મોટાભાગની પ્રાઈવેટ કંપનીઓમાં 24x7 શિફ્ટ એટલે કે ચોવીસ કલાક કામ કરવાનું ચલણ ખૂબ જ ઝડપથી વધી રહ્યું છે. જેથી ઘણાં લોકો નાઈટ શિફ્ટમાં પણ કામ કરે છે અથવા તો દર અઠવાડિયે તેમની શિફ્ટ અને શેડ્યુલ ચેન્જ થાય છે. ક્યારેક મોર્નિંગ શિફ્ટ, ક્યારેક ઈવનિંગ તો ક્યારેક નાઈટ શિફ્ટમાં કામ કરવું પડે છે. જે લોકો આવી બદલાતી શિફ્ટમાં કામ કરે છે તેમને સ્થૂળતા, ડાયાબિટીસ થવાનો ખતરો વધુ હોય છે, સાથે જ તેમના માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર પણ તેની ખરાબ અસર જોવા મળે છે.
ડિપ્રેશન અને ચિંતા
બ્રિટનની એક યૂનિવર્સિટીના સંશોધકોએ કરેલાં એક રિસર્ચમાં જાણવા મળ્યું છે કે, શિફ્ટમાં કામ કરવાથી લોકોમાં 33 ટકા ડિપ્રેશન અને ચિંતા વધી જાય છે. ખાસ કરીને એવા લોકોની સરખામણીએ જે લોકો નાઈટ શિફ્ટમાં કામ નથી કરતા અથવા તો એવા લોકો જે સવારે 9થી સાંજે 5 વાગ્યાની શિફ્ટમાં કામ કરે છે.
માનસિક બીમારીઓનો ખતરો
શિફ્ટમાં કામ કરવાવાળા લોકોમાં માનસિક સ્વાસ્થ્ય સંબંધી સમસ્યાઓ થવાની સંભાવના 28 ટકા વધુ હોય છે. આ પરિણાત અગાઉના 7 સંશોધનોમાં સામે 28438 લોકોની તપાસ કર્યા પછી સામે આવ્યું છે.
ચિડિયાપણું અને મૂડ સ્વિંગ
સંશોધનમાં સામેલ નિષ્ણાંતોનું કહેવું છે કે, વારંવાર શિફ્ટમાં ચેન્જિસ થવા પણ આપણા સૂવા અને જાગવાની પેટર્ન પર ખરાબ અસર થાય છે. આપણું શરીર સૂવા અને જાગવાની પ્રક્રિયામાં વારંવાર થતાં બદલાવને સહન કરી શકતું નથી. જેના કારણે લોકોમાં ચિડિયાપણું વધે છે. આ સિવાય મૂડ સ્વિંગ પણ થાય છે.
ડાયાબિટીસ અને મેટાબોલિક સિન્ડ્રોમ
જાપાનમાં થયેલી એક સ્ટડીમાં આ વાત સામે આવી હતી કે, એવા લોકો જે શિફ્ટમાં કામ કરે છે તેમનામાં ડે વર્કર્સની તુલનામાં ડાયાબિટીસ થવાનો ખતરો 50 ટકા વધુ હોય છે. સાથે જ એવા લોકોમાં મેટાબોલિક સિન્ડ્રોમ જેમાં ઘણાં પ્રકારની સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ જેમ કે, હાઈ બીપી, હાઈ બ્લડશુગર, સ્થૂળતા અને અનહેલ્ધી કોલેસ્ટ્રોલ લેવલની સમસ્યા પણ સામેલ છે.
એક્સરસાઈઝ કરો અને પરિવાર સાથે સમય વિતાવો
સંશોધકોનું કહેવું છે કે એક્સરસાઈઝ માટે સમય કાઢવો ખૂબ જ જરૂરી છે. સાથે જ મિત્રો અને પરિવારજનો સાથે સમય વિતાવવાથી માનસિક સ્વાસ્થ્ય સારું રહે છે.