ઓસ્ટ્રેલિયા, કેનાડા અને બ્રિટેન બાદ ન્યૂઝીલેંડે પણ હોંગકોંગની સાથે પ્રત્યાર્પણ સંધિ તોડવાનો નિર્ણય લીધો છે. વિદેશ મંત્રી વિંસ્ટન પીટર્સે કહ્યું, ન્યૂઝીલેંડને હવે ભરોસો નથી કે હોંગકોંગની અપરાધીક કાયદાકીય પ્રણાલી ચીનના દબાણથી સંપૂર્ણ મુક્ત છે. વિદેશ મંત્રીએ કહ્યું કે જો ચીન આગળ ચાલીને 'એક દેશ, બે સિસ્ટમ'ના નિયમનું પાલન કરે તો અમે આ અંગે આગળ વિચાર કરીશું.
વિદેશમંત્રી પીટર્સે કહ્યું કે અમે હવે સૈન્ય ઉપકરણ અને ટેકનીક ઉત્પાદન હોંગકોંગને તેમના નિયમ અને કિંમત પર નિકાસ કરીશું જેવું ચીનની સાથે કરીએ છીએ. અમે હોંગકોંગની સાથેના પોતાના સંબંધો પર ફરી વિચાર કરીશું. અમેરિકા પહેલાં જ હોંગકોંગને મળતી વિશેષ સહાયતા બંધ કરી ચૂક્યું છે. અર્ધ સ્વાયત્ત ક્ષેત્રમાં ચીન દ્વારા નવા સુરક્ષા કાયદાને લાગુ કર્યા પછી 'ફાઇવ આઇઝ' સમૂહના અંતિમ સભ્યએ આ નિર્ણય લીધો છે. આ અગાઉ સમૂહના અન્ય દેશ ઓસ્ટ્રેલિયા, કેનાડા અને બ્રિટેને પણ હોંગકોંગ સાથે પ્રત્યાર્પણ સંધિને તોડી નાંખી છે. જ્યારે અમેરિકાએ પહેલાથી જ હોંગકોંગનો વિશેષ દરજ્જો પુરો કરી દીધો છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે ચીન ન્યૂઝીલેંડનું સૌથી મોટું વેપારી ભાગીદાર છે અને ભૂતકાળમાં ચીન ઘણી વખત પ્રત્યક્ષ રાજકીય ટક્કરથી બચતું રહ્યું છે. ચીન દર વર્ષે અરબો ડોલરનો કૃષિ સામાન ન્યૂઝીલેંડ પાસેથી ખરીદી છે. જેમાં દૂધ પાઉડર પ્રમુખ છે.
કોઇના દબાણ હેઠળ નથી લીધો નિર્ણય
ન્યૂઝીલેંડના વિદેશ મંત્રી વિંસ્ટન પીટર્સે કહ્યું કે ચીન દ્વારા હોંગકોંગમાં લાગુ કરવામાં આવેલો નવા સુરક્ષા કાયદો આંતરરાષ્ટ્રીય જૂથ સાથે કરેલા વચનથી વિપરીત છે. અમે અમારા નાગરિકોને નવા કાયદા હેઠળ આવનારી મુશ્કેલીઓને લઇને અપડેટ કર્યાં છે. પીટર્સે કહ્યું કે ન્યૂઝીલેંડે આ નિર્ણય કોઇના દબાણ હેઠળ લીધો નથી અને આ કારણે નિકાસમાં પડનારા પ્રભાવ અંગે પણ ચિંતિત નથી.
જાહેરાત અંગેની પ્રતિક્રિયા તૈયાર કરી રહ્યું છે ચીન
ન્યૂઝીલેંડના પ્રધાનમંત્રી જેસિંડા અર્ડર્ને કહ્યું કે ન્યૂઝીલેંડ પોતાના સિંદ્ધાંતોનું પાલન કરી રહ્યું છે. અમે ચીન સાથે સારા સંબંધો છે અને પહેલા પણ ઘણીવખત આવો સમય આવ્યો છે જ્યારે અમારા વિચાર અલગ-અલગ રહ્યાં છે. જ્યારે બીજી તરફ વેલિંગટનમાં ચીનના રાજદૂત વૂ શી એ મંગળવારે કહ્યું કે ચીનની જાહેરાતની પ્રતિક્રિયા તૈયાર કરી રહ્યું છે. આ મહીનાની શરૂઆતમાં ચીને ન્યૂઝીલેંડને તેના આંતરિક મુદ્દાઓમાં હસ્તક્ષેપ ન કરવાનો આગ્રહ કર્યો હતો.