મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનના સોલિડ વેસ્ટ મેનેેજમેન્ટ વિભાગ દ્વારા પીરાણાના કચરાના ડુંગરને હટાવવા માટે ઇન્દોરની પદ્ધતિ મુજબ ટ્રોમેલ મશીનને લાખો રૂપિયાના ખર્ચે ભાડે લઇ પ્રોસેસિંગની કામગીરી ચાલી રહી છે. બીજી તરફ નેશનલ ગ્રીન ટ્રિબ્યૂનલ (એનજીટી)ના આદેશ મુજબ બે વર્ષમાં કચરાનો નિકાલ કરવાનો હોઇ તંત્ર દ્વારા તેની કામગીરીમાં વ્યાપક ભ્રષ્ટાચાર થતો હોવાના ગંભીર આક્ષેપ ઊઠ્યા છે. ઇન્દોર કરતાં પણ અમદાવાદમાં ઝડપી કચરો દૂર કરાઇ રહ્યો હોવાના તંત્રના દાવા સામે પણ મોટો પ્રશ્નાર્થ ઊઠ્યો છે.
સોલિડ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ વિભાગ દ્વારા ટ્રોમેલ મશીન ભાડે લેવામાં ચલાવાતું ધુપ્પલ
નેપ્રા રોડ પર કચરો ઠલવાતો હોવાના ઊઠેલા ગંભીર આક્ષેપ
સોલિડ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ વિભાગ દ્વારા અત્યારે દરરોજ ૩૦૦ મેટ્રિક ટન કચરાનું પ્રોસેસિંગ કરી શકે તેવાં ૧૭ નાનાં મશીન અને ૧,૦૦૦ મેટ્રિક ટન કચરાનું પ્રોસેસિંગ કરી શકે તેવા એક મોટા મશીનને પીરાણા ખાતે કામે લગાડ્યું છે. તંત્ર ૩૦૦ મેટ્રિક ટનના મશીનને ભાડે ચલાવવા પ્રતિ મહિને રૂ.૬.૪૦ લાખનું ભાડું ચૂકવી રહ્યું છે, જ્યારે ૧,૦૦૦ મેટ્રિક ટનના ઓટોમેટિક મશીનનું પ્રતિ મહિને રૂ.૧૪ લાખનું ભાડું છે, જોકે સોલિડ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ વિભાગ દ્વારા ટ્રોમેલ મશીન ભાડે લેવામાં ધુપ્પલ ચલાવાતું હોવાનું ચર્ચાઇ રહ્યું છે.
૩૦૦ મેટ્રિક ટનની ક્ષમતા ધરાવતું એક નાનું મશીન એક મહિનામાં ૭પ૦૦ મેટ્રિક ટન કામ કરી શકે છે. આ મશીનનો પ્રતિટન કચરાના નિકાલ માટે રૂ.૮પનો ખર્ચ થાય છે, જ્યારે ૧,૦૦૦ મેટ્રિક ટનની ક્ષમતા ધરાવતું એક ઓટોમેટિક મશીન એક મહિનામાં રપ,૦૦૦ મેટ્રિક ટન કામ કરી શકતું હોઇ આ મશીનનો પ્રતિટન કચરાના નિકાલનો ખર્ચ રૂ.પ૬ થાય છે.
આમ, ૧,૦૦૦ મેટ્રિક ટનનું મશીન સસ્તું તેમજ મૂવેબલ હોવા છતાં સોલિડ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ વિભાગ દ્વારા વધુ ને વધુ ૩૦૦ મેટ્રિક ટન ક્ષમતાનાં મશીન લગાવીને ખુુલ્લેઆમ ભ્રષ્ટાચાર આચરાઇ રહ્યો છે. આમાં પણ આ વિભાગના ડાયરેક્ટર હર્ષદ સોલંકીની ભ્રષ્ટ કામગીરી સામે સીધી રીતે આંગળી ચીંધાઇ છે.
એક અંદાજ મુજબ ૧૭ નાનાં મશીન માટે મહિને રૂ.૧.૦૮ કરોડથી વધુ ભાડું ચૂકવાઇ રહ્યું છે અને મહિને ૧.ર૭ લાખ મેટ્રિક ટન કચરાનું પ્રોસેિસંગ કરી રહ્યાં છે. બીજી તરફ આટલા જ કચરાનું પ્રોસેસિંગ ફક્ત પાંચ ઓટોમેટિક મોટાં મશીનથી થઇ શકતું હોવા છતાં અગમ્ય કારણસર તંત્ર વધુ ને વધુ ૩૦૦ ટ્રોમેલ મશીન ભાડે લેવા જઇ દર મહિને લાખો રૂપિયાનો ચૂનો મ્યુનિ. તિજોરીને લગાવવાનું છે.
