નેશનલ / 'કોઈ વખત પ્રસ્તાવનાને બંધારણનો ભાગ કહે છે, ક્યારેક નહીં..' જગદીપ ધનખડ ફરી સુપ્રીમ કોર્ટ પર લાલઘૂમ

Indian Constitution : ઉપરાષ્ટ્રપતિ જગદીપ ધનખડે પોતાના સંબોધનમાં કહ્યું છે કે બંધારણ અંગે કોઈ શંકા ન હોવી જોઈએ. બંધારણ કેવું હશે? આ અંગે અંતિમ નિર્ણય ફક્ત ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓ દ્વારા જ લેવામાં આવશે અને તેમની ઉપર કોઈ સત્તા રહેશે નહીં. તેમણે કહ્યું કે સંસદ સર્વોચ્ચ સંસ્થા છે. રાજ્યસભાના અધ્યક્ષ ઉપાધ્યક્ષ જગદીપ ધનખડે દિલ્હી યુનિવર્સિટી ખાતે એક કાર્યક્રમને સંબોધિત કરતા કહ્યું કે બંધારણમાં પદો ઔપચારિક અથવા સુશોભન હોઈ શકે છે. મારા મતે નાગરિક સર્વોચ્ચ છે. દરેકની પોતાની ભૂમિકા હોય છે.

ઉપરાષ્ટ્રપતિએ ફરી એકવાર બંધારણીય અદાલતની ટીકા કરી અને સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા બંધારણની પ્રસ્તાવનાના અર્થઘટનમાં અસંગતતા પર પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો. જગદીપ ધનખડે કહ્યું, "એક કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે પ્રસ્તાવના બંધારણનો ભાગ નથી (ગોલકનાથ કેસ) અને બીજા કેસમાં તેણે કહ્યું કે તે બંધારણનો ભાગ છે (કેશવાનંદ ભારતી)."

તમને જણાવી દઈએ કે ગોલકનાથ કેસમાં સંસદ કલમ 368 હેઠળ મૂળભૂત અધિકારોમાં સુધારો કે નાબૂદ કરી શકતી નથી, કારણ કે મૂળભૂત અધિકારો બંધારણનો અભિન્ન ભાગ છે. તેનો અર્થ એ કે સંસદને મૂળભૂત અધિકારોમાં કાપ મૂકવાનો અધિકાર નથી.

કેશવાનંદ ભારતી કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટની 13 ન્યાયાધીશોની બંધારણીય બેન્ચે 7:6 ના બહુમતીથી ચુકાદો આપ્યો કે સંસદ કલમ 368 હેઠળ બંધારણના કોઈપણ ભાગમાં સુધારો કરી શકે છે, પરંતુ તે બંધારણના મૂળભૂત માળખાને નષ્ટ કરી શકતી નથી. મૂળભૂત માળખામાં બંધારણની સર્વોચ્ચતા, લોકશાહી, ધર્મનિરપેક્ષતા, સંઘીય માળખું, સત્તાઓનું વિભાજન, ન્યાયિક સમીક્ષા અને મૂળભૂત અધિકારોનો સાર શામેલ છે.

25 જૂન 1975: લોકશાહી માટે કાળો દિવસ

દેશમાં કટોકટીનો ઉલ્લેખ કરતા ઉપરાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે 25 જૂન, 1975 આપણા લોકશાહી માટે કાળો દિવસ હતો. આ દિવસે દેશની સુપ્રીમ કોર્ટે 9 હાઈકોર્ટની સલાહની અવગણના કરી.

જગદીપ ધનખડે કહ્યું કે કટોકટી દરમિયાન લોકોએ સર્વોચ્ચ બલિદાન આપ્યું પરંતુ સોદાબાજી કરી નહીં. તેમણે કહ્યું કે લોકશાહી ફક્ત અભિવ્યક્તિ અને સંવાદ દ્વારા જ ખીલે છે. જો અભિવ્યક્તિનો અધિકાર દબાવવામાં આવે તો લોકશાહીનો અંત આવે છે. અને જો અભિવ્યક્તિના અધિકાર પર ઘમંડ હોય, તો તે આપણી સભ્યતા અનુસાર અભિવ્યક્તિ નથી.

બંધારણીય પદો ઔપચારિક અથવા સજાવટી હોઈ શકે છે

દિલ્હી યુનિવર્સિટીના બંધારણની 75મી વર્ષગાંઠ નિમિત્તે આયોજિત 'કર્તવ્યમ' કાર્યક્રમને સંબોધતા ઉપરાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે સંસ્કૃતમાં કર્તવ્યનો અર્થ કર્તવ્ય થાય છે. આપણા બંધારણ ઘડવૈયાઓએ આપણને એવું બંધારણ આપ્યું જેમાં સંઘર્ષ ટાળી શકાય. તેમણે બંધારણની કેટલીક કલમો તરફ ધ્યાન દોર્યું જેને સામાન્ય રીતે સુશોભન તરીકે વર્ણવવામાં આવે છે. જગદીપ ધનખડે કહ્યું, "બંધારણીય પદો ઔપચારિક અથવા સુશોભન હોઈ શકે છે. મારા મતે નાગરિક સર્વોચ્ચ છે. દરેકની ભૂમિકા હોય છે.

તેમણે કહ્યું કે એક કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે પ્રસ્તાવના બંધારણનો ભાગ નથી (ગોલકનાથ કેસ) અને બીજા કેસમાં તેણે કહ્યું કે તે બંધારણનો ભાગ છે (કેશવાનંદ ભારતી).

આ પણ વાંચોઃ નેશનલ / કોણ હતા જસ્ટિસ કૈલાશ નાથ વાંચૂ, જેઓ કાયદાની ડિગ્રી વગર બન્યા હતા CJI, જાણો કેમ છે ચર્ચામાં

સંસદ સર્વોચ્ચ છે

તેમણે કહ્યું કે બંધારણ વિશે કોઈ શંકા ન હોવી જોઈએ. બંધારણ કેવું હશે? ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓ જ આખરી નિર્ણય લેશે અને તેમની ઉપર કોઈ સત્તા રહેશે નહીં. આનાથી ઉપર કોઈ સત્તા રહેશે નહીં. સંસદ સર્વોચ્ચ છે.

તેમણે કહ્યું કે આપણી લોકશાહી સહભાગી છે. ડૉ. આંબેડકર માનતા હતા કે સ્વતંત્રતા માટે જવાબદારીઓ જરૂરી છે. તેમણે કહ્યું કે મૂળભૂત ફરજો મૂળ બંધારણમાં નહોતી. તેથી 42મા બંધારણીય સુધારા દ્વારા અમે કલમ 51A રજૂ કરી.

86મા સુધારા દ્વારા શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે બીજી એક ફરજ ઉમેરવામાં આવી. ઉપરાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે રાષ્ટ્રવાદ માટે એવી પ્રતિબદ્ધતાની જરૂર છે જેમાં ભેળસેળ ન થઈ શકે. આપણું બંધારણ હજારો વર્ષોથી આપણી સભ્યતાના સિદ્ધાંતોને પ્રતિબિંબિત કરે છે.

બધા જ સમાચાર અને અપડેટ્સ મેળવવા માટે પ્લે સ્ટોર/ એપ સ્ટોર પર જઈને અથવા આ લાઈન પર ક્લિક કરીને ડાઉનલોડ કરો અમારી લેટેસ્ટ એપ