નિરાશા / મોદી સરકારમાં સૌથી નીચે પહોંચ્યો ગ્રાહકોનો ભરોસો, RBIના રિપોર્ટમાં ખુલાસો

• RBI નો નાણાકીય નીતિ અહેવાલ
• ચૂંટણી બાદ વર્તમાન સ્થિતિ ઈન્ડેક્સમાં પડતી 

રિપોર્ટ અનુસાર, વર્તમાન સિચ્યુએશન ઈન્ડેક્સ(Current Situation Index) સપ્ટેમ્બરમાં 89.4 પર પહોંચી ગયો છે, જે છેલ્લા 6 વર્ષમાં સૌથી ખરાબ છે. અગાઉ આ સૂચકાંક સપ્ટેમ્બર 2013 માં સૌથી ખરાબ નોંધાયો હતો જ્યારે તે 88 પર આવી ગયો હતો.

5 રીતે લેવાય છે ગ્રાહકના અભિપ્રાય

આરબીઆઈ દર ક્વાર્ટરમાં એકવાર કન્ઝ્યુમર કોન્ફિડન્સ સર્વે(Consumer Confidence survey) કરે છે, જેમાં ઘણા મોટા શહેરોમાંથી આશરે 5000 ગ્રાહકોની આર્થિક સ્થિતિ વિશે અભિપ્રાય પૂછવામાં આવે છે. આ સર્વેક્ષણ આર્થિક સ્થિતિ, રોજગાર, ભાવ સ્તર, આવક અને ખર્ચ - પાંચ આર્થિક મુદ્દાઓ પર ગ્રાહકોની ભાવનાઓને માપે છે.

ગ્રાહકના થયેલ આર્થિક ફેરફારો માપવામાં આવે છે 

ગ્રાહક વિશ્વાસ સર્વેમાં મુખ્યત્વે વર્તમાન સ્થિતિ અને ભાવિ અપેક્ષાઓની અનુક્રમણિકા હોય છે. વર્તમાન રાજ્ય દર છેલ્લા એક વર્ષમાં ગ્રાહક દ્વારા અનુભવાયેલા આર્થિક ફેરફારો દ્વારા માપવામાં આવે છે. તે જ સમયે, ભવિષ્યની અપેક્ષાઓ માટે, આવતા વર્ષે આર્થિક પરિસ્થિતિઓ પર ગ્રાહકનો અભિપ્રાય માંગવામાં આવે છે.

આરબીઆઈના સપ્ટેમ્બરના સર્વેમાં, સ્પષ્ટ થયું કે ગ્રાહકોએ હાલની પરિસ્થિતિ અને ભવિષ્યની અપેક્ષા બંને પર અસંતોષ વ્યક્ત કર્યો છે. જ્યારે વર્તમાન પરિસ્થિતિ 100 થી ઉપર હોય અને 100 થી નીચે હોય ત્યારે નિરાશાવાદી હોય ત્યારે ગ્રાહકો આશાવાદી છે.

નોટબંધી બાદ ગ્રાહકોના વિશ્વાસમાં થયો ઘટાડો 

સપ્ટેમ્બર 2013 માં, ઇન્ડેક્સ ઘટીને 88 પર આવી ગયો હતો. મોદી સરકારના આવ્યા પછી ગ્રાહકોનો આત્મવિશ્વાસ ઝડપથી વધી ગયો. સપ્ટેમ્બર 2014 ના સર્વે સુધીમાં, વર્તમાન સ્થિતિ સૂચકાંક 103.1 પર પહોંચી ગયો હતો અને ડિસેમ્બર 2016 સુધીમાં, તે 100 થી ઉપર રહ્યો, ગ્રાહકો આશાવાદી રહ્યા. પરંતુ નવેમ્બર 2016 માં નોટબંધી પછી, ગ્રાહકોનો વિશ્વાસ ઓછો થયો. ડિસેમ્બર 2016 ના રાઉન્ડ પછી લગભગ અઢી વર્ષ સુધી ગ્રાહકો નિરાશાવાદી રહ્યા, જેનો અર્થ એ કે વર્તમાન સમયગાળાની આ સમયગાળા દરમિયાન આ સમયગાળાની 100 ની નીચે રહે છે.

2019ની ચૂંટણી પહેલા ગ્રાહકોની વધી અપેક્ષાઓ 

2019 ની ચૂંટણીઓ સુધી ગ્રાહકો નિરાશાવાદી રહ્યા હતા. માર્ચ 2019 ના સર્વેક્ષણ બતાવે છે કે ચૂંટણી પહેલા ગ્રાહકોની અપેક્ષાઓ વધી હતી. ચૂંટણી પહેલા, વર્તમાન સ્થિતિ અનુક્રમણિકા 104.6 પર પહોંચી ગઈ હતી. પરંતુ આ આશાઓ વધુ સમય સુધી ટકી ન હતી અને ચૂંટણી પછી જ, હાલની સ્થિતિ સૂચકાંક ઝડપથી નીચે આવવા લાગ્યો.