ટેક્સમાં કાપ મૂક્યા વગર પેટ્રોલ-ડીઝલના ભાવમાં થઇ શકે છે ઘટાડો

પેટ્રોલ-ડિઝલના ભાવની લાગેલી આગ દિવસેને દિવસે વિકરાળ થતી જાય છે. આ એવી આગ છે જે સામાન્ય જનતાના ચૂલા હોલવી નાખવા સક્ષમ છે.

કલ્યાણ રાજ્યના સત્તાસ્થાને બેઠેલી સરકાર ધારે તો લોકોને રાહત આપી શકે છે પરંતુ તે માટે તેને ફાયદાનો લોભ ધટાડવો પડશે. સરકાર ધારે તો ટેક્સમાં કોઈપણ જાતનો ઘટાડો કર્યા વગર પણ આમનાગરિકોને સસ્તા ભાવે પેટ્રોલ-ડીઝલ આપી શકે છે. તો કઈ રીતે સરકાર પેટ્રોલ -ડિઝલના ઘટાડી શકે છે ભાવ અને નાગરિકોને કઈ રીતે મળી શકે તેનો લાભ જોઈએ આ રિપોર્ટમાં.  

પેટ્રોલ-ડિઝલના વિક્રમ સર્જક ભાવે સામાન્ય નાગરિકોનું બજેટ વેરણછેરણ કરી નાખ્યું છે. રાજધાની દિલ્હીમાં પેટ્રોલ 81 રૂપિયે પહોંચ્યું છે અને ડિઝલ 73 રૂપિયે  પહોંચ્યું છે.

જોકે રાજધાની દિલ્હીમાં દેશના અન્ય રાજ્યોની સરખામણીમાં ટેક્સ ઓછો હોવાના કારણે દિલ્હીમાં પેટ્રોલના ભાવ થોડા ઓછા છે. છેલ્લાં 4 વર્ષમાં પેટ્રો ઉત્પાદનો પર એક્સાઈઝ ડયૂટી બમણી થઈ ગઈ છે અને વેટમાં પણ વધારો થઈ ગયો છે.

ત્યારે સરકાર ઈચ્છે તો કેટલીક નીતિઓ અમલમાં મૂકીને ટેક્સમાં કાપ મૂક્યા વગર પણ પેટ્રોલ અને ડિઝલની કિંમતમાં ઘટાડો કરી શકે છે. પેટ્રોલ અને ડિઝલની છૂટક કિંમતમાં લગભગ અડધો અડધ ટેક્સ ભળેલો હોય છે.

વર્તમાન જીએસટી માળખામાં સૌથી મોટો ટેક્સસ્લેબ 28 ટકાનો છે અને પેટ્રોલ-ડીઝલ પણ આ 28 ટકા ટેક્સ સ્લેબના દાયરમાં આવે છે. જો સરકાર પેટ્રોલ ડિઝલનો આ સ્લેબ 40 ટકા રાખે તો પણ પેટ્રોલ ડિઝલની કિંમતમાં ઘટાડો થઈ શકે છે.

તેલની વધતી કિંમતોથી ઓએનજીસીને પણ નફો વધી ગયો છે. ઓએનજીસી 20 ટકા પેટ્રોલનો સપ્લાયર્સ છે. પોતાના નફાને જોતા તે રિટેલરોને સસ્તાદરે પેટ્રોલ આપી શકે છે. આમ કરવા માટે સરકારે ઓએજીસી દ્વારા ફાયદો ઘટાડવાની તૈયારી રાખવી પડે. તો બજારમાં ગ્રાહકોને  ભાવઘટાડાનો સીધો ફાયદો થાય તેમ છે. 

કેટલીક ખરીદી વાયદાબજાર પ્રમાણે પણ થાય છે. આ વેપાર પદ્ધતિ પ્રમાણે વર્તમાન કિંમતે ભવિષ્યમાં પેટ્રોલ ડિઝલ કે અન્ય ચીજવસ્તુ ખરીદી શકાય છે. આ પ્રમાણે જો પેટ્રોલ-ડિઝલ ખરીદી લેવામાં આવે તો ગ્રાહકોને ભવિષ્યમાં વધતા ભાવે પેટ્રોલ ખરીદવું પડશે નહીં.

ગ્રાહકોને જરૂર પડે ભૂતકાળની ઓછી કિંમત પ્રમાણે પેટ્રોલ ડિઝલ મળી શકે. જોકે પેટ્રોલની વાયદા બજાર પ્રમાણે ખરીદી કરવાની  પેટ્રોલિયમ મંત્રાલયે મંજૂરી આપી દીધી છે પરંતુ સેબી પાસેથી મંજૂરી મળવાની બાકી છે.

ઓપેક દેશો પશ્ચિમી દેશોની સરખામણીએ એશિયાના દેશોને  ઊંચા ભાવે તેલ વેચી રહ્યા છે. જો સરકાર ઓપેક પર દબાણ ઉભું કરવા અન્ય એશિયાયી દેશો સાથે સંપર્ક વધારે તો ભારતને પણ પશ્ચમી દેશોની જેમ પેટ્રોલ ડિઝલની ખરીદીમાં ડિસ્કાઉન્ટ મળી શકે તેમ છે.  

સરકાર પાસે પેટ્રોલ-ડીઝલમાં ભાવ ઘટાડવા માટે અનેક વિકલ્પો છે. સરકાર વધતી કિંમતોના સમયમાં ગ્રાહકોને રાહત આપી શકે છે પરંતુ તે માટે રાજકીય ઈચ્છાશક્તિની જરૂરિયાત છે.