સિક્કા બનાવવા માટે રૉ મટિરિયલ ખરીદવામાં મોડું થતા રિઝર્વ બેંક ઑફ ઇન્ડિયાએ 10 રૂપિયાની સિક્કાની ડિમાન્ડ અડધી કરવાની ફરજ પડી છે. આ કારણે સરક્યુલેશનમાં 10ના સિક્કા ઘટી જવાનો ડર ઉભો થયો છે. સત્તાવાર દસ્તાવેજ મુજબ કેન્દ્ર સરકારની ટંકશાળમાં 10 રૂપિયાના સિક્કાના બ્લોક સમયસર ખરીદી શકાય નથી જેને કારણે RBIના 2019ના નાણાંકીય વર્ષ દરમિયાન સિક્કાની યોજનામાં ફેરફાર કર્યો છે.
કલકત્તા મુંબઇ હૈદરાબાદ અને નોએડામાં ચાર સરકારી ટંકળાશમાં કંટ્રોલ સિક્યોરિટી પ્રિન્ટિંગ એન્ડ મટિરિયલ કૉર્પોરેશન ઑફ ઇન્ડિયા (SPMCIL)ની પાસે છે. SPMCILએ 5-10 રૂપિયાની સિક્કા ખરીદવામાં મોડુ કર્યુ છે. ઓગસ્ટના RBIના સિક્કાની પ્રોડક્શનની યોજનામાં ફેરફાર કરવાની વિનંતી કરી હતી.
આ મામલે ડિપાર્ટમેન્ટ ઑફ ઇકોનોમિક એફેર્સે આ મહિનાની શરૂઆતમાં યોજયેલી પ્રોડક્શન પ્લાનિંગ મીટિંગમાં ચર્ચા કરી હતી. મીટિંગમાં RBIના પ્રતિનિધઓ ઉપસ્થિત હતા. SPMCILએ 4 ઓક્ટોબરમાં લખેલા પત્રમાં જણાવ્યુ છે કે SPMCILએ યોજનામાં ફેરફાર કર્યો છે અને RBIએ તેનો સ્વીકાર કર્યો છે.
આ યોજના અનુસાર ચાર યુનિટે 200 કરોડ પીસ ઢાળવા જણાવવામાં આવ્યુ હતુ. આ અગાઉ 400 કરોડ પીસ બનાવવાની યોજના હતી. RBI 10 રૂપિયાનું સિક્કાનું સરક્યુલેશન વધારવા માંગતી હતી પરંતુ આ શક્ય થયું ન હતી. નાણાંકીય વર્ષ 2018માં 10 રૂપિયા સિક્કામાં 300 કરોડ પીસ બનાવવાની યોજના હતા પરંતુ લોજિસ્ટિકની સમસ્યાને કારણે ટંકશાળ 76 કરોડ પીસ જ સપ્લાય કરી શકી હતી. માર્ચના અંતમાં 10 રૂપિયાના 500 કરોડથી વધારે પીસ સરક્યુલેશનમાં હતા.
યોજના અંતર્ગત મિન્ટિંગ યૂનિટ્સને 5 રૂપિયાનું સિક્કા પ્રોડક્શન વધારવા જણાવવામાં આવ્યુ છે. 2 રૂપિયાના સિક્કાની ડિમાન્ડને પણ પાંચ ગણું વધારવામાં આવ્યુ છે. આ સાથે 1 રૂપિયાના સિક્કાની ડિમાન્ડ 101.9 કરોડ પીસ વધારીને 200 કરોડ પીસ કરી દેવાઇ છે.
મિન્ટિંગ યૂનિટ્સે વધેલી ડિમાન્ડ પૂરી કરવા પોતાના કર્મચારીઓ પાસે 31 માર્ચ 2019 સુધી અઠવાડિયામાં 44-48 કલાકને બદલે 54 કલાક કામ કરવાનું જણાવ્યુ હતુ. આ માટે કર્મચારીઓને ઓવરટાઇમ અને બીજા ભથ્થા આપવામાં આવશે.