ન્યાયિક / પત્ની સાથે રેપ ગુનો ગણાય કે નહીં, દિલ્હી હાઈકોર્ટના જજોમાં મતભેદ, આપ્યા અલગ અલગ ચુકાદા

• મેરિટલ રેપ મામલે દિલ્હી હાઈકોર્ટના જજનો અલગ અલગ અભિપ્રાય
• કોર્ટે 3 જજોની બેંચને સોંપ્યો મામલો
• 3જજોની બેંચ હવે સંભળાવશે ચુકાદો

 દિલ્હી હાઈકોર્ટે મેરિટલ રેપ કેસ પર કોઈ નિર્ણય કરી શકી નથી એટલે હવે કોર્ટે આ કેસ 3 જજોની બેંચને સોંપ્યો છે. 3 જજોની બેંચ હવે મેરિટલ રેપ પર ચુકાદો આપશે.  વૈવાહિક બળાત્કારને ગુનો જાહેર કરવો જોઇએ કે નહીં તે અંગે દિલ્હી હાઇકોર્ટ આજે પોતાનો ચુકાદો સંભળાવવાની હતી પરંતુ આ મામલે જજ એકમત થઈ શક્યા ન હોવાથી 3 જજોની બેંચને સોંપી દેવાયો છે. 

Criminalising of marital rape | According to the order passed by Justice Rajiv Shakdher, husbands can be held criminally liable for sexual relations without the consent of the wife while Justice C Harishankar showed disagreement with this view.

— ANI (@ANI) May 11, 2022

દિલ્હી હાઈકોર્ટના બે જજોએ આપ્યાં અલગ અલગ ચુકાદા

દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં આજે મેરિટલ રેપ મામલે સુનાવણી ચાલી હતી જોકે જજ આ મુદ્દે એકમત નથી. જસ્ટિસ રાજીવ શકધેરે સુનાવણી દરમિયાન એવો ચુકાદો આપ્યો કે પત્નીની ઈચ્છા વિરૃદ્ધ તેની સાથે સંબંધ બાંધનાર પતિને કાનૂની રીતે ગુનેગાર ઠેરવવો જોઈએ જ્યારે જસ્ટિસ સી હરિશંકર જસ્ટિસ રાજીવના મત સાથે સંમત થયા નહોતા તેથી આ મામલો હવે 3 જજોની બેંચને સોંપી દેવાયો છે. જસ્ટીસ હરિશંકરનો એવો મત છે કે અપવાદ 2 થી કલમ 375 બંધારણનો ભંગ કરતી નથી કારણ કે તે અલગ બુદ્ધિમત્તા પર આધારિત છે. બન્ને જજ આ કેસને સુપ્રીમને સોંપવા સંમત થયા હતા અને એટલે હવે સુપ્રીમ કોર્ટે આ મુદ્દે ચુકાદો આપશે. 

પત્ની સાથે રેપ  કેસની સુનાવણીમાં અત્યાર સુધી શું થયું

• જો ગર્લફ્રેન્ડ કે લિવ-ઈન પાર્ટનર ના પાડી દે, જો આ પછી પણ બળજબરીથી સેક્સ કરવું ગુનો છે - જસ્ટિસ શકધરની ટિપ્પણી
• સંબંધોને અલગ કરી શકાતા નથી. સ્ત્રી એ સ્ત્રી છે. પતિઓને બળાત્કારના આરોપોથી કેમ બચાવવું જોઈએ - જસ્ટિસ શકધર
• ફેબ્રુઆરીમાં હાઈકોર્ટે આ મામલે કેન્દ્ર સરકારનું વલણ જાણવા માટે બે સપ્તાહનો સમય આપ્યો હતો. ત્યારપછી કેન્દ્રએ સુનાવણી સ્થગિત કરવાની માંગ કરી અને કહ્યું કે તેણે પત્ની સાથે બળાત્કારને ગુનો બનાવવાની માંગ પર તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોનો અભિપ્રાય લેવો પડશે.
• જોકે, દિલ્હી હાઈકોર્ટની બેન્ચે કેન્દ્રની માંગને નકારી કાઢી હતી અને કહ્યું હતું કે આ મામલો અનંતકાળ માટે મુલતવી રાખી શકાય નહીં.
• એનજીઓ આરઆઈટી ફાઉન્ડેશન, ઓલ ઈન્ડિયા ડેમોક્રેટિક વિમેન્સ એસોસિએશનની અરજી પર દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં સુનાવણી ચાલી રહી છે.
• 2017 માં, કેન્દ્ર સરકારે એફિડેવિટ દાખલ કરીને કહ્યું હતું કે પત્ની પર બળાત્કારને ગુનો ગણી શકાય નહીં કારણ કે તેનાથી લગ્નની સંસ્થાને અસર થશે. કેન્દ્રની દલીલ હતી કે આનાથી પતિને પણ હેરાનગતિ થશે.

Delhi High Court delivers split verdict on pleas seeking to criminalise marital rape

— Press Trust of India (@PTI_News) May 11, 2022

આ કેસમાં કેન્દ્ર સરકારે અગાઉ હાલના કાયદાની તરફેણ કરી હતી પરંતુ બાદમાં યુ ટર્ન લઈને તેમાં ફેરફારની હિમાયત કરી હતી, જેને હાઈકોર્ટે તમામ પક્ષોની દલીલો સાંભળ્યા બાદ 21 ફેબ્રુઆરીએ અનામત રાખી હતી.

હવે મેરિટલ રેપ કેસની સુપ્રીમ કરશે સુનાવણી 

સુપ્રીમ કોર્ટ હવે એ વાતની સમીક્ષા કરશે કે શું પત્ની પોતાના પતિ પર બળાત્કારનો કેસ કરી શકે છે. એટલે કે શું પતિને પોતાની પત્ની પર બળજબરી કરવાનો અધિકાર છે? હાલના કાયદા મુજબ પત્ની પોતાના પતિ પર બળાત્કારનો કેસ કરી શકતી નથી. પુરુષને પોતાની મરજીથી પત્ની સાથે સંબંધ રાખવાનો અધિકાર છે. વૈવાહિક બળાત્કાર એટલે કે લગ્ન જીવનમાં બળજબરીથી સેક્સ કરવું એ ગુનો માનવામાં આવતો નથી. તેને ગુનાની શ્રેણીમાં લાવવા માટે અનેક મહિલા સંગઠનો વર્ષોથી માંગ કરી રહ્યા છે. આ મામલો હવે સુપ્રીમ કોર્ટ સુધી પહોંચી ગયો છે.

કર્ણાટકની એક મહિલાએ પતિ પર લગાવ્યો હતો રેપનો આરોપ 
સુપ્રીમ કોર્ટે મંગળવારે નોટિસ જાહેર કરીને રાજ્ય સરકાર પાસે જવાબ માંગ્યો છે. આ કેસમાં આગામી સુનાવણી ૩ જુલાઈએ થશે. વાસ્તવમાં કર્ણાટકમાં એક પરિણીત વ્યક્તિ પર તેની પત્નીએ બળાત્કારનો આરોપ લગાવ્યો હતો, જેના પર ટ્રાયલ કોર્ટે આરોપી વિરુદ્ધ આઈપીસીની કલમ 376 (બળાત્કાર) હેઠળ એફઆઈઆર દાખલ કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. 

પતિએ કહ્યું-કાયદા અનુસાર મારી સામે રેપનો કેસ ન ચાલી શકે 

મહિલાના પતિએ ટ્રાયલ કોર્ટના નિર્ણયને કર્ણાટક હાઈકોર્ટમાં પડકાર્યો હતો. હાઈકોર્ટે આરોપીને તેની સામે નોંધાયેલા બળાત્કારના કેસનો સામનો કરવા નિર્દેશ પણ આપ્યો હતો.આ કેસ સામે પતિએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી કરી છે. પતિએ પોતાની અરજીમાં કહ્યું છે કે કાયદા મુજબ તેના પર રેપનો કેસ ન થઈ શકે. તેથી નીચલી કોર્ટની કાર્યવાહી પર રોક લગાવવી જોઈએ. સુપ્રીમ કોર્ટે મંગળવારે નીચલી કોર્ટની કાર્યવાહી પર રોક લગાવી નથી, પરંતુ અરજદારને ટ્રાયલ કોર્ટને જણાવવાનું કહ્યું કે આ મામલાની સુનાવણી હવે સુપ્રીમ કોર્ટ કરી રહી છે. સુપ્રીમ કોર્ટ હવે આ કાયદાની સમીક્ષા કરશે.

હાલમાં કાયદા હેઠળ પતિનું પત્ની સાથે બળજબરીપૂર્વકનું સેક્સ નથી ગણાતો રેપ 
ઉલ્લેખનીય છે કે હાલના વૈવાહિક સંબંધિત જે કાયદા છે તેમાં પતિ તેની પત્ની સાથે ઈચ્છા વિરૃદ્ધ સેક્સ કરે તો તે રેપ ગણાતો નથી પરંતુ હવે આ કાયદાની સમિક્ષા કરવા સુપ્રીમ તૈયાર થઈ છે.