ટેક કંપનીઓએ સ્થાનિક મીડિયા હાઉસના કન્ટેન્ટનો ઉપયોગ કરવા માટે ઓસ્ટ્રેલિયામાં ચૂકવણી કરવી પડશે. હવે ભારતમા પણ આવા કાયદા પર વિચાર કરવામાં આવી રહ્યો છે.
ટેક કંપનીઓ અને મીડિયા હાઉસ વચ્ચે આવકને લઈને વિવાદ
કેન્દ્ર સરકાર ચૂકવણી કરવા માટે આઈટી એક્ટ લાગુ કરવાની દિશામાં
ઓસ્ટ્રેલિયા અને જર્મનીમાં ઘણા સમયથી કાયદાઓ અમલી
ટેક કંપનીઓ અને મીડિયા હાઉસ વચ્ચે આવકને લઈને દુનિયાભરમાં લાંબા સમયથી વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. ડિજિટલ મીડિયા અને સમાચાર પ્રકાશકો કહે છે કે ગૂગલ અને ફેસબુક જેવી ટેક કંપનીઓ તેમની સામગ્રીનો સ્રોત તરીકે ઉપયોગ કરે છે. તેનાથી કંપનીઓને ખુબ નફો મળે છે, પરંતુ બદલામાં મીડિયા હાઉસને ચૂકવણી કરવામાં આવતી નથી. આ મામલે સરકાર પણ સક્રિય બની છે. ટેક કંપનીઓ પર લગામ લગાવવા માટે કેન્દ્ર સરકાર હવે મીડિયા હાઉસના કન્ટેન્ટનો ઉપયોગ કરવા માટે ચૂકવણી કરવા માટે આઈટી એક્ટ લાગુ કરવાની દિશામાં કામ કરી રહી છે. ઓસ્ટ્રેલિયા, જર્મની અને ફ્રાન્સમાં આ પ્રકારનો કાયદો પહેલેથી જ અમલમાં છે.
IT ના કાયદા પર કામ ચાલુ
ઈલેક્ટ્રોનિક્સ એન્ડ ઈન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજીના રાજ્યમંત્રી રાજીવ ચંદ્રશેખરે મીડિયાને જણાવ્યું હતું કે, સરકાર મોટી ટેક કંપનીઓથી ભારતના મીડિયા હાઉસને બચાવવા માટે આઈટી કાયદો લાવવા પર કામ કરી રહી છે. આ કાયદો સુનિશ્ચિત કરશે કે ગૂગલ અને ફેસબુક જેવી ટેક કંપનીઓ સાથે વ્યવહાર કરતી વખતે ભારતીય મીડિયાને નુકસાન ન થાય.
આ કાયદો ઘણા દેશોમાં લાગુ પડે છે
કેન્દ્રીય મંત્રી રાજીવ ચંદ્રશેખરે વધુમાં કહ્યું કે, ભારતીય મીડિયા હાઉસને કાયદા મુજબ સુરક્ષિત કરવાની જરૂર છે. આવા કાયદા પર કામ કરનાર ભારત પહેલો દેશ નથી. ઘણા દેશો આ પહેલા પણ કરી ચૂક્યા છે. વિશ્વભરની સરકારો ટેક કંપનીઓના વ્યવસાયિક મોડેલ વિશે જાગૃત થઈ રહી છે. આ કંપનીઓનું બિઝનેસ મોડલ મીડિયા હાઉસ અને પબ્લિશર્સ માટે નુકસાનકારક રહ્યું છે.
સરકાર ડેટાની તાકાત સમજી ગઈ
સુપ્રીમ કોર્ટના એડવોકેટ પવન દુગ્ગલે મીડિયાને જણાવ્યું હતું કે ટેક કંપનીઓએ સમજવાની જરૂર છે કે કિંમત ચૂકવ્યા વિના કંઈપણ પ્રાપ્ત કરવું શક્ય નથી. છેવટે, ભારત સરકારે ભારતીય ડેટાની તાકાતને માન્યતા આપી છે. ભારતીય ડેટાના લાભોથી ભારતીયોને ફાયદો થવો જોઈએ, વિદેશીઓને નહીં." પવન દુગ્ગલે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે એક રીતે ભારતીય ડેટા અને ભારતીય કંપનીઓ દાયકાઓથી સોશિયલ મીડિયા અને ટેક કંપનીઓની દયા પર છે. પરંતુ હવે એવા કાયદાઓ ઘડવાનો સમય આવી ગયો છે જે માત્ર સલામત જ નથી, પરંતુ વળતર માટેના માર્ગો પણ ખોલે છે. આ સમગ્ર વિવાદનું મૂળ મીડિયા હાઉસ અને માઇક્રોસોફ્ટ, ગૂગલ, ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ અને વોટ્સએપ જેવી મોટી ટેક કંપનીઓ વચ્ચે આવકની વહેંચણી છે.
