ઉદ્યોગમાં આવેલી મંદીના કારણે અલંગમાં ભાંગવા આવતા શિપમાંથી નીકળતી પ્લેટના ભાવમાં ટન દીઠ 7000નો ઘટાડો થયો છે. તેની અસર પ્લેટમાંથી સળિયા બનાવતી રોલિંગ મિલો તેમજ ફર્નેશ મિલોને પણ થવા પામી છે. 15થી વધુ રોલિંગ મિલો તેમજ 20થી વધુ ફર્નેશ મિલો પણ આજની સ્થિતિએ બંધ થવા પામી છે.
ભાવનગર જીલ્લાને મળેલા 125 કિલોમીટર લાંબા દરિયા કિનારોનો ઉપયોગ અલંગ ખાતે જહાજ ભાંગવા માટે કરવામાં આવી રહ્યો છે. ભાવનગરમાં 1982થી જહાજ ભાંગવાનો આ ઉદ્યોગ ચાલી રહ્યો છે. પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષરીતે 1 લાખથી વધુ લોકોને રોજગારી આપી રહ્યો છે. ભાવનગરના અલંગમાં જે વ્યાપાર થાય છે તે આયાતી જહાજનો થાય છે. શિપબ્રેકરો જહાજો ખરીદી કાર્ય બાદ 6કે 8 મહિને તેના પૈસા ડોલરના સ્વરૂપે ચુકવતા હોય છે. તાજેતરમાં ડોલરના ભાવમાં થયેલા વધારાની અસર જોવા મળી છે. આજે રૂપિયા સામે ડોલરનો ભાવ 72 રૂપિયા કરતા પણ વધી જતા શિપબ્રેકરોને રાત પાણીએ રોવાનો વારો આવ્યો છે. બીજી બાજુ છેલ્લા 3 મહિનામાં અલંગમાં માત્ર 20 જેટલા જહાજો જ ભાંગવા આવ્યા છે. તેના કારણે રોજગારીના પ્રશ્નો પણ ઉભા થયા છે.
જહાજો પાકિસ્તાન-બાંગ્લાદેશ તરફ વળ્યા
બીજીબાજુ હવે મોટાભાગના જહાજો પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશમાં ભાંગવા જઇ રહ્યા છે. તેથી અલંગ શિપ યાર્ડના વેપારીઓને ભારે નુકશાન થઇ રહ્યું છે. હાલમાં અલંગના જહાજમાંથી નીકળતી પ્લેટોના ભાવમાં ધરખમ ઘટાડો થયો છે. અગાઉ જે પલેટનો ભાવ ટનનો 28000 હતો જે આજે 22000એ પહોંચ્યો છે. એટલે કે 5થી 7 હજારનો ઘટાડો થયો છે અને તેના કારણે શિપબ્રેકરો મુશ્કેલીમાં મુકાયા છે.
180 પ્લોટમાંથી 100માં જહાજ ભાંગવાનું કામ ચાલુ
હાલ અહીં 180 પ્લોટમાંથી 100 પ્લોટોમાં જહાજ ભાંગવાનું કામ ચાલુ છે એટલે કે મૂળ કામમાં 60 ટકાનો ઘટાડો થવા પામ્યો છે, બીજીબાજુ હાલ જહાજ ઓછા ભાંગવા આવતા હોવાથી અહીં આવતા દિવસોમાં રોજગારીની પણ સમસ્યા ઉભી થશે તેમ શિપબ્રેકરો માની રહ્યાં છે. આ ઉપરાંત જે પ્લેટમાંથી સળિયા બનાવાય છે તે રોલિંગમાં પણ માંગ ના હોવાથી અત્યારે જિલ્લામાં 15થી વધુ રોલિંગ મિલો બંધ થવા પામી છે. તો આ બાજુ ઇન્ડક્શન ફર્નેશના કારખાનાઓને પણ મંદીની અસર થવા પામી છે. અગાઉ સળિયાનો ભાવ 44000 હતો જે આજે 37000 ટન દીઠ થતા રોલિંગ મિલોને પણ જોરદાર ફટકો પડ્યો છે.
ડોલરના ભાવની અસર અલંગને
ભાવનગરના અલંગ ઉદ્યોગને બચાવવા સરકાર સમયાંતરે ટેક્સના માળખામાં તેમજ પોલિસીમાં ફેરફારો કરે છે. પરંતુ આ ઉદ્યોગ ફોરેન કરન્સી સાથે જોડાયેલ હોવાથી ડોલરના ભાવમાં વધઘટ થવાથી તેમાં વારંવાર ઓટ અને ભરતી આવ્યા કરે છે અને હવે ઇન્ડિયન કોમોડિટીઝ એક્ષચેન્જમાં પણ સ્ટીલનો સમાવેશ થતા તેની અસર અલંગમાં અને સિહોરની રોલિંગ મિલોમાં જોવા મળી છે.