સરકાર દ્વારા રાજ્યમાં નાગરિકોના આરોગ્ય માટે માં યોજના અને આયુષ્યમાન ભારત યોજના લાગુ કરવામાં આવી છે. પરંતુ આજે રાજ્યનાં અંતરિયાળ વિસ્તારમાં એવી અનેક સરકારી હોસ્પિટલો છે જ્યાં દર્દીઓ માટે પાયાની સુવિધા પણ ઉપલબ્ધ નથી. દવાખાના જ જ્યારે બીમાર હાલતમાં હોય ત્યારે આયુષ્યમાન ભારતનાં ફળ કેવી રીતે ચાખવા મળશે? ત્યારે જોઈએ દર્દીઓ માટે નર્કાગાર સમાન એક કોટેજ હોસ્પિટલનો આ અહેવાલ.
સ્વસ્થ ગુજરાત અને સ્વચ્છ ગુજરાત તેમજ આયુષ્યમાન ભારતનાં દાવાઓ વચ્ચે નવસારી જિલ્લાનાં વાંસદામાં આવેલી આ કોટેજ હોસ્પિટલ દર્દીઓની હાલાકી વર્ણવી રહી છે. કોટેજ હોસ્પિટલમાં પૂરતા બેડ નથી તેના કારણે દર્દીઓ જમીન પર આળોટતા દર્દથી કણસી રહ્યાં છે. તો તરફ પીવાનાં પાણીનાં નળ પાસે લીલ જામી ગઈ છે અને ઉપર પાછું લખ્યું છે `પીવાનું શુદ્ધ પાણી'. તો આ જુઓ દર્દીઓ માટે જીવનદાયિની દવાઓના બોકસ કોહવાઈ ગયા છે.
દવા કેટલી અસરકારક રહી હશે તે ભગવાન જાણે. નવસારી જિલ્લાનાં અંતરિયાળ વિસ્તારમાં આવેલી કોટેજ હોસ્પિટલનાં છે. જો આ હોસ્પિટલ ગાંધીનગર નજીક ક્યાંક હોત તો આ હાલત ન હોત. પરંતુ ગરીબો અને આદિવાસીઓ માટે કદાચ આવી જ સુવિધા હોવી જોઈએ તેવું નીતિ નિર્ધારકો માનતા હશે. સ્થાનિક આગેવાનો પણ હોસ્પિટલની આવી દુવિધા વિશે ખૂલીને કશું બોલવા તૈયાર નથી.
પ્રાથમિક સુવિધાઓનો અભાવઃ
વાંસદા, ડાંગ, ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્રની બોર્ડર પર રહેતા 95 ટકાથી વધારે ગરીબ આદિવાસી લોકોને સારવાર મેળવવા માટે આ કોટેજ હોસ્પિટલ પર આધાર રાખવો પડે છે. પરંતુ આ હોસ્પિટલમાં પ્રાથમિક સુવિધાઓનો પણ અભાવ જોવા મળી રહ્યો છે. આ હોસ્પિટલમાં ઈમરજન્સી વોર્ડ, જનરલ વોર્ડ અને સ્પેશ્યલ વોર્ડ મળીને માત્ર 111 પથારીની સુવિધા છે. પરંતુ આ હોસ્પિટલમાં 125થી 135 જેટલાં દર્દીઓ રોજ સારવાર માટે દાખલ થાય છે.
પૂરતી પથારીની સુવિધાનાં અભાવે 108 એમ્બુલન્સ દ્વારા રોજ 20થી વધુ દર્દીઓને નવસારી, વલસાડ અને સુરત ખસેડવા પડે છે. બેડની અપૂરતી સુવિધાઓ સાથે આ હોસ્પિટલમાં સ્ટાફની પણ ઘટ વર્તાઈ રહી છે. જેનાં કારણે દર્દીઓની સારવાર પર અસર વર્તાઈ રહી છે. આ વાત ખુદ કોટેજ હોસ્પિટલનાં સરકારી તબીબ સ્વીકારી રહ્યાં છે. કેન્દ્ર સરકારનાં ગાઈડલાઈન્સ મુજબ 80 હજારથી વધુની વસ્તી ધરાવતા ગામોમાં એકથી વધુ સી.એચ.સી સેન્ટર હોવાં જરૂરી છે પરંતુ ડાંગ અને વાંસદા તાલુકાની 5 લાખથી વધુની વસ્તીમાં પણ એક જ હોસ્પિટલ છે. આ વાત કદાચ સરકારથી અજાણી નહીં હોય. બાકી, હાલતો દર્દીઓની મુશ્કેલી સરકારનાં ધ્યાનમાં આવે તો સારું.