જ્યારે કોઈ વ્યક્તિને યોગ્ય માત્રામાં પ્રોટીન નથી મળતું તો શરીરના અલગ-અલગ ભાગો પર તેના લક્ષણો જોવા મળે છે. આ લક્ષણો સામાન્ય હોય છે અને મોટાભાગના લોકો તેને અવગણે છે. જોકે આમ કરવું ખતરનાક બની શકે છે.
આપણા શરીરના કોષો બનાવવા માટે ખૂબ જ જરૂરી છે પ્રોટીન
શાકાહારી લોકોને પ્રોટીનની ઉણપનો કરવો પડે છે સામનો
માંસ, ચિકન, માછલી અને ઈંડામાં પૂરતા પ્રમાણમાં હોય છે પ્રોટીન
પ્રોટીન તમારા શરીરના લગભગ દરેક ભાગમાં મળી આવતું એક આવશ્યક પોષક તત્વ છે. પ્રોટીન તમારા હાડકાંઓ અને સ્નાયુઓને મજબૂત રાખવાનું કામ કરે છે. હિમોગ્લોબિન નામનું એક અણુ બનાવે છે જે તમારા પૂરા શરીરમાં ઓક્સિજનને લઈ જાય છે. તે એન્જાઈમ નામનું રસાયણ પણ બનાવે છે જે તમારા અંગોમાં કામ કરનારી ઘણી પ્રતિક્રિયાઓનું કારણ બને છે. પ્રોટીન આપણા શરીરના કોષો બનાવવા માટે ખૂબ જ જરૂરી છે. જાણકારોનું માનીએ તો સ્વસ્થ રહેવા માટે એક વ્યક્તિએ દરરોજ 25-30 ગ્રામ પ્રોટીનની જરૂર હોય છે. લોકોના શરીરના પ્રકાર પ્રમાણે પ્રોટીનની માત્રા ઓછી કે વધુ હોય શકે છે. તમામ લોકોને પ્રોટીન ખાવા-પીવાથી મળે છે.
સામાન્ય રીતે એવું માનવામાં આવે છે કે જે લોકો નોન-વેજ ખાય છે તેઓ પ્રોટીનની પર્યાપ્ત માત્રા મેળવી લે છે. શાકાહારી લોકોને પ્રોટીનની ઉણપનો સામનો કરવો પડે છે. હવે સવાલ એ થાય છે કે જો કોઈ વ્યક્તિના શરીરમાં પ્રોટીનની ઉણપ હોય તો તેને કેવી રીતે શોધી શકાય ? વેબએમડીના રિપોર્ટ અનુસાર જ્યારે કોઈ વ્યક્તિને યોગ્ય માત્રામાં પ્રોટીન નથી મળતું તો શરીરના અલગ-અલગ ભાગો પર તેના લક્ષણો જોવા મળે છે. આ લક્ષણો સામાન્ય હોય છે અને મોટાભાગના લોકો તેને અવગણે છે. જોકે આમ કરવું ખતરનાક બની શકે છે.
પ્રોટીનની ઉણપના 5 મુખ્ય સંકેત
- પ્રોટીનની ઉણપ થવા પર હાથ, પગ અને પેટ પર સોજા થવા લાગે છે. આ સમસ્યાને એડીમા પણ કહેવાય છે.
- પ્રોટીનની ઉણપની અસર માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર પણ પડે છે. પ્રોટીનની ઉણપ તમને ઉદાસી અથવા ખૂબ જ આક્રમક બનાવી શકે છે.
- શરીરમાં પ્રોટીનની ઉણપને કારણે તમારા વાળ પાતળા થઈ શકે છે. સ્કીન શુષ્ક થઈ શકે છે અને તમારા નખ પર લાઈન જોવા મળી શકે છે.
- આ જરુરી પોષક તત્વોની પૂરતી માત્રા ન મળવાને કારણે સ્નાયુઓ નબળા પડી શકે છે અને તમને વધુ થાક લાગે છે.
- જે લોકોમાં પ્રોટીનની ઉણપ હોય છે તેમના શરીરની ઇજા કે ઘા રૂઝાતા સમય લાગે છે અને લોહી વધુ વહી જાય છે.
પ્રોટીનની ઉણપને આ રીતે પૂરી કરો
એનિમલ બેસ્ડ ફુડ જેમ કે માંસ, ચિકન, માછલી અને ઈંડામાં પૂરતા પ્રમાણમાં પ્રોટીન હોય છે. આ સિવાય ડેરી પ્રોડક્ટ, ફળો, શાકભાજી, અનાજ વગેરે પણ પ્રોટીન ખૂબ સારી માત્રામાં હોય છે. જો તમને તમારા શરીરમાં પ્રોટીનની ઉણપના લક્ષણો દેખાય છે તો તમે પ્રોટીનયુક્ત ખોરાક લેવાનું શરૂ કરી શકો છો. આ સિવાય ડોક્ટરની સલાહ પર કેટલાક સપ્લીમેન્ટ્સ પણ લઈ શકાય છે. જો કે સપ્લિમેન્ટ્સ ઈચ્છા મુજબ ન લેવા જોઈએ, નહીં તો હૃદયની સમસ્યાઓનો ખતરો રહે છે.