કરુણતા / રડાવી દેતી તસવીરો : લૉકડાઉન અને કોરોનાથી પણ ખતરનાક સંકટ આ લોકોએ સહન કરવું પડ્યું છે

ઘરની અંદર બેઠા બેઠા જયારે પણ તમને આ પરિસ્થિતિને લઇને હતાશા, તણાવ કે પછી ક્રોધની લાગણી આવે ત્યારે એ યાદ રાખવા જેવું છે કે અત્યારે જયારે ઘરની બહાર પગ મુકતા પણ ડર લાગે છે એવા સમયમાં દેશમાં હજારો નહીં પણ લાખો પરપ્રાંતિય કામદારો તેમના વતનથી હજારો કિમી દુર રોજગાર વિના, સરકારની કોઈ નક્કર વ્યવસ્થા વિના, આવતી કાલે કેવી રીતે પોતાનું અને પોતાના બાળકોનું પેટ ભરશે તેવી વ્યથામાં રહી રહ્યા છે અથવા તો આ ધોમધખતા તડકામાં પગપાળા કે અન્ય સાધન ઉપર પોતાના વતન જઈ રહ્યા છે. તેમની આ અવદશાની બોલતી તસ્વીરો હ્રદય હચમચાવી દે તેવી છે. 

ઉત્તર પ્રદેશ અને મધ્ય પ્રદેશની સરહદે આ કામદારો સોશ્યલ ડિસ્ટન્સિંગ પાળ્યા વિના ઠાંસી ઠાંસીને ટ્રકમાં બેઠા છે. તેમની પાસે આ મુસાફરી સિવાય કોઈ વિકલ્પ નથી. 

પોતાનો વજનદાર સામાન માથે મૂકીને જઈ રહેલા મજૂરો તેમની પાસેથી પસાર થઇ રહેલા 'સુખી વ્યક્તિ'ને ગાડીમાં આરામથી સફર કરી રહેલો ઘડીભર જોઈ રહે છે.

આજે મધર્સ ડે છે. માતાઓ પ્રત્યે પોતાનો આભાર વ્યક્ત કરવાનો શ્રેષ્ઠ દિવસ. જો કે આ વૃદ્ધા પણ કોઈ પુત્રની માતા છે. તે આજે કમર સીધી રાખીને ચાલી પણ શકતી નથી અને આ સ્થિતિમાં અન્નજળ ખૂટતા પોતાના વતનની વાટ પકડી રહી છે. 

સરકારે દોડાયેલી સ્પેશ્યલ ટ્રેઇનોમાં ઘણા કામદારો વતન જઈ રહ્યા છે. પોતાના વતન જવાનો હરખ પણ છે પરંતુ બેરોજગારીમાં કેવી રીતે ભરણપોષણ કરશે તેની ચિંતા પણ છે. આ મિશ્રિત લાગણીઓ મુસાફરોના ચહેરા પર પ્રતિબિંબિત થાય છે. 

 

Special Report: India's migrant workers fall through cracks in coronavirus lockdown https://t.co/Bf4opXo8zU pic.twitter.com/zAb4kyTag4

— Reuters (@Reuters) April 25, 2020

 

કોઇએ ખભે સામાન ટેકવો તો કોઈએ સંતાન. આ માસુમનો 'ગુનો' એ છે કે એના પિતા પરપ્રાંતીય મજૂર છે અને કોઈ ખોરાક અને રોજગારનાં અભાવે હવે તેણે ગામની વાટ પકડવી પડી છે. 

 

Hundreds of migrant workers throng Delhi's Anand Vihar Bus Station to go back home amid a nationwide lockdown #ExpressPhotos by @abhinavsaha

SEE MORE HERE: https://t.co/WLM1Psd6ZH pic.twitter.com/kcOk2WPaBh

— The Indian Express (@IndianExpress) March 28, 2020

 

રાજધાની દિલ્હીના બસ સ્ટેશન ઉપર વતન જતા કામદારોની સંખ્યા એટલી વધુ હતી કે પરિણામે ધક્કામુક્કી અને અંધાધૂંધીનો માહોલ સર્જાયો. સરકાર સોશ્યલ ડિસ્ટન્સ રાખવાની ચર્ચા કરે છે જયારે અહીં તો માનવ મહેરામણ ઉમટ્યું છે. 

 

#ExpressPhotos | Trains provide some relief, but many continue long walk home

See more pictures: https://t.co/almx26uaH8 pic.twitter.com/8YKs7w6efj

— Express Photo (@ExpressImages) May 9, 2020

 

 

No words to describe this.. pic.twitter.com/N5uOaKvLZV

— Aryan Srivastava (@aryansrivastav_) May 10, 2020

 

ક્યાંક બાળક તેના પિતાના ખભે કટકે છે તો ક્યાંક પિતા તેના બાળકના ખભે ગોઠવાય છે. આ મુશ્કેલીની ક્ષણોમાં પરિવાર જ આ કામદારોને બચાવે છે નહીંતર તેમની જીજીવિષા ખતમ થઇ જાય તેવી સ્થિતિ સર્જાઈ છે.

 

We as a country should bear the cost of migrants going back to their homes. Train services should be free. They (Labourers) are already burdened with no pay & no place to stay compounded with the fear of #covid19 infection. pic.twitter.com/lKK5KfKz7u

— Riteish Deshmukh (@Riteishd) May 4, 2020

 

અભિનેતા રિતેશ દેશમુખે આ તસ્વીર મૂકીને લખ્યું છે કે કામદારોને વતન પહોંચાડતી સેવાઓ માટે તેમની પાસેથી ભાડું ન લેવું જોઈએ. તેઓ આમ પણ બેરોજગાર છે તેમની પાસે ચુકવવા માટે કોઈ રકમ બચી નથી. 

 

These visuals are a reflection of our SELFISHNESS. Shall haunt us FOREVER. #migrants pic.twitter.com/V9DchchcAN

— Tabeenah Anjum (@TabeenahAnjum) May 8, 2020

 

કોઈ પણ માતા પિતા તેના બાળકને સૌથી સારી સગવડો આપી શકે તેમ ઈચ્છે એ સ્વાભાવિક છે. જો કે તસ્વીરમાં કાંઇક જુદું જ સામે આવી રહ્યું છે. એક કામદાર એક ટ્રોલીમાં સામાન ઉપર પોતાના બાળકને 'નાખી'ને જઈ રહ્યો છે. બાળક બીમાર છે, મૃત છે, સુઈ ગયું છે કાંઈ પણ નક્કી નથી કરી શકાતું પણ બાળક એક જીવને બદલે એક સામાન બની ગયું છે.