નેશનલ / જાતિગત વસતી ગણતરીથી શું બદલાશે? અહીં સમજો ભાજપના સોશિયલ એન્જિનિયરિંગનું સંપૂર્ણ ગણિત

Caste Census : જાતિવાર વસ્તી ગણતરી હવે ફક્ત આંકડાકીય કવાયત રહી નથી, પરંતુ રાજકારણની ધરી બની રહી છે. આનાથી ઓબીસીમાં ધ્રુવીકરણની નવી લહેર ચાલી શકે છે. જો ક્વોટામાં ક્વોટાની માંગ વધે છે, તો તે મંડળની હિમાયત કરતા પક્ષોના રાજકારણને સીધો પડકાર આપશે.

જાતિવાર વસ્તી ગણતરી પર ચર્ચા હવે ફક્ત સામાજિક ન્યાય સુધી મર્યાદિત નથી, તે હવે રાજકીય પક્ષોની વ્યૂહરચનાનો કેન્દ્રિય ભાગ બની ગઈ છે. 2024ની લોકસભા ચૂંટણીમાં બદલાયેલા જાતિ સમીકરણો અને ઓબીસી મતદારોનો રોષ જાતિવાર વસ્તી ગણતરીની આસપાસ સરકારની સક્રિયતા દર્શાવે છે. હવે પ્રશ્ન એ છે કે ભાજપે પોતાનું વલણ કેમ બદલ્યું?

2019 સુધી ભાજપે OBC, દલિત અને આદિવાસી સમુદાયોને સાથે લઈને એક સામાજિક જોડાણ બનાવ્યું હતું. પરંતુ 2024માં આ જોડાણ તૂટી રહ્યું હોય તેવું લાગતું હતું. આનું વાસ્તવિક કારણ રાજ્યવાર ચૂંટણીમાં એનડીએને થયેલા નુકસાન પરથી સમજી શકાય છે. 2019 ની સરખામણીમાં 2024ની સામાન્ય ચૂંટણીઓમાં એનડીએને મળેલા મતોમાં OBC અને પછાત વર્ગોમાં જાતિવાર દ્રષ્ટિએ નોંધપાત્ર ઘટાડો જોવા મળ્યો.

માહિતી અનુસાર 2024 ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ઓબીસી અને દલિત સમુદાયોમાં એનડીએને ભારે નુકસાન થયું. બિહારમાં એનડીએને મળેલા અન્ય OBC સમુદાયોના મત ટકાવારી 2019 માં 50% હતી, જે 2024 માં ઘટીને 29% થઈ ગઈ, એટલે કે 21% ઘટી ગઈ. તેવી જ રીતે બિહારમાં કુર્મી-કોએરી વર્ગનું સમર્થન 56% થી ઘટીને 44% થઈ ગયું, જે 12% નો ઘટાડો છે, જ્યારે આ બંને જાતિઓ પહેલા ભાજપની તરફેણમાં હતી.

ઉત્તર પ્રદેશમાં એનડીએને ગંભીર ઝટકો

ઉત્તર પ્રદેશમાં એનડીએને પણ ગંભીર ઝટકો લાગ્યો. અન્ય ઓબીસી સમર્થન 49% થી ઘટીને 36% થઈ ગયુ, જે 13 ટકાનો ઘટાડો છે. કુર્મી-કોએરી વોટ બેંકનું સમર્થન 53 ટકાથી ઘટીને 34 ટકા થઈ ગયું, જે 19 ટકાનો ઘટાડો દર્શાવે છે. બિહાર અને યુપીમાં દલિત (જેમ કે મસલન જાટવ, દુસાધ, પાસી વગેરે) સમુદાયોમાં પણ એનડીએએ 19નું નુકશાન થયું. તે 40% થી ઘટીને 21% થઈ ગયું.