૩૦૦ મેટ્રિક ટન ક્ષમતાનાં વધુ ૪૦ મશીન ભાડે લેવાનો ઓર્ડર સોલિડ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ વિભાગ દ્વારા અપાઇ ગયો છે. બીજાં મશીન કામે લાગશે તો દર મહિને વધુ લાખો રૂપિયા ચૂકવાશે, જે એનજીટીના બહાને આચરાતો ભ્રષ્ટાચાર છે.
મ્યુનિ. તંત્રમાં સ્ટેન્ડિંગ કમિટી સર્વોચ્ચ વહીવટી કમિટી હોવા છતાં ટ્રોમેલ મશીનની વિસ્તૃત જાણકારી તેની સમક્ષ મુકાતી નથી કે મંજૂરી લેવાતી નથી અને ટેન્ડરની શરતમાં ફેરફાર કરી ધારાધોરણ જાળવ્યા વગર પ્રજાનાં નાણાંનો બેફામ વેડફાટ થતો હોવાનો ગંભીર આક્ષેપ ગાંધીનગરના એક જાગૃત નાગરિક શૈલેશ ભટ્ટે કર્યો છે.
તેમણે મુખ્યપ્રધાન વિજય રૂપાણીને પીરાણા ડમ્પ સાઇટ પર કચરાના નિકાલમાં ચાલતા ભ્રષ્ટાચારને અટકાવવા લેખિત રજૂઆત પણ કરી છે. એનજીટીના આદેશ મુજબ ઇન્દોરમાં ૩૦૦ મેટ્રિક ટનનાં ટ્રોમેલ મશીનથી બે પાળીમાં કામ કરી દરરોજ ૩૦૦ મેટ્રિક ટન કચરાનું પ્રોસેસિંગ કરાયું હતું.
બીજી તરફ અમદાવાદના સત્તાવાળાઓ એક પાળીમાં દરરોજ ૩૦૦ મેટ્રિક ટન કચરાના પ્રોસેિસંગનો દાવો કરી રહ્યા છે એટલે હર્ષદ સોલંકી કેવી કરામત કે જાદુથી આવી કામગીરી કરી રહ્યા છે તેવા પ્રશ્ન ઊઠ્યા છે, જેના કારણે ઇન્દોરમાં દૈનિક પ,૦૦૦ મેટ્રિક ટન કચરાના પ્રોસેસિંગ સામે અમદાવાદમાં પ્રતિદિન ૬,૦૦૦ મેટ્રિક ટન કચરાનું પ્રોસેસિંગ કરીને અત્યાર સુધીમાં દસ લાખ મેટ્રિક ટન કચરો દૂર કર્યાનો તંત્રનો દાવો હાસ્યાસ્પદ લાગે છે, કેમ કે નેપ્રા રોડ પર બંને બાજુ ઠલવાયેલા કચરાના ઢગલા જોતાં સત્તાવાળાઓની ૮.પ એકર પીરાણાની જમીન ખુલ્લી કરાઇ હોવાની જાહેરાતમાં દમ લાગતો નથી. આના બદલે પીરાણાથી કચરો સીધેસીધો ઉપાડી નેપ્રા રોડ પર ઠાલવી જમીન ખુલ્લી કરવાના નામે સોલિડ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટના ભ્રષ્ટ અધિકારી લોકોની આંખમાં ધૂળ નાખતા હોવાનું ચર્ચાઇ રહ્યું છે.
કચરામાંથી કાપડ, કાગળ, લાકડું, પ્લાસ્ટિક તેમજ મકાનનાે કાટમાળ, ભીનો કચરો વગેરે અલગ પાડી સિમેન્ટ ઉત્પાદક તેમજ એનર્જી ઉત્પન્ન કરતી કંપનીને આપવામાં આવતો હોવાનો દાવો કરાય છે તો આજ સુધીમાં કચરામાંથી કેટલી વીજળી ઉત્પન્ન કરાઇ કે અન્ય બાય પ્રોડક્ટ મેળવાઈ તેનો કોઇ રેકોર્ડ સોલિડ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ વિભાગના ઉચ્ચ અધિકારીઓ પાસે ન હોઇ આમાં પણ વ્યાપક ગેરરીતિ આચરાતી હોવાના ગંભીર આક્ષેપ થઇ રહ્યા છે.