રિપોર્ટ / તમામ ક્ષેત્રે નંબર 1 ગુજરાત આ ક્ષેત્રમાં ધકેલાયું પાછળ, માંડમાંડ બચી આબરૂ

નીતિ આયોગ દ્વારા સમગ્ર દેશમાં 7 જુનના રોજ એક સર્વે હાથ ધરવામાં આવ્યો હતો. જેનો હેતુ સમગ્ર દેશના આરોગ્ય, ખોરાક અને ઔષધ નિયમન એટલે કે ફૂડ એન્ડ ડ્રગ વિભાગ દ્વારા કરવામાં આવતી કામગીરીને આધારે રેન્કીંગ આપવાનું નક્કી કરવું તે હતું. આ સર્વેમાં અનેક પ્રકારના માપદંડો નક્કી કરવામાં આવ્યા હતા. જેમાં કોમ્પ્લાન્સ એટલે કે, સભ્યતા અથવા તો વિનય-વિવેક, ભૌતિક સુવિધા, માનવ સંસાધનો, લેબોરેટરી તેમજ તેની ક્ષમતા, સેમ્પલ ટેસ્ટીંગ તથા કોમ્યુનિકેશન જેવા માપદંડોના આધારે સર્વે કરવામાં હાથ ધરાયો હતો.

કેન્દ્ર સરકારે લીધી આ નોંધ

આ સર્વે બાદ નીતિ આયોગના અધ્યક્ષ દ્વારા `હેલ્ધી સ્ટેટસ પ્રોગ્રેસિવ ઈન્ડિયા' નામનો અહેવાલ તાજેતરમાં પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો. ભારત સરકારના નીતિ આયોગ દ્વારા બહાર પડાયેલા રિપોર્ટમાં રાજ્યના ફૂડ એન્ડ ડ્રગ વિભાગની સક્રીયતા, પરીક્ષણ અને દંડાત્મક કાર્યવાહીની પ્રશંસા કરવામાં આવી છે. જેની કેન્દ્ર સરકારે પણ નોંધ લીધી છે. કેમકે જ્યારે આરોગ્ય વિભાગની સેવાઓ જે ખામી રહી ગઈ હતી તેની પૂર્તિ કરવાનું કામ રાજ્યના ફૂડ અને ડ્રગ વિભાગે કરી આપ્યુ છે.

રાજ્યને આ પ્રમાણે ગુણ મળ્યા
નીતિ આયોગ દ્વારા જે આરોગ્ય અંગેનો સૂચકાંક નક્કી કરવા જે સર્વે હાથ ધરવામાં આવ્યો છે તે સર્વે કુલ 100 ગુણનો રાખવામાં આવ્યો હતો. જેમાં વિવધ પેરામિટર્સના અલગ અલગ ગુણ રાખવામાં આવ્યા હતા. જેમાંથી રાજ્યને આ પ્રમાણે ગુણ મળ્યા હતા. કોમ્પ્લાન્સ બાબતે રાજ્યને 30 ગુણમાંથી 22 ગુણ મળ્યા હતા. તો ઈફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને હ્યુમન રિસોર્સ બાબતે 20માંથી 14 ગુણ મળ્યા હતા. જ્યારે લેબોરેટરી કેપેસિટી અને સેમ્પલ ટેસ્ટીંગમાં 20માંથી રાજ્યને 18 ગુણ મળ્યા હતા. તો કોમ્યુનિકેશન અથવા કન્ઝ્યુમર એમ્પાવરમાં ઉત્કૃષ્ટ પ્રદર્શન કરતાં 20માંથી 20 ગુણ મળ્યા હતા. જો ટ્રેનિંગ વ્યવસ્થાની વાત કરવામાં આવે તો તેમાં નબળું પ્રદર્શન જોવા મળ્યું છે. જેમાં 10માંથી માત્ર 5 ગુણ મળ્યા હતા. ટૂંકમાં આરોગ્ય બાબતે રાજ્યને ફાળે 100માંથી 79 ગુણ આવ્યા છે. આરોગ્ય સૂચકાંકના આ સર્વેમાં સમગ્ર દેશમાં રાજ્યને બીજો ક્રમાંક મળ્યો છે. જ્યારે પ્રથમ ક્રમાકથી ગોવાની આરોગ્યકીય સેવાને બિરાદાવાઈ છે.

ક્યા પેરામિટર્સ                                   કેટલામાંથી કેટલા ગુણ ?  

કોમ્પ્લાન્સ                                             22 ગુણ (30માંથી)  
ઈફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને હ્યુમન રિસોર્સ                14 ગુણ (20માંથી)  
લેબોરેટરી કેપેસિટી અને સેમ્પલ ટેસ્ટીંગ    18 ગુણ (20માંથી)  
કોમ્યુનિકેશન અથવા કન્ઝ્યુમર એમ્પાવર  20 ગુણ (20માંથી)  
ટ્રેનિંગ                                                    5 ગુણ (10માંથી)  

ગુણની વાત જોઈએ તો ઈફ્રાસ્ટ્રક્ટર અને હ્યુમન રિસોર્સના મુદ્દે રાજ્ય અને ફુડ એન્ડ ડ્રગ વિભાગ એટલા માટે પાછળ રહ્યું છે. કેમ કે અહીં કર્મચારીઓની અછત જોવા મળી છે, પરંતુ એકંદરે જોઈએ તો 3 દિવસ જ અગાઉ હેલ્થ વિભાગને કારણે ખોવાયેલી આબરૂ અને શાખ બચાવવા ફુડ એન્ડ ડ્રગ વિભાગ જ હેલ્થ વિભાગની વ્હારે આવ્યું હોય તેમ લાગે છે.