લોકસભા / Big News : OBC સમુદાય માટે મોદી સરકારે લીધો મોટો નિર્ણય, ગુજરાતમાં પાટીદારોને મળશે આ વિશેષ લાભ

• મોદી સરકારે OBC સમુદાયને આપી મોટી ભેટ
• મહારાષ્ટ્રમાં મરાઠા સમૂદાય, ગુજરાતમાં પટેલ સમુદાયને અનામત મળશે 
• લોકસભામાં ઓબીસી બીલ પસાર કરાવ્યું

વિપક્ષોએ ભરપૂર ટેકો આપ્યો

કેન્દ્રીય સામાજિક ન્યાય અને અધિકારીતા મંત્રી ડોક્ટર વિરેન્દ્ર કુમારે લોકસભામાં ઓબીસી સમૂદાયને અનામત આપતું બીલ રજૂ કર્યું હતું જે સર્વસંમતિથી પસાર થઈ ગયું હતું. વિપક્ષોએ પણ આ બીલને પૂરતો ટેકો આપતા સરકારનું કામ સરળ બન્યું હતું. આ બીલ પસાર થયુ હોવાથી હવેથી મહારાષ્ટ્રમાં મરાઠા સમૂદાય, ગુજરાતમાં પટેલ સમૂદાય, હરિયાણામાં જાટ સમૂદાય તથા કર્ણાટકના લિંગાયત સમૂદાયના ઓબીસી વર્ગમાં સામેલ થવાની શક્યતા ઉજળી બની છે. 

આ બીલ દેશના તમામ રાજ્ય સરકારોને ઓબીસી લિસ્ટ તૈયાર કરવાનો અધિકાર આપશે. 

કયા સમુદાયને લાભ મળશે 

- મહારાષ્ટ્રમાં મરાઠા સમુદાય

- ગુજરાતમાં પટેલ સમુદાય

- હરિયાણામાં જાટ સમુદાય

- કર્ણાટકના લિંગાયત સમુદાય

બિલમાં શું જોગવાઈ છે?
કેન્દ્ર સરકાર જે સુધારા બિલ લાવ્યું છે, તેમાં એવી જોગવાઈ છે કે હવે રાજ્ય સરકારો OBC ની યાદી તૈયાર કરી શકશે. એટલે કે હવે રાજ્યોને ઓબીસીમાં કોઈપણ જાતિનો સમાવેશ કરવા માટે કેન્દ્ર પર આધાર રાખવો પડશે નહીં. આનો અર્થ એ થયો કે હવે રાજ્ય સરકારો તેમના ઓબીસી સમુદાયમાં કોઈપણ જાતિનો સમાવેશ કરી શકશે.

સુધારાની જરૂર કેમ?
હકીકતમાં, આ વર્ષે 5 મેના રોજ, સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે ઓબીસીમાં કોઈપણ જાતિને સમાવવાનો અધિકાર કેન્દ્ર પાસે છે, રાજ્યો સાથે નહીં. આને ટાંકીને કેન્દ્રએ મહારાષ્ટ્રમાં મરાઠા સમુદાયને અપાયેલું અનામત રદ કર્યું છે. જો કે સરકારે આ મામલે સુપ્રીમ કોર્ટ સમક્ષ વાંધો ઉઠાવ્યો હતો અને આ બાબત પર પુનર્વિચારણાની અપીલ કરી હતી, પરંતુ તેને સુપ્રીમ કોર્ટે ફગાવી દીધી હતી.

