વ્યક્તિના શરીરમાં લોહીમાં ત્રણ પ્રકારના કોશ હોય છે. જેમાં પ્લેટલેટ્સનું મહત્વપૂર્ણ સ્થાન છે. પ્લેટલેટ્સ રંગવિહીન કોશિકાઓ છે જે લોહી જામવામાં મદદ કરે છે. જો લોહીમાં પ્લેટલેટ્સની વધારે કમી થઈ જાય તો વ્યક્તિનું મોત થઈ શકે છે.
શરીરમાં પ્લેટલેટ્સનું છે ખાસ મહત્વ
શરીરમાં 15 લાથી 45 લાખ હોવા જોઈએ કાઉન્ટ
પ્લેટલેટ્સની કમીથી થઈ શકે છે આ સમસ્યાઓ
મનુષ્યના શરીરમાં લોહીનો મહત્વનો ભાગ છે બ્લડ પ્લેટલેટ્સ. સામાન્ય રીતે આરબીસી એટલે કે રેડ બ્લડ સેલ્સ અને ડબ્યુબીસી એટલે કે વ્હાઈટ બ્લડ સેલ્સની કમી જીવને જોખમમાં મુકી શકે છે. શરીરમાં પ્લેટલેટ્સની કમીને થ્રોમ્બોસાઈટોપેનિયા કહે છે. આપણા શરીરમાં પ્લેટલેટ્સની સંખ્યા 1.5 લાખ 4.5 લાખ પ્રતિ માઈક્રોલીટર હોવી જોઈએ.
જો તેમાં કમી થઈ જાય તો શરીરમાં જ્યારે ઈજા થાય છે અથવા કટ લાગે છે તો લોહી જલ્દી બંધ નથી થતું. એટલે કે લોહી જામી નથી શકતું. જો પ્લેટલેટ્સની સંખ્યા 20 હજારની નીચે જતી રહી તો નશો ફાટવાનો ખતરો વધી જાય છે.
પ્લેટલેટ્સની કમીથી થાય છે આ સમસ્યાઓ
પ્લેટલેટ્સની કમી થવા પર ખૂબ થાક લાગે છે. ત્યાં જ પેશાબ અને મળમાં લોહી આવી શકે છે. તેની સાથે જ ઘણી બીમારીઓ પણ થઈ શકે છે. માટે લોહીમાં પ્લેટલેટ્સની કમીને ક્યારેય પણ નજરઅંદાજ ન કરો.
લોહીમાં પ્લેટલેટ્સના લક્ષણ
એક રિપોર્ટ અનુસાર શરીરમાં લોહીની કમીથી સામાન્ય ઈજા પહોંચવા પર લોહી નિકળવા લાગે છે. બ્લેડ પ્લેટ્સની કમી થવા પર સ્કિન પર અમુક રેષિશ આવવા લાગે છે. આ લાલ-જાંબલી ધબ્બાની જેવા દેખાય છે. જેથી શરીરના કોઈ બહારના ભાગમાં ઈજા પહોંચવા પર લોહી બંધ નથી થતું. ત્યાં જ પ્લેટલેટ્સની કમી થવા પર નાક અને પેઢાથી લોહી નિકળવા લાગે છે.
આ ઉપરાંત પેશાબ અને મળમાંથી લોહી આવી શકે છે. બ્લેડ પ્લેટ્સની કમી થવા પર ખૂબ વધારે થાક લાગે છે. પ્લેટલેટ્સની કમી થવા પર સ્પ્લીન મોટુ થવા લાગે છે.
પ્લેટલેટ્સની કમીના કારણ
જો શરીરમાં પ્લેટલેટ્સની કમી છે તો તેના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે. પહેલું કારણ એ છે કે શરીરમાં વિટામિન બી12ની કમી આવી શકે છે. તેની સાથે જ અમુક પોષક તત્વોની કમી પણ પ્લેટલેટ્સના કારણે થઈ શકે છે. ત્યાં જ બ્લડ કેન્સર, અમુક અન્ય કેન્સર, એનીમિયા, વાયરલ ઈન્ફેક્શન, હેપિટાઈટિસ સી, એચઆઈવી, ડેન્ગ્યુ, કીમોથેરાપી, વધારે દારૂના સેવનથી લોહીમાં પ્લેટલેટ્સની કમી થઈ શકે છે.
પ્લેટલેટ્સની કેટલા હોવા જોઈએ?
એક સામાન્ય વ્યક્તિનું પ્લેટલેટ્સ કાઉન્ટ લોહીમાં 150,000 લાખથી 450,000 પ્રતિ માઈક્રો-લીટર હોવું જોઈએ. લોહીમાં 150,000 પ્લેટલેટ્સ પ્રતિ માઈક્રોલીટરથી ઓછુ હોય છે તો આ માઈલ્ડ બ્લીડિંગ રિસ્ક છે પરંતુ પ્લેટલેટ્સ જો 20 હજારથી નીચે છે તો ગંભીર ખતરો છે. આ સ્થિતિમાં બ્લીડિંગને રોકવું મુશ્કેલ થઈ શકે છે.
Disclaimer
આરોગ્ય અને સુખાકારી હેઠળ પ્રકાશિત સામગ્રી સામાન્ય જાણકારી ઉપલબ્ધ કરાવે છે. અહીં પ્રકાશિત લેખ તબીબ, વૈદ્ય, નિષ્ણાત અને રિસર્ચ આધારિત નિષ્કર્ષ પર છે. તમામ નિર્દેશોનું પાલન કરી વાંચકોની જાગૃતિ વધારવાના હેતુથી આ સામગ્રી તૈયાર કરાઈ છે. આ લેખ કોઈ પણ રીતે યોગ્ય ઉપચારનો વિકલ્પ નથી, વધુ જાણકારી માટે હંમેશા નિષ્ણાત કે આપના ચિકિત્સકની સલાહ લેવી. vtvgujarati.com આ જાણકારી માટે જવાબદારીનો દાવો કરતું નથી.