દેશમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલનો ઉપયોગ જેટલો વધારે થાય છે એટલી જ તેની કિંમત વધારે છે. જો તે સસ્તુ પણ થાય તો તમારા ખિસ્સામાં વધારે ફાયદો નહીં આવે. આંતરરાષ્ટ્રીય કાચા તેલની કિંમતમાં ઘટાડા છતાં આપણા દેશમાં પેટ્રોલ ડીઝલની કિંમત ઓછી નથી થઈ રહી. ગ્રાહકો પેટ્રોલ તથા ડીઝલના બેઝ પ્રાઈસ એટલે કે એક્સ ફેક્ટરીના લગભગ 3 ગણા વધારે ભાવ ચૂકવે છે. જાણો તેની પાછળ શું છે કારણ. તેનાથી સરકારોને કેટલો ફાયદો થાય છે.
આજે એક લીટર પેટ્રોલની કિંમત 81.06 રુપિયા છે
એક લીટર પેટ્રોલના મૂળ ભાવ 25. 73 રુપિયા છે
તેનાથી સરકારોને કેટલો ફાયદો થાય છે
દિલ્હીમાં આજે એક લીટર પેટ્રોલની કિંમત 81.06 રુપિયા છે. અહીં તમારે જાણવું જરુરી છે કે આની કિંમતમાંથી અડધાથી વધારે પૈસા કંપનીઓની પાસે નહીં પણ કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારની પાસે ટ્રેક્સ રુપે જાય છે. આઈઓસીએલની વેબસાઈડમાંથી પ્રાપ્ત માહિતી મુજબ આ સમયે દિલ્હીમાં 1 લીટર પેટ્રોલમાં ભાવ કંઈક આ પ્રમાણે છે. બેસ પ્રાઈસ એટલે કે એક્સ ફૈક્ટ્રી કિંમત 25.37 રુપિયા છે. જેમાં ફ્રેટ ખર્ચ 0.36 રુપિયા જોડવામાં આવતા તેના ભાવ 25. 73 થઈ જાય છે.
આ વર્ષમાં આંતરરાષ્ટ્રીય બજારોમાં કાચા તેલની કિંમતોમાં ઐતિહાસિક ઘટાડાથી લોકોને ઓઈલના ભાવ ઘટવાની આશા હતી પણ કેન્દ્ર સરકારે ઝટકો આપ્યો હતો. સરકારે પેટ્રોલ પલ 10 રુપિયા અને ડીઝલ પર 13 રુપિયા પ્રતિ લીટર ઉત્પાદન ભાવ વધારી દીધો. આ પહેલા 2014માં પેટ્રોલ પર ટેક્સ 9.48 રુ પ્રતિ લિટર અને ડીઝલ પર 3.56 રુપિયા વધાર્યો. આ નવેમ્બર 2014થી 2016 સુધી કેન્દ્ર સરકારે 9 વાર ભાવ વધાર્યા. જેના કારણે 2016-17માં સરકારને 2, 42,000 કરોડની કમાણી થઈ. 2014-2015માં જે 99000 કરોડ રુપિયા હતી. એ બાદ ઓક્ટોબર 2017માં 2 રુપિયા ઘટી., જો કે આ વર્ષે ડ્યૂટીમાં 1.50 રુપિયા પ્રતિ લિટર વધારો કર્યો છે. એટલું જ નહીં જુલાઈ 2019માં આ એક વાર ફરી 2 રુપિયા પ્રતિ લીટર વધી ગઈ છે.
ભારત કાચા તેલમાં મોટો આયાત કર્તા છે. ખપતના 85 ટકા ભારત આયાતના માધ્યમથી પુરુ કરે છે. એટલા માટે જ્યારે પણ ક્રુડ ઓઈલ સસ્તુ થાય છે ત્યારે ભારતને ફાયદો થાય છે. તેલ સસ્તુ થવાની સ્થિતિમાં આયાતમાં ઘટાડો નથી થતો પરંતુ ભારતમાં બેલેન્સ ઓફ ટ્રેડ ઓછુ થાય છે. આનાથી રુપિયાને ફાયદો થાય છે. કેમ કે ડોલરની સરખામણીએ ભારતનો રુપિયો મજબૂત થાય છે. મોંઘવારી કાબૂમાં આવે છે. સસ્તા કાચા તેલથી ઘરેલુ બજારમાં આની કિંમત ઓછી રહેશે.