કેન્દ્ર સરકારે તાજેતરમાં જાહેર કરેલા મોટર વિહિકલ એક્ટ અંતર્ગત હવે પછી કોઇ પણ ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સધારક તેનાં ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સની મુદત પૂરી થયેથી એક વર્ષની અવધિમાં જો ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ રિન્યૂ નહીં કરાવે તો લાઈસન્સ રદ થઈ જશે.
અત્યાર સુધી મુદત પૂરી થયા પછી રિન્યુઅલ માટેની અવધિ પાંચ વર્ષ સુધીની હતી. નવા નિયમ મુજબ હવે આ મુદત એક વર્ષની કરાઇ છે. લાઇસન્સ ઇશ્યૂ થયાથી ર૦ વર્ષ અથવા ૪૦ વર્ષની ઉંમર બેમાંથી જે પહેલાં આવે તે મુજબ ફરી રિન્યૂ કરાવવું પડશે.
આમ લાઇસન્સની મુદતમાં પણ ૧૦ વર્ષ ઘટાડી દેવાયાં છે. જેનો અમલ તાકીદે શરૂ કરવા તમામ આરટીઓને સૂચના આપી દેવાઇ છે. વાહન સોફટવેરમાં નિયમ અનુસાર પણ ફેરફાર કરવાનું શરૂ કરી દેવાયું છે.
ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ એક વર્ષમાં રિન્યૂ ન થાય તો લાઇસન્સધારકે નવેસરથી કાચું અને પાકું લાઇસન્સ નિયમ અનુસાર ફી ભરીને કઢાવવું પડશે. સમગ્ર પ્રક્રિયા નવું લાઇસન્સ કઢાવતા હોય તે પ્રમાણે કરવી પડશે. એટલું જ નહીં પરંતુ ડ્રાઇવિંગ ટેસ્ટ ટ્રેક પર ટેસ્ટ પણ આપવો પડશે.
કેન્દ્ર સરકાર નવા જાહેર કરાયેલા નિયમોમાં ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ, હેવી વિહિકલનાં ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ રિન્યૂ કરાવવાં સહિતના નિયમોમાં ધરખમ ફેરફારો કર્યા છે. આ નિયમો ગુજરાતમાં ૧ સપ્ટેમ્બરથી અમલી કરાયા છે.
જોકે હાલમાં આરટીઓના સોફટવેરમાં આ અંગેના ફેરફારોની કામગીરી ચાલુ કરી દેવાઇ છે. આ ફેરફારના કારણે લોકોને સૌથી વધુ અસર કરનારો નિયમ જૂના ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સને રિન્યૂ કરાવવા માટેનો હશે.
અત્યાર સુધી જૂનાં લાઇસન્સની વેલિડિટી પૂરી થઇ હોય તેવા લાઇસન્સધારક પાંચ વર્ષ સુધી લાઇસન્સ રિન્યૂ કરવાની રાહ જોતા હતા. જેમાં કેટલાકને પાંચ વર્ષ પૂરા થવા સુધીમાં ગણતરીના દિવસો બાકી હતા પરંતુ હવે તેમને પણ લાઇસન્સ મેળવવાની કામગીરી નવેસરથી કરવી પડશે.
જેમાં કમ્પ્યૂટર ટેસ્ટથી લઇ ડ્રાઇવિંગ પ્રેક્ટિકલ ટેસ્ટ સુધીની તમામ કાર્યવાહીનો નવેસરથી સમાવેશ થાય છે. મોટાભાગની આરટીઓમાં વાહન સોફટવેરમાં ફેરફાર અંગેનું અપગ્રેડેશન થઇ ગયું છે. કેટલીક આરટીઓમાં નવા ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સને જૂની સિસ્ટમ મુજબ રિન્યૂ કરવાનું બંધ કરી દેવાયું છે.
જોકે હેવી વિહિકલના લાઇસન્સની અવધિ વધારીને પાંચ વર્ષની કરાઇ છે. હેવી વિહિકલ્સના ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સની અવધિ અત્યાર સુધી ત્રણ વર્ષની હતી. લાઇસન્સધારકે દર ત્રણ વર્ષે રિન્યુઅલ લેવું પડતું હતું. પરંતુ વાહન વ્યવહાર વિભાગે તેમાં રાહત આપી આ મુદત બે વર્ષ વધારી આપી છે.
અમદાવાદ આરટીઓમાં જાહેર કરાતા આંકડા અનુસાર ડ્રાઇવિંગ ટેસ્ટ આપનારા લોકો પૈકી પ૦ ટકા લોકો પાસ થવામાં સફળતા મેળવે છે. ટેસ્ટમાં નાપાસ થનારા લોકોમાં મહિલાઓનું પ્રમાણ વધુ હોય છે.
નવા કાયદામાં થયેલી જોગવાઇ અનુસાર ટ્રાફિક પોલીસ દ્વારા લાઇસન્સ અંગેની ડ્રાઇવ શરૂ કરવામાં આવે અને જો દંડની રકમ વસૂલવામાં આવે કે ચેકિંગ શરૂ કરાય તો અમદાવાદમાંથી એક મોટો વર્ગ લાઇસન્સ વગરનો મળી આવે અથવા તેમની પાસે માત્ર લર્નિંગ લાઇસન્સ હોય તેવું પણ બની શકે.
આ ઉપરાંત ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સની મુદતમાં ઘટાડો કરાયો છે. હવે ૪૦ વર્ષ પછી રિન્યુઅલ કરાવવું પડશે. સરકારે ટેક્નિકલી લાઇસન્સ માટેના ૧૦ વર્ષ ઘટાડી દીધાં છે. જેમાં લાઇસન્સ ઇશ્યૂ થયાથી ર૦ વર્ષ અથવા ૪૦ વર્ષની ઉંમર બે માંથી જે પહેલાં આવે તે મુજબ ફરી રિન્યૂ કરાવવું પડશે. જો કોઇ વ્યક્તિ ૩૦ વર્ષે લાઇસન્સ કઢાવે તો તેણે ૧૦ વર્ષ પછી રિન્યૂ કરાવવું પડશે. આ બદલાવને લગતા ફેરફારો પણ સારથિ-૪ સોફટવેરમાં કરાઇ રહ્યા છે.