કોરોનાકાળમાં પણ ગુજરાત માટે નીતિ આયોગના બહાર પડેલા રિપોર્ટથી સારા સમાચાર સામે આવ્યા છે. જેમાં EPI 2021 (એક્સપોર્ટ પ્રીપેર્ડનેસ ઈન્ડેક્સ) ના રિપોર્ટમાં સમગ્ર દેશમાં ગુજરાત નંબર વન રહ્યું છે.
નીતિ આયોગે જાહેર કર્યા આંકડા
આ સૂચકાંકમાં પ્રથમ નંબરે આવ્યું રાજ્ય
જોઈ લો બાકીના રાજ્યોની સ્થિતિ
નીતિ આયોગે બહાર પાડેલા એક્સપોર્ટ પ્રીપ્રેર્ડનેસ ઇન્ડેક્સ-2021માં (નિકાસ સજ્જતા સૂચકાંક) ગુજરાતે સમગ્ર દેશમાં સતત બીજા વર્ષે પ્રથમ ક્રમે રહેવાની ગૌરવ સિદ્ધિ મેળવી છે. આ ઇન્ડેક્સ રેન્કિંગ ઈઝ ઓફ ડૂઇંગ બિઝનેસના આધાર પર કરવામાં આવેલું દેશનું પ્રથમ એક્સપોર્ટ પ્રીપ્રેર્ડનેસ ઇન્ડેક્સ રેન્કિંગ છે અને તેમાં ગુજરાતે દેશના બધાં જ 28 રાજ્યો અને 8 કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં સૌથી વધુ માર્ક્સ મેળવીને પ્રથમ સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું છે.
નીતિ આયોગે જાહેર કર્યા આંકડા
નીતિ આયોગે બહાર પાડેલા આંકડા પ્રમાણે 78.86 આંક સાથે દેશમાં પ્રથમ ક્રમે રહ્યું છે જ્યારે બીજા નંબરે 77.14 આંક સાથે મહારાષ્ટ્ર છે. આ લિસ્ટમાં કર્ણાટકે હનુમાન કૂદકો મારી ગત વર્ષે 9મા ક્રમે હતું તે આ વર્ષે ત્રીજા ક્રમે રહ્યું છે જ્યારે તમિલનાડુ ચોથા ક્રમે રહ્યું છે. આ ટોપ ફોર રાજ્યો કોસ્ટલ (સમુદ્રકિનારો) કેટેગરીના રાજ્યો છે.
Niti Aayog releases the second edition of 'Export Preparedness Index 2021'
Gujarat tops the list for the consecutive second time with export preparedness of 78.86 followed by Maharashtra with 77.14. pic.twitter.com/P1JQ1ThSgw
EPI (એક્સ્પોર્ટ પ્રીપેર્ડનેસ ઈન્ડેક્સ) ના માળખામાં મુખ્યત્વે 4 આધારસ્તંભ છે – નીતિ; વ્યવસાયની ઇકોસિસ્ટમ; નિકાસની ઇકોસિસ્ટમ; નિકાસની કામગીરી. વળી આ માળખામાં 11 પેટા આધારસ્તંભો છે – નિકાસ સંવર્ધન નીતિ; સંસ્થાકીય માળખું; વેપારવાણિજ્યનું વાતાવરણ; માળખાગત સુવિધા; પરિવહન માધ્યમો થકી જોડાણ; ધિરાણની સુલભતા; નિકાસલક્ષી માળખાગત સુવિધા; વેપારને પ્રોત્સાહન; સંશોધન અને વિકાસનું માળખું; નિકાસમાં વૈવિધ્યકરણ અને વૃદ્ધિલક્ષી અભિગમ.
મોટા ભાગના ભારતીય રાજ્યો નિકાસની વિવિધતા, પરિવહન માધ્યમો થકી જોડાણ અને માળખાગત સુવિધાના પેટા આધારસ્તંભોમાં સરેરાશ સારી કામગીરી કરી રહ્યાં છે. આ ત્રણ પેટા આધારસ્તંભોમાં ભારતીય રાજ્યોનો સરેરાશ સ્કોર 50 ટકાથી વધારે હતો. ઉપરાંત નિકાસની વિવિધતા અને પરિવહન માધ્યમો થકી જોડાણમાં ઓછા પ્રમાણભૂત વિચલનને ધ્યાનમાં રાખીએ તો અતિ સારું પ્રદર્શન કરનાર થોડાં રાજ્યોની સરખામણીમાં સરેરાશ સ્કોર ધરાવતા રાજ્યો ઊંચા સ્કોર તરફનો ઝુકાવ ધરાવતા નથી. જોકે ભારતીય રાજ્યોએ નિકાસ સંબંધિત સ્પર્ધાત્મકતા સુધારવા અન્ય મુખ્ય માપદંડો સુધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું પડશે.
ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર અને કર્ણાટક ત્રણ ટોચના સ્થાન ધરાવે છે. દરિયાકિનારાનો લાભ ધરાવતા 10માંથી 5 રાજ્યો છે જ્યારે અન્ય 5 જમીનથી ઘેરાયેલા છે. જે ગત વર્ષની સરખામણીએ 6 રાજ્યો દરિયાકિનારાનો લાભ ધરાવતા હતા. ઉલ્લેખનીય છે કે ભારતનું 40 ટકા એક્સ્પોર્ટ ગુજરાતના બંદરો પરથી થાય છે.