બિલ પર સુપ્રીમ કોર્ટે મે મહિનામાં લગાવી હતી રોક

સુપ્રીમ કોર્ટે આ વર્ષે મે મહિનામાં કેન્દ્ર સરકારને જ ઓબીસીનું લિસ્ટ બનાવવાનો અધિકાર આપ્યો હતો. જો કે કેન્દ્ર સરકારે તેનો વિરોધ કર્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયને સરકારના સંવિધાન સંશોધનની મદદથી બદલવામાં આવી રહ્યો છે. સંસદથી સંવિધાનના અનુચ્છેદ 342-એ અને 366 (26)- સીના સંશોધન પર મહોર લગાવ્યા બાદ રાજ્યોની પાસે ફરીથી ઓબીસી લિસ્ટમાં જાતિને અધિસૂચિત કરવાનો અધિકાર રહેશે.  સુપ્રીમ કોર્ટે ગયા મહિને કેન્દ્રની અરજીને નકારી હતી. તેમાં સરકારે કોર્ટને ફરીથી વિચાર કરવા પણ અનુરોધ કર્યો હતો. 

વિપક્ષનું શું વલણ છે?
આ બિલ રજૂ કરતા પહેલા કોંગ્રેસ સહિત 15 મોટા વિપક્ષી દળોએ તેની ચર્ચા કરી હતી. આજે યોજાયેલી આ બેઠકમાં નિર્ણય લેવામાં આવ્યો કે વિપક્ષ અન્ય પછાત વર્ગ (OBC) સંબંધિત સુધારા વિધેયકને ટેકો આપશે. જો કે વિપક્ષી પક્ષોનું કહેવું છે કે તેઓએ આ બાબતે સરકારને પહેલેથી જ ચેતવણી આપી હતી, પરંતુ સરકારે તેમનું સાંભળ્યું નહીં, હવે ઓબીસી સમુદાયના આંદોલનને કારણે સરકારને આ સુધારા બિલ લાવવાની ફરજ પડી છે.
શું અસર થશે?
સંસદ દ્વારા આ બિલ પસાર થયા બાદ રાજ્યોને ઓબીસી યાદીમાં તેમની પસંદગીની જાતિઓને સૂચિત કરવાનો અધિકાર હશે. ઘણા રાજ્યોમાં અલગ અલગ જાતિઓ ઓબીસી અનામત માટે આંદોલન કરી રહી છે. મહારાષ્ટ્રમાં મરાઠા સમુદાય, હરિયાણામાં જાટ સમુદાય, ગુજરાતમાં પટેલ સમુદાય અને કર્ણાટકમાં લિંગાયત સમુદાય પોતાને ઓબીસી કેટેગરીમાં સમાવીને અનામતની માંગ કરી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં હવે રાજ્યોને અલગ અલગ જ્esાતિઓને ઓબીસીમાં સમાવવાનો અધિકાર રહેશે. એટલે કે, કેન્દ્રએ હવે OBC અનામતને લઈને રાજ્યોની કોર્ટમાં બોલ મૂક્યો છે.

રાજ્ય સરકારોને મળશે વિશેષ લાભ 

આ બિલ પસાર થવાથી હવે રાજ્ય સરકારને અધિકાર રહેશે કે રાજ્ય તેના અનુસાર જાતિઓને સૂચિત કરી શકે. સંસદમાં બંધારણના આર્ટિકલ 342-A અને 366 (26) C ના સુધારાને મંજૂરી મળ્યા બાદ રાજ્યોને આ અધિકાર મળ્યો છે. આ અધિકારનો ઉપયોગ કરીને, મહારાષ્ટ્રમાં મરાઠા સમુદાય, ગુજરાતમાં પટેલ સમુદાય, હરિયાણામાં જાટ સમુદાય અને કર્ણાટકમાં લિંગાયત સમુદાયને ઓબીસી શ્રેણીમાં સમાવવાની તક મળી શકે છે. તે જાણીતું છે કે આ તમામ જાતિઓ લાંબા સમયથી અનામતની માંગણી કરી રહી છે, જો કે, સુપ્રીમ કોર્ટ તેમની માંગણીઓ પર સ્ટે મૂકી રહી છે. આ બિલ પસાર થયા બાદ હવે આ જાતિઓની માંગણીઓ પૂરી થઈ શકે છે.