યુક્રેન પર હુમલા બાદ રશિયાને અમેરિકા સહિત પશ્ચિમી દેશો તરફથી કડક આર્થિક પ્રતિબંધોનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. ત્યારે રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ પુતિને 3 મહિના પહેલાં ભારત સાથે કરેલી આ ડીલ રશિયાને હવે સંકટ સમયે કામમાં આવશે.
100થી વધુ કંપનીઓ રશિયા છોડીને ચાલી ગઈ
રશિયન બેંકો અપનાવી રહી છે ચીનની પેમેન્ટ સિસ્ટમ
3 મહિના પહેલાં પુતિને ભારત સાથે કરી હતી આ ડીલ
રશિયન માર્કેટમાંથી બહાર નીકળતી કંપનીઓમાં વિઝા અને માસ્ટરકાર્ડનો પણ સમાવેશ થાય છે, જે બહાર નીકળી જવાથી રશિયાના સામાન્ય લોકોને ઘણી સમસ્યાઓ થઈ રહી છે. ઘણાં અહેવાલોમાં એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે, તેના વિકલ્પ તરીકે રશિયન બેંકો ચીનની પેમેન્ટ સિસ્ટમ અપનાવી રહી છે. જો કે, ત્રણ મહિના પહેલાં જ્યારે રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન ભારત આવ્યા હતાં ત્યારે તે સમયગાળા દરમિયાન કેટલાંક મહત્વના કરારો રશિયા માટે ખૂબ જ ઉપયોગી સાબિત થઈ શકે છે.
2 દિવસમાં બંધ થઇ જશે વીઝા-માસ્ટરકાર્ડના તમામ કાર્ડ
મળતી માહિતી અનુસાર, વિઝા અને માસ્ટરકાર્ડ પેમેન્ટ સિસ્ટમ પર રશિયન બેંકોએ જે કાર્ડ ઇશ્યુ કર્યા છે, તે 9 માર્ચ બાદ રશિયાની બહાર કામ કરવાનું બંધ કરી દેશે. સમાચારમાં રશિયન સેન્ટ્રલ બેંકના હવાલાથી જણાવવામાં આવ્યું છે કે, આ કાર્ડ સમાપ્ત થાય ત્યાં સુધી રશિયાની અંદર કામ કરવાનું ચાલુ રાખશે. જો કે, આ કાર્ડ્સ વિદેશી કંપનીઓના સ્ટોર્સ અથવા ઓનલાઈન શોપિંગમાં કામ નહીં કરે. આ કાર્ડ પહેલેથી જ ઘણી જગ્યાએ બંધ કરી દેવામાં આવ્યાં છે. આ કારણોસર સામાન્ય રશિયન લોકોને તેમની રોજિંદી જરૂરિયાતો પૂરી કરવામાં ભારે મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે.
ઘણી બેંકો અપનાવી રહી છે ચીનની પેમેન્ટ સિસ્ટમ UnionPay
રશિયન સેન્ટ્રલ બેંક અનુસાર, ઘણી રશિયન બેંકો ચીનની યુનિયનપે સિસ્ટમ અપનાવવા જઈ રહી છે. રવિવારે જારી કરાયેલા એક નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું કે, ઘણી રશિયન બેંકો UnionPay અપનાવવા પર વિચાર કરી રહી છે. ચીનની આ પેમેન્ટ સિસ્ટમ લગભગ 180 દેશોમાં કામ કરી રહી છે. રશિયાની કેટલીક બેંકો પણ તેનો ઉપયોગ કરી રહી છે. ત્યારે Sberbank અને Tinkoff જેવી મોટી બેંકો પણ UnionPay સાથે મળીને કાર્ડ જારી કરવાનું વિચારી રહી છે. આ કાર્ડ્સને રશિયાની પોતાની પેમેન્ટ સિસ્ટમ Mir દ્વારા પણ સપોર્ટ કરવામાં આવશે.
ડિસેમ્બરમાં RuPay અને UPI સંબંધિત આ કરાર
રશિયાને સંકટની આ ઘડીમાં ભારતના ડિજિટલ પેમેન્ટ ઈન્ટરફેસ યુપીઆઇ (UPI) અને સ્થાનિક પેમેન્ટ સિસ્ટમ RuPay (RuPay) તરફથી ઘણી મદદ મળી શકે છે. જ્યારે પુતિન ડિસેમ્બર 2021 માં ભારતની મુલાકાતે આવ્યાં હતાં, ત્યારે આ સંબંધમાં મહત્વપૂર્ણ કરારો પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતાં. વિદેશ મંત્રાલયના તત્કાલિન નિવેદન અનુસાર, 21મી ભારત-રશિયા વાર્ષિક સમિટમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન ઘણી બાબતો પર સહમત થયા હતાં. આ દરમિયાન, બંને પક્ષો રાષ્ટ્રીય ચુકવણી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં RuPay અને Meer કાર્ડને અપનાવવા પર વાતચીત ચાલુ રાખવા માટે સંમત થયા હતાં. એ જ રીતે, બેંક ઓફ રશિયાની UPI અને ફાસ્ટ પેમેન્ટ સિસ્ટમની ક્રિયાપ્રતિક્રિયા અંગે પણ સમજૂતી થઈ હતી.
જાણો ભારતમાં Rupay અને UPI નું કેવું વર્ચસ્વ?
UPI એ સંપૂર્ણ સ્વદેશી ડિજિટલ પેમેન્ટ ઇન્ટરફેસ છે. તે એટલું સરળ અને સુરક્ષિત છે કે, યુએસ સેન્ટ્રલ બેંક ફેડરલ રિઝર્વે પણ તેની પ્રશંસા કરી છે. ગૂગલે અમેરિકામાં UPI લાગુ કરવા અથવા તેના જેવી કોઈ ટેક્નોલોજી વિકસાવવાની પણ માંગ કરી હતી. હવે યુપીઆઈનો ઉપયોગ ભારતની બહાર પણ થઈ રહ્યો છે. પાડોશી દેશ નેપાળે તાજેતરમાં UPI અપનાવ્યું છે. ભારતમાં તમામ ડિજિટલ પેમેન્ટ એપ જેમ કે Google Pay, Amazon Pay, Paytm, BHIM UPI, BharatPe, PhonePe UPI ઇન્ટરફેસ પર આધારિત છે. એ જ રીતે, સ્થાનિક કાર્ડ નેટવર્ક Rupay પણ છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં ઝડપથી વિકસ્યું છે. RBIના ડેટા અનુસાર, 2020માં જ ભારતીય કાર્ડ માર્કેટમાં RuPayનો હિસ્સો 60 ટકાને વટાવી ગયો હતો, જ્યારે 2017માં આ હિસ્સો માત્ર 15 ટકા હતો. કાર્ડ નેટવર્કમાં, વિઝા અને માસ્ટરકાર્ડ જેવા દિગ્ગજોનો ભારતીય બજારમાં 40 ટકાથી ઓછો હિસ્સો છે. જો કે, વિઝા અને માસ્ટરકાર્ડ હજુ પણ ચૂકવણી અને વ્યવહારોના મામલામાં Rupay ની તુલનામાં આગળ છે.