ગૂગલ કન્ટેન્ટમાંથી નફો મેળવે છે
ભારતના ડિજિટલ મીડિયા અને સમાચાર પત્ર પબ્લિશર્સ તેમના ઓરીજીનલ કન્ટેન્ટ માટેની આવકનો હિસ્સો ઇચ્છે છે. જ્યારે કોઈ યુઝર ગૂગલ પર કોઈ વસ્તુ સર્ચ કરે છે, ત્યારે ગૂગલ તેને સીધું જ પબ્લિશર્સની વેબસાઈટ પર લઈ જાય છે. ગૂગલને આ સર્ચથી નફો થાય છે, પરંતુ કન્ટેન્ટ પ્રોવાઇડર કશું જ પ્રાપ્ત નથી કરતું. કન્ટેન્ટ પ્રોવાઈડર્સ તેને ખોટું માને છે. ગ્લોબલ ડિજિટલ અને સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મને ઇન્ટરનેટની તેજીનો લાભ મળ્યો છે. જાહેરાતના બદલામાં આવક આસમાનને આંબી રહી છે. ટેક કંપનીઓ સતત પોતાના નફામાં વધારો કરી રહી છે. ડિજિટલ મીડિયા અને અખબાર પ્રકાશકો માને છે કે ટેક કંપનીઓના આ વિકાસમાં તેમની સામગ્રી મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. જ્યારે દુનિયાભરના મીડિયા હાઉસને ખબર પડી કે તેઓ નુકસાન સહન કરી રહ્યા છે, ત્યારે તેઓ ભેગા થયા અને પોતાના હક માટે લડવા લાગ્યા, અને ટેક કંપનીઓ વિરુદ્ધ ઓસ્ટ્રેલિયા અને જર્મનીમાં લાવવામાં આવેલા કાયદા ત્યાંના મીડિયા હાઉસની લડાઈનું પરિણામ છે.
ભારતમાં ગૂગલ વિરુદ્ધ તપાસ ચાલુ
ઇન્ડિયન ન્યૂઝપેપર્સ સોસાયટી (INS)એ ગૂગલ વિરુદ્ધ ભારતની એન્ટિ-ટ્રસ્ટ એજન્સીમાં ફરિયાદ નોંધાવી છે. CCIને કરેલી ફરિયાદમાં INS એ આલ્ફાબેટ ઇન્ક, ગૂગલ એલએલસી, ગૂગલ ઇન્ડિયા પ્રાઇવેટ લિમિટેડ, ગૂગલ આયર્લેન્ડ લિમિટેડ અને ગૂગલ એશિયા એશિયા પેસિફિક પીટીઇ લિમિટેડ સામે ફરિયાદ નોંધાવી છે. ફરિયાદમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ કંપનીઓ ભારતીય ઓનલાઇન ન્યૂઝ મીડિયા માર્કેટમાં ન્યૂઝ રેફરલ સેવાઓ અને ગૂગલ એડથી સંબંધિત તેમની સેવાઓનો દુરૂપયોગ કરી રહી છે. આ સ્પર્ધા અધિનિયમ, 2002ની કલમ 4નું ઉલ્લંઘન છે. ફરિયાદમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે ગૂગલ જેવા સર્ચ એન્જિન કન્ટેન્ટ સામગ્રીમાંથી મોટો નફો મેળવે છે અને બદલામાં કન્ટેન્ટ ક્રિએટરને ખૂબ ઓછી ચૂકવણી કરે છે. આ આરોપો બાદ ગૂગલ વિરુદ્ધ તપાસના આદેશ આપવામાં આવ્યા છે.