લોકસભા ચૂંટણીનાં પરિણામ આગામી 23મેનાં રોજ આવવાનાં છે. આ પરિણામો સાથે જ નવી સરકારનાં ગઠનની કવાયત પણ શરૂ થઇ જશે. પરંતુ નવી સરકારની સામે આર્થિક મોરચા પર પડકારો ઓછા નથી. આ સરકારને મોંઘવારીથી લઇને નોકરી સંકટ કિનારાની મુશ્કેલીઓ સામે નિપટવાનું રહેશે. હકીકતમાં વીતેલા કેટલાંક સમયથી ભારતીય ઇકોનોમીનું સ્વાસ્થ્ય ઠીક નજર નથી આવી રહ્યું. તો આવો જાણીશું કે નવી સરકારની સામે કયા-કયા પડકારો ઉભાં છે...
1. મોંઘવારી કંટ્રોલથી બહાર!
જો મોંઘવારી દરનાં આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો આ કંટ્રોલથી બહાર થઇ રહેલ છે. છેલ્લાં કેટલાંય મહીનાઓમાં અનેક ખાદ્ય વસ્તુઓની કિંમતો વધવા લાગી છે. એપ્રિલમાં ખાદ્ય વસ્તુઓનાં ભાવ વધવાથી છૂટક ફુગાવો દર 2.92 ટકા થઇ ગયો. જ્યારે ગયા મહીને માર્ચમાં છૂટક ફુગાવો દર 2.86 ટકા દાખલ કરવામાં આવી હતી. આ લિહાજથી 0.06 ટકાનો વધારો થયો છે. જો કે, થોક મોંઘવારીમાં થોડી રાહત જરૂર મળી છે પરંતુ તેમ છતાં આગામી મહીનાઓમાં મોંઘવારી વધારે વધવાની આશંકા સેવવામાં આવી રહી છે.
2. ઑટો ઇન્ડસ્ટ્રીનાં હાલ બેહાલઃ
દેશની ઑટો ઇન્ડસ્ટ્રી હાલનાં દિવસોમાં ખરાબ સમય પર ચાલી રહી છે. છેલ્લાં ત્રણ મહીનાથી ઑટો પ્રોડક્શન અને સેલ્સમાં જબરદસ્ત ઘટાડો આવી ગયો છે. લગભગ 8 વર્ષ બાદ ઑટો ઇન્ડસ્ટ્રીની હાલત એટલી પાતળી થઇ ગઇ છે. મહત્વની બાબત તો એ છે કે ઑટો ઇન્ડસ્ટ્રીની દરેક કેટેગરીમાં વેચાણમાં ઉણપ આવી ગઇ છે.
3. શેરબજારની નિષ્ક્રિયતાઃ
ભારતીય શેરબજાર સતત લાલ નિશાન પર બંધ થઇ રહેલ છે. સોમવારનાં રોજ સતત નવમો દિવસ હતો અને જ્યારે શેરબજાર ઘટાડા સાથે બંધ થયું. અંદાજે 8 વર્ષ બાદ આ પ્રથમ વાર થયું છે કે જ્યારે બજાર એટલું પસ્ત થયું છે. આ 9 દિવસમાં સેન્સેક્સ 2000 અંક તૂટી ગયો છે જ્યારે નિફ્ટી પણ અંદાજે 700 અંક લુટકી ગયો છે.
4. નોકરીઓનું સંકટઃ
નોકરીઓનાં બનાવટનાં મોરચા પર પણ ગતિ ખૂબ ધીમી છે. ઇપીએફઓનાં આંકડા અનુસાર, ઓક્ટોબર 2018થી અત્યાર સુધી સરેરાશ માસિક નોકરીની બનાવટમાં 26 ટકા ઘટાડો થયો છે.
5. અર્થતંત્રનાં અન્ય સૂચકાંકોઃ
વર્ષ 2018-19માં જીડીપીનાં વિકાસમાં વૃદ્ધિ 6.98 ટકા હોવાનો અંદાજ છે, જ્યારે 2015-16માં તે લગભગ 8 ટકા રહ્યો છે. ગ્રોસ વેલ્યૂ ઍડ્ડેડ (જીવીએ) બોલતા, તે 8.03%થી 6.79%ની નીચી સપાટીએ છે.
6. પેટ્રોલ-ડીઝલની કિંમતોઃ
સામાન્ય રીતે, આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ક્રૂડ ઓઈલનાં ભાવમાં વધારો થાય છે, ત્યાર બાદ પેટ્રોલ અને ડીઝલ મોંઘા બને છે. જો કે, છેલ્લાં કેટલાંક દિવસોમાં પરિસ્થિતિને ઉલ્ટી છે. ક્રૂડ ઓઈલનાં ભાવમાં વધારો થયો હોવાં છતાં, પેટ્રોલ અને ડીઝલ સસ્તી થઈ રહ્યાં છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ચૂંટણીઓને ધ્યાનમાં રાખીને દેશમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલનાં ભાવમાં વધારો થતો નથી. એટલે કે ચૂંટણી પછી તેની કિંમતોમાં નોંધપાત્ર વધારો થઇ શકે છે.
7. નિકાસ અને ખાનગી રોકાણઃ
નિકાસ અને ખાનગી રોકાણની સ્થિતિ છેલ્લાં ઘણાં વર્ષોથી ખરાબ છે. નાણાંકીય વર્ષ 2018-19માં ખાનગી રોકાણ દરખાસ્ત માત્ર 9.5 લાખ કરોડની હતી. જે છેલ્લાં 14 વર્ષ (2004-05)માં સૌથી નીચો છે.