બીજી બાજુ આ બધા વર્ગોમાં ઇન્ડિયા એલાયન્સને ઘણો ફાયદો થયો. 2019ની સામાન્ય ચૂંટણીની તુલનામાં આ 2024ની ચૂંટણીમાં બિહારમાં અન્ય ઓબીસી સમુદાયોમાં તેને 9% ની લીડ મળી. યુપીમાં કુર્મી-કોરી વર્ગમાં 20% અન્ય ઓબીસી વર્ગમાં 16% ની લીડ અને યુપી-બિહારના દલિત વર્ગોમાં 28% ની જબરદસ્ત લીડ જોવા મળી. આ આંકડા સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે ઓબીસી અને દલિત વર્ગો વચ્ચે ભાજપનું સામાજિક જોડાણ નબળું પડી ગયું છે અને ઇન્ડિયા એલાયન્સે આ તકનો ખૂબ સારી રીતે લાભ લીધો છે.

જાતિવાર વસ્તી ગણતરીથી શું બદલાશે?

1931 થી ભારતમાં જાતિવાર વસ્તી ગણતરી થઈ નથી. SC/ST માટે વસ્તી આંકડા છે, પરંતુ OBCના નથી, જેના કારણે અનામત નીતિ અસ્પષ્ટ રહી. પ્રભાવશાળી OBC જાતિઓ (જેમ કે યાદવ, કુર્મી) ને વધુ લાભ મળ્યા. નબળી OBC જાતિઓ હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગઈ. ઘણા રાજકીય પક્ષો માને છે અને સંસદમાં અને બહાર આ મુદ્દા પર ઘણી વખત ચર્ચા થઈ છે કે ઘણી ઓબીસી જાતિઓની સામાજિક-આર્થિક સ્થિતિમાં એટલી બધી સુધારો થયો છે કે તેઓ અનામત યાદીમાંથી બહાર નીકળી શકે છે.

ઉપરાંત 2017 માં રચાયેલા રોહિણી કમિશને સૂચવ્યું હતું કે OBC શ્રેણીમાં પેટા શ્રેણીઓ બનાવવી જોઈએ જેથી નબળી જાતિઓ વધુ લાભ મેળવી શકે, પરંતુ અહેવાલ આજ સુધી જાહેર કરવામાં આવ્યો નથી. એવું માનવામાં આવે છે કે આનું કારણ પ્રભાવશાળી ઓબીસી જાતિઓ (જેમ કે યાદવ) અને ભાજપની પરંપરાગત વોટ બેંક વચ્ચે સંઘર્ષનો ભય છે.

આ પણ વાંચોઃ પાકિસ્તાનના ઇરાદા પાણી ફરી વળશે! ભારત-પાક. બોર્ડર નજીકના વિસ્તારમાં સિમેન્ટ અને મશીનો પહોંચી

આ જાતિઓને સાથે લાવવાનો પ્રયાસ

જાતિવાર વસ્તી ગણતરીની સંમતિથી ભાજપ મૌર્ય, કુશવાહ, નિષાદ, કહાર જેવી જાતિઓને એકસાથે લાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છે. નીતિશ કુમાર જેવા નેતાઓની ઇબીસી વોટ બેંક (43%) સેંધ લગાવી શકાય. મંડલ પક્ષો (RJD, SP) ના યાદવ-કેન્દ્રિત નેતૃત્વને આપી શકાય. જોકે આમા ખતરો પણ છે. જો ક્વોટાનું પુનઃવિતરણ કરવામાં આવે તો બ્રાહ્મણ, ઠાકુર, બાનિયા જેવી ભાજપની પરંપરાગત જાતિઓ નારાજ થઈ શકે છે. ઘણા રાજ્યો (યુપી, બિહાર, ઝારખંડ, મધ્યપ્રદેશ) માં કુર્મી અને અન્ય શક્તિશાળી OBC પહેલાથી જ ભાજપ સાથે સંકળાયેલા છે, તેમને ક્વોટા ગુમાવવાથી ભાજપને પણ નુકસાન થઈ શકે છે.

બધા જ સમાચાર અને અપડેટ્સ મેળવવા માટે પ્લેસ્ટોર/એપ સ્ટોર પર જઇને અથવા આ લાઇન પર ક્લિક કરીને ડાઉનલોડ કરો અમારી લેટેસ્ટ